TTCK ngóng 5 giải pháp cấp bách

 Nhóm công tác thị trường vốn của Diễn đàn DN Việt Nam đề xuất nhiều giải pháp mang tính cấp bách nhằm hỗ trợ sự phát triển của thị trường vốn, nhất là TTCK và hy vọng nhận được sự ủng hộ của Chính phủ, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) để sớm được triển khai trên thực tế.

Việc lấy lại niềm tin cho TTCK lúc này được nhiều thành viên thị trường cho là quan trọng nhất. Muốn vậy, sự minh bạch là yêu cầu trước tiên. Theo Nhóm công tác, Việt Nam cần thiết lập Lịch sự kiện kinh tế để công bố các chỉ số, thông tin kinh tế cơ bản. Ngoài chỉ số CPI và một số chỉ số hiện tại, nên công bố thêm chỉ số thất nghiệp; hàng tồn kho khu vực sản xuất; dữ liệu thị trường nhà đất; dự trữ ngoại hối quốc gia; số dư tiền gửi và số dư nợ cho vay của các ngân hàng, trong đó, cần chi tiết khoản cho vay theo ngành nghề, khu vực, tổ chức/cá nhân, loại tiền… Bộ Tài chính, UBCK cần công bố định kỳ số liệu vốn đầu tư gián tiếp, tổng số tài khoản giao dịch, lượng tiền mặt trong các tài khoản mua, bán chứng khoán…

Một chiến lược quảng bá cho TTCK Việt Nam, theo Nhóm công tác là cần thiết và được thực hiện thông qua các hoạt động như nỗ lực đưa Việt Nam vào Chỉ số thị trường mới nổi MSCI; tăng cường tham gia, trình bày tại các hội thảo kinh tế quốc tế, diễn đàn kinh doanh khu vực…, nhằm gửi thông điệp về triển vọng của nền kinh tế và TTCK Việt Nam tới cộng đồng NĐT quốc tế.

Đặc biệt, để tăng cường thu hút NĐT nước ngoài, Nhóm công tác cho rằng, có hai việc cần giải quyết ngay là đơn giản hoá thủ tục mở tài khoản giao dịch chứng khoán cho NĐT nước ngoài và cải cách chính sách thuế. Nhiều NĐT nước ngoài hiện rất băn khoăn trong quyết định đầu tư vào TTCK Việt Nam, vì phải thực hiện những thủ tục quá phức tạp để đăng ký Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp (do Ngân hàng Nhà nước cấp), Mã số giao dịch chứng khoán (Trung tâm Lưu ký cấp)…, nên Việt Nam cần đơn giản hóa các thủ tục này. Hiện nay, nếu NĐT tổ chức nước ngoài bỏ tiền vào quỹ nội địa để đầu tư, thì khi nhận cổ tức phải chịu thuế 25%/thu nhập, trong khi nếu họ tự mua bán thì chỉ chịu thuế 0,1%/giá trị giao dịch.

Theo Công văn 12501/2010/BTC-CST của Bộ Tài chính hướng dẫn chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng cổ phần trong CTCP (không phải công ty đại chúng), thì NĐT tổ chức nước ngoài nếu phát sinh thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần trong CTCP (không phải công ty đại chúng) sẽ chịu thuế suất 25%. Trong khi đó, hoạt động chuyển nhượng cổ phần trong công ty đại chúng hoặc được thực hiện giữa cá nhân không cư trú sẽ được tính 0,1%/giá trị giao dịch. Nhóm công tác đề xuất, phương pháp tính thuế/mức thuế đánh trên chuyển nhượng cổ phần trong CTCP (không phải công ty đại chúng) cần áp dụng giống như đối với công ty đại chúng (0,1%/giá trị giao dịch). Bên cạnh đó, NĐT nước ngoài đang phải chịu 10% thuế thu nhập trái phiếu, một mức rất cao, nên để khuyến khích dòng vốn đầu tư nước ngoài dài hạn, Bộ Tài chính nên xem xét bỏ loại thuế này hoặc xây dựng một khung thuế suất linh hoạt hơn.

Tăng tốc chương trình cổ phần hóa cũng là giải pháp cấp bách mà Nhóm công tác đề xuất, nhằm thu hút dòng vốn ngoại thông qua việc xác định một lộ trình mới với các tiêu chí rõ ràng và thời gian cụ thể. Nên tăng quyền cho Ban chỉ đạo cổ phần hóa DN theo hướng: nếu một đợt IPO thất bại vì giá phát hành cao, Ban chỉ đạo cổ phần hóa được quyền giảm giá chào bán cổ phần tối đa là 10% trong đợt đấu giá tiếp theo, nhưng không được thấp hơn giá trị sổ sách của DN. Sẽ có tối đa ba cuộc đấu giá liên tiếp và nếu tất cả đều thất bại thì toàn bộ kết quả định giá DN cần phải được thực hiện lại.

Theo Nhóm công tác, là NĐT tổ chức lớn nhất trên thị trường, Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đóng vai trò quan trọng trên TTCK, các bước đi của tổ chức này có tác động rất nhạy cảm đến tâm lý thị trường. Do đó, cần làm rõ vai trò của SCIC, đồng thời đề nghị tổ chức này phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin như các chủ thể khác đang tham gia thị trường.