Trung tâm phân tích

Nền kinh tế Việt Nam đang trên đà lao dốc trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang diễn ra. Hoạt động sản xuất đang đối mặt với thách thức "3 tại chỗ", trong khi hoạt động chi tiêu nội địa đang chỉ tập trung vào các nhu cầu thiết yếu. Thêm vào đó, rủi ro về việc chuyển dịch xuất khẩu sang các đối thủ cạnh tranh đang hiện hữu nếu điều kiện sản xuất và kinh doanh không cải thiện sớm. Giải pháp dường như duy nhất ở thời điểm hiện tại là thời điểm chính phủ mở cửa hoạt động kinh tế trở lại.

Những diễn biến trên thị trường liên ngân hàng và trái phiếu chính phủ cho thấy điều kiện thanh khoản ngân hàng đang thắt chặt hơn so với trước đây, dẫn đến áp lực tăng đối với lãi suất LNH và lợi suất TPCP. Theo quan điểm của chúng tôi, trong bối cảnh lạm phát trong nước và lợi suất TPCP toàn cầu gia tăng, cùng với đó hoạt động tín dụng cải thiện là các yếu tố có thể khiến lãi suất LNH và lợi suất TPCP tăng lên trong tháng 3.

Dữ liệu tháng 2 cho thấy bức tranh ảm đạo đối với hoạt động kinh tế do kỳ nghỉ Tết kéo dài. Xuất khẩu và sản xuất công nghiệp ghi nhận mức giảm đầu tiên kể từ sau đại dịch vào tháng 4/2020, trong khi lạm phát tăng mạnh nhất trong 8 năm trở lại đây. Nhìn về triển vọng kinh tế tháng 3, chúng tôi kỳ vọng việc kiểm soát đại dịch trong nước thành công và tiến trình phân phối vắc xin COVID-19 được đẩy mạnh trên toàn cầu sẽ là những điểm chính thúc đẩy kinh tế quay trở lại tăng trưởng.

Theo Tổng cục Thống kê, CPI có mức tăng trưởng đáng kể so với tháng trước do sự tăng giá của lương thực thực phẩm (F&Fs), giao thông, nhà ở và vật liệu xây dựng (HCM). CPI tháng 2/2021 cao hơn 1,52% t/t, đánh dấu mức cao nhất trong 8 năm. Tết Âm lịch là nguyên nhân khiến lương thực thực phẩm tăng giá trong khi giá dầu thô tăng gần đây duy trì đà tăng của giá cả ngành giao thông.

Sự tăng trưởng ấn tượng của hoạt động tín dụng cuối năm 2020 kèm theo nhu cầu tiền mặt tăng cao trước thềm năm mới khiến lợi suất các công cụ nợ ngắn đối mặt áp lực tăng mạnh vào cuối tháng 1. Lãi suất liên ngân hàng và lợi suất TPCP các kỳ hạn ngắn đảo chiều, phá vỡ xu hướng giảm nhiều tháng qua. Chúng tôi cho rằng hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục rơi vào tình trạng thiếu thanh khoản tạm thời, gây áp lực tăng lên lãi suất LNH và lợi suất TPCP trong tháng 2.

Trong tháng 12, mặt bằng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng và TPCP tiếp tục giảm xuống mức đáy mới khi mà thanh khoản trong hệ thống ngân hàng vẫn đang dồi dào. Tuy nhiên, mức tăng trưởng tín dụng vượt bậc trong những ngày cuối tháng 12, và rất có thể tiếp tục trong giai đoạn cao điểm cận Tết Nguyên Đán, sẽ tạo áp lực tăng giá đáng kể lên lãi suất liên ngân hàng và lợi suất kỳ hạn ngắn trong tháng 1.

Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của quý 4, triển vọng kinh tế Việt Nam 2021 càng trở nên tươi sáng hơn. Việc phân phối vắc xin COVID-19 giúp phục hồi kinh tế toàn cầu sẽ hỗ trợ xuất khẩu và dòng vốn FDI. Ngoài ra, các gói chi tiêu tài chính tiếp tục là ưu tiên của các chính phủ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Cuối cùng, các FTA lớn, bao gồm EVFTA và RCEP, sẽ là một yếu tố quan trọng thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam trong 2021. Do đó, chúng tôi dự đoán tăng trưởng kinh tế sẽ đạt 6.36% n/n trong năm sau.

Trong giai đoạn hiện tại, xu hướng lãi suất liên ngân hàng và lợi suất trái phiếu chính phủ ở mức rất thấp tiếp tục tiếp diễn. Hoạt động cho vay trì trệ tính đến hiện tại, theo quan điểm của chúng tôi, là lí do chính cho hiện tượng này. Chúng tôi duy trì quan điểm rằng lãi suất ở các thị trường trên chỉ có thể đảo ngược tăng trở lại nếu hoạt động tín dụng bắt đầu khởi sắc.