Trông chờ vào quỹ mở

Quỹ mở vẫn “đóng” trong 10 năm qua…

Mặc dù có đến 90% quỹ hoạt động trên thế giới là quỹ mở, nhưng loại hình này vẫn chưa xuất hiện ở Việt Nam trong suốt hơn 10 năm qua.

Thông tư hướng dẫn thành lập và quản lý quỹ mở đã được UBCK lấy ý kiến nhiều lần từ tháng 6/2010, nhưng đến nay vẫn chưa được ban hành. Nếu thông tư về quỹ mở trở thành hiện thực, đây có thể sẽ là “cú huých” cho VN-Index trong bối cảnh thị trường đang thiếu các điểm tựa cần thiết.

Theo Luật Chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, kể cả bất động sản.

Quỹ đóng là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng không được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư. Quỹ mở là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng phải được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư.

Ưu việt của quỹ mở là huy động vốn nhanh, thủ tục pháp lý đơn giản, nhà đầu tư dễ dàng rút vốn khi cần, do đó hoạt động của các quỹ mở sẽ thích ứng tốt với xu hướng thị trường liên tục thay đổi như hiện nay.

Trên thế giới, việc mua lại chứng chỉ quỹ được diễn ra hàng ngày, nhưng tại Việt Nam thì việc xác định NAV hàng ngày sẽ rất tốn kém. Do đó, dự thảo quy định việc mua lại chứng chỉ quỹ tối thiểu 2 lần/tháng và tối đa là hàng ngày. Khi có nhu cầu rút vốn, nhà đầu tư chỉ cần đăng ký trước ngày chốt NAV, là có thể bán lại được chứng chỉ quỹ cho CTQLQ.

Khác với quỹ đóng, giá giao dịch thường nhỏ hơn NAV vì nhà đầu tư không thể thoái vốn, giá giao dịch của quỹ mở thường xấp xỉ NAV vì tính thanh khoản có thể đảm bảo được bởi các CTQLQ.

Ông Ngô Long Giang, Giám đốc dự án Quỹ mở của MB Capital cho biết, việc cho phép thành lập quỹ mở sẽ thu hút thêm dòng tiền nhàn rỗi để đầu tư vào các kênh đầu tư hiện nay như chứng khoán, bất động sản, trái phiếu, tiền tệ… Sản phẩm của quỹ mở rất đa dạng, do đó sẽ đáp ứng được yêu cầu của số đông nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư cá nhân có vốn nhỏ.

Ví dụ: nhà đầu tư cá nhân có thể mua chứng chỉ quỹ của quỹ đầu tư trái phiếu, với lợi tức nhiều trái phiếu lên đến 20%/năm, CTQLQ chỉ thu một khoản phí nhỏ 1-2%/năm. Toàn bộ phần lợi nhuận còn lại, nhà đầu tư được hưởng, lại khá an toàn. Nếu không có quỹ mở, nhà đầu tư cá nhân không thể tham gia đầu tư trên thị trường trái phiếu được.

Nếu như tự đầu tư trên TTCK, nhà đầu tư có thể gặp rủi ro khi lựa chọn cổ phiếu kém thanh khoản, thì thanh khoản của chứng chỉ quỹ của quỹ mở được bảo đảm bởi các CTQLQ. Ngoài ra, những quỹ đầu tư trái phiếu, hay đầu tư vào những tài sản tài chính (fix income) còn có thể bảo đảm đem lại một mức lợi nhuận nhất định, giúp nhà đầu tư hạn chế được rủi ro.

Theo nhiều chuyên gia, sự ra đời của quỹ mở sẽ tạo nên sự đa dạng cho TTCK, giúp nhà đầu tư có thêm lựa chọn để gửi gắm số tiền của mình, thay vì chỉ có thể đầu tư vào quỹ đóng như trước kia hay tự đầu tư chứng khoán. Việc này cũng tạo tiền đề cho việc xuất hiện những quỹ phúc lợi xã hội như quỹ hưu trí tự nguyện, quỹ hưu trí bổ sung… rất phổ biến trên thế giới.

… và khó được “mở” trước quý II/2012

Bà Lê Lệ Hằng, Tổng giám đốc Công ty TNHH Quản lý quỹ SSI (SSIAM) cho biết: “Thông tư quỹ mở sớm được ban hành là điều các thành viên thị trường đều mong đợi, thị trường có thêm sản phẩm mới và các nhà đầu tư cũng có thêm lựa chọn đầu tư. Đối với các CTQLQ nói chung và SSIAM nói riêng, đây cũng là tín hiệu tốt cho hoạt động của các công ty trong năm 2012 khi nhiều quỹ đóng đã đến hạn đóng quỹ”.

Tuy nhiên, với tình hình thị trường và tâm lý nhà đầu tư hiện nay, các cơ quan quản lý và các CTQLQ cần nhiều nỗ lực để thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư đối với loại hình quỹ mới này.

“Khi Thông tư được ban hành, SSIAM sẽ tiến hành huy động quỹ mở khi điều kiện thị trường phù hợp. Mục tiêu của chúng tôi là đa dạng hóa sản phẩm nhằm giúp khách hàng có thể lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất với mục tiêu đầu tư của mình.

Sản phẩm quỹ mở cũng sẽ được cấu trúc như vậy để tạo sự khác biệt và thu hút nhà đầu tư”, bà Hằng cho biết. Để thị trường có nhiều sản phẩm mới phục vụ nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư, SSIAM cũng hi vọng các văn bản quy định về các sản phẩm mới (công ty đầu tư chứng khoán, quỹ bất động sản, sản phẩm phái sinh…) sớm được ban hành; thuế áp dụng trong lĩnh vực chứng khoán cần được quy định cụ thể, rõ ràng và nhất quán để khuyên khích các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường nhiều hơn.

Ông Ngô Long Giang, Giám đốc dự án Quỹ mở của MB Capital cho biết, Công ty đã và đang chuẩn bị tất cả các hoạt động cần thiết như xây dựng hệ thống phân phối, xây dựng điều lệ, bản cáo bạch nháp… nhằm đón đầu Thông tư về quỹ mở.

“Mục tiêu của MB Capital sẽ là một trong những CTQLQ đầu tiên cung cấp quỹ mở đến nhà đầu tư. Khi thị trường phát triển, Công ty sẽ triển khai nhiều loại hình quỹ mở như quỹ hỗn hợp, quỹ trái phiếu, quỹ bất động sản… nhằm tạo thêm sân chơi cho nhà đầu tư”, ông Giang chia sẻ.

Theo quy định, Thông tư sẽ có hiệu lực sau 45 ngày kể từ ngày ký ban hành. Đại diện một CTQLQ cho biết, sau khi Thông tư được ban hành, các quỹ cần phải có thời gian chuẩn bị khá lâu trước khi triển khai, chờ đợi một số văn bản pháp luật khác hoàn thiện… Như vậy, nhiều khả năng, quỹ mở sẽ khó có thể xuất hiện trên TTCK Việt Nam trước quý II/2012.