Xuất khẩu hải sản Việt Nam sang EU giảm sút vì ‘thẻ vàng’

• Nếu còn tình trạng tàu cá vi phạm, EC không gỡ “thẻ vàng” mà thậm chí có thể bị phạt “thẻ đỏ” với Việt Nam.
• Bộ Nông nghiệp yêu cầu các địa phương rà soát, đánh giá để giảm mức độ khai thác và lượng tàu cá vi phạm.

Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn), sau 2 năm bị EU cảnh báo “thẻ vàng” với thủy sản liên quan đến khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vào EU bị giảm sút rất mạnh. Dự kiến, tháng 6 tới, đoàn thanh tra của EU sẽ tiếp tục sang kiểm tra nỗ lực khắc phục “thẻ vàng” của Việt Nam.

Tổng cục Thủy sản cho biết, tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài chưa có dấu hiệu giảm, tiếp tục diễn biến phức tạp. Năm ngoái, cả nước xảy ra 138/220 vụ tàu cá Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Trong đó, các lực lượng chức năng đã xác định có 93/144 vụ tàu cá bị bắt giữ, xử lý do vi phạm vùng biển của các nước: Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Brunei, Campuchia. Các địa phương có tàu vi phạm là Kiên Giang, Bến Tre, Cà Mau, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Định, Bình Thuận, Bạc Liêu.

Theo Tổng cục Thủy sản, một trong những điều kiện tiên quyết để Việt Nam được gỡ “thẻ vàng” đó là tàu cá phải chấm dứt khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Bên cạnh đó, Việt Nam phải tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế mà Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) đã cảnh báo sau đợt kiểm tra hồi tháng 11/2019 tại Việt Nam. Do vậy, nếu còn tình trạng tàu cá vi phạm, EC sẽ chưa gỡ “thẻ vàng”, thậm chí có thể phạt “thẻ đỏ” với Việt Nam nếu tình trạng trên không được cải thiện.

Đến nay, do dính “thẻ vàng”, các lô hàng hải sản của Việt Nam sẽ bị giữ lại kiểm tra 100% với thời gian khoảng 3-4 tuần mỗi container. Ngoài chi phí kiểm tra nguồn gốc xuất xứ đánh bắt vào khoảng 500 bảng Anh/container, doanh nghiệp còn phải chịu nhiều lệ phí cũng như mất uy tín với phía khách hàng do chậm giao sản phẩm.

Sau 2 năm dính “thẻ vàng”, xuất khẩu hải sản của Việt Nam sang thị trường EU đã giảm đáng kể. Từ vị trí thứ 2 trong các thị trường nhập khẩu nhiều hải sản Việt Nam, sau “thẻ vàng”, thị trường EU đã tụt xuống đứng thứ 5.

Tại hội nghị cuối tuần qua về khắc phục khai thác IUU, Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng và Ban chỉ đạo Quốc gia về IUU.

“Đây là cơ hội gỡ “thẻ vàng” tốt nhất nên cần cố gắng tối đa không để vi phạm tái diễn”, ông Cường nói và đề nghị chính quyền địa phương cần lưu ý xử lý. Các địa phương sẽ phải rà soát, đánh giá để giảm mức độ khai thác, lượng tàu cá…

Nam Khánh