English
普通话
4 phiên vừa qua, VN-Index có được sắc xanh ở thời điểm chốt phiên. Điều khiến NĐT có phần hưng phấn, nhưng cũng có phần hoài nghi là diễn biến tăng điểm khá mạnh trong 2 phiên gần đây, với thanh khoản cả 2 sàn HNX và HSX bùng nổ. Lý do hoài nghi nằm ở nội tại doanh nghiệp chưa được cải thiện và sự ám ảnh của “bóng ma” giải chấp cổ phiếu.
Tăng điểm nhờ giảm sâu và kỳ vọng giảm lãi suất tháng 9
Kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa ngày 18/8, trên các diễn đàn, không chỉ NĐT mà cả các CTCK, quỹ đầu tư đều xôn xao tìm câu trả lời cho sự bùng nổ giao dịch.
Sau phiên giao dịch ấn tượng ngày 17/8, với việc VN-Index tăng 6,98 điểm (+1,81%), tiến sát mốc 400 điểm, tổng giá trị giao dịch đạt 805,58 tỷ đồng, gấp hơn 2,5 lần phiên trước đó, thị trường lo ngại một phiên đảo chiều. Tuy nhiên, diễn biến tăng mạnh trong phiên hôm qua đã góp phần hối thúc không ít NĐT cân nhắc trở lại thị trường, vì một con sóng ngắn có vẻ đang được hình thành.
Đa số ý kiến cho rằng, thị trường tăng điểm có 2 nguyên nhân chính. Trước hết là VN-Index đã có một tuần trọn vẹn trước đó sụt giảm mạnh, rời xa mốc tâm lý 400 điểm, nên việc có một vài ngày “xanh” trở lại cũng là điều bình thường. Thêm vào đó, điều bình thường thứ hai đã được nhiều người dự đoán và chờ đợi, đó là con sóng xanh “đón lõng” chính sách.
Trong thông điệp phát đi sau khi nhận chức, tân Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình khẳng định: từ cuối tháng 9 trở đi, lãi suất cho vay đối với hoạt động sản xuất – kinh doanh sẽ ở mức 17 – 19%/năm. “Đây không phải hô khẩu hiệu, mà nói là làm. Cái gì làm được thì phải khẳng định làm được”, Thống đốc nói.
Trong khi đó, báo cáo của các CTCK đều cho rằng, TTCK sẽ có cơ hội tăng trưởng ổn định trở lại khi lãi suất giảm về mức dưới 20%/năm. Điều này có nghĩa là sự tăng điểm của thị trường lúc này hoặc do đặt cược niềm tin vào kết quả tốt đẹp của điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian tới, hoặc là sự “buôn tâm lý” ngắn hạn dựa trên hiệu ứng tức thời của các thông điệp chính sách.
Kết quả thực hiện thông điệp của Thống đốc NHNN cần chờ sang tháng 9, nhưng trong ngắn hạn nó đã mang một luồng gió tích cực cho TTCK. Lâu nay, các báo, các diễn đàn đều phản ánh tình trạng DN kêu thiếu vốn, lãi suất cao, làm ăn đình trệ. Và người ta đang chờ đợi một sự thay đổi từ cuối tháng 9.
Một nguyên nhân nữa hỗ trợ TTCK là việc Dragon Capital thoái hơn 61 triệu cổ phiếu STB, thu về số tiền ít nhất là 976 tỷ đồng, với đối tượng mua STB không phải là những NĐT trên TTCK. Điều này có nghĩa là, có một lượng tiền mới gần 1.000 tỷ đồng sắp tham gia TTCK, khi Dragon Capital khẳng định, sẽ tiếp tục đầu tư vào thị trường Việt Nam.
Với những kỳ vọng lạc quan, nhiều NĐT cho rằng, mua lúc này là hợp lý, bởi TTCK thường đi trước thực tế diễn biến nền kinh tế. Và quyết định đó dựa trên sự kỳ vọng tháng 9, hoặc đón đầu tâm lý của sự kỳ vọng đám đông ấy.
Thách thức giảm lãi suất và mối nguy giải chấp chứng khoán
Chỉ còn hơn một tháng nữa để kiểm chứng thông điệp giảm lãi suất của tân Thống đốc NHNN. Khoảng thời gian này khá ngắn nên thị trường vẫn đặt câu hỏi nghi ngờ về khả năng thực hiện thông điệp đó. NHNN sẽ làm gì để kéo lãi suất giảm về 17 – 19%/năm? Khi chưa có một lộ trình cụ thể, thì thời gian hơn tháng thực sự là thách thức để Ngân hàng Nhà nước giải quyết bài toán này.
Giám đốc nghiên cứu của một CTCK cho rằng, cách khả thi nhất để giảm lãi suất cho vay về dưới 20%/năm vào cuối tháng 9 là biện pháp hành chính. “Tuy nhiên, cách này hoặc có tác dụng trong ngắn hạn, hoặc sẽ chỉ là lãi suất danh nghĩa nếu những vướng mắc nội tại của nền kinh tế, của hệ thống ngân hàng chưa được giải quyết”, vị này nói.
Trong khi đó, thị giá các mã chứng khoán dù đã giảm rất nhiều so với mức giao dịch bình quân của 1 năm về trước, nhưng không có nghĩa là không thể rẻ hơn. Áp lực giảm giá đến từ chính tình trạng kinh doanh trì trệ của các DN và từ nguồn cung tiềm năng.
Hiện tại, cổ phiếu ngành chứng khoán và bất động sản là đáng quan ngại nhất. Chứng khoán đi xuống, giao dịch giảm, vướng nợ xấu vì cho khách hàng cầm cố, giao dịch ký quỹ… đã khiến nhiều CTCK thua lỗ. Trong khi đó, bất động sản đóng băng, đa số DN trong nhóm này khó khăn.
Nội tại yếu kém, TTCK lại phải chịu thêm một mối nguy khác, đó là giải chấp chứng khoán. Các CTCK trước kia cho NĐT sử dụng đòn bẩy tài chính đang chịu sức ép phải trả nợ ngân hàng. Trong khi đó, không ít NĐT sử dụng đòn bẩy tài chính để mua cổ phiếu giờ đây phó thác danh mục cho CTCK. Phó tổng giám đốc CTCK S chia sẻ với ĐTCK, Công ty đang chờ đợi cơ hội để “làm sạch” danh mục cho khách hàng vay ủy thác.
Một số CTCK trực thuộc NHTM hiện đang bị ngân hàng mẹ ép phải trả nợ, nhưng không thể nào bán được cổ phiếu, khi danh mục cho vay có nhiều cổ phiếu chất lượng kém.
Chưa biết yếu tố nào sẽ được phản ánh mạnh hơn trên VN-Index trong thời gian tới: sự tích cực của yếu tố lãi suất hay áp lực bán ra cổ phiếu? Lãi suất giảm có thể ngay lập tức tác động vào cầu chứng khoán, tác động chậm vào hiệu quả kinh doanh của DN, nhưng sẽ không giảm được áp lực bán ra của giải chấp.