English
普通话
PV Gas độc quyền?
Một lần nữa, người tiêu dùng lại bất bình bởi giá gas tăng đồng loạt. Lý do các doanh nghiệp (DN) đưa ra là vì thuế nhập khẩu tăng lên mức 5% thay vì 0% trước đó.
Dù Công ty CP năng lượng Đại Việt (Vinagas) không nhập khẩu gas nhưng DN này cũng không bỏ lỡ cơ hội tăng giá bán lẻ lên 12.000đồng/bình 12kg.
Lý giải về việc này, ông Lê Phúc Đại, Tổng Giám đốc Vinagas cho biết, DN không nhập khẩu mà lấy nguồn từ Tổng Công ty khí Việt Nam (PV Gas) – trực thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN). Có điều, giá bán của PV Gas là mức giá đã bao gồm thuế nhập khẩu.
“Đại diện PV Gas giải thích rằng cộng thuế nhập khẩu vào để dễ so sánh giá trong nước và giá nhập khẩu. Tuy nhiên, khi hạch toán thì PV Gas lại không đóng thuế”, ông Đại giải thích.
Hiện PV Gas chiếm tới 80% thị phần phân phối gas. Không chỉ lấy nguồn từ hai nhà máy:Dinh Cố, Dung Quất, PV Gas còn nhập khẩu với số lượng rất lớn.
Với thị phần lớn như vậy, ông Đại cho hay, hầu hết các DN đều phụ thuộc vào PV Gas thông qua đấu thầu. Ngoài giá CP (giá thế giới) quy định trung bình khoảng 722 USD/tấn, các DN sẽ đấu thầu giá premium (gồm cước vận chuyển, bảo hiểm…) với giá bình quân khoảng 90 USD/tấn…
Việc đấu giá gas sản xuất trong nước đang cho thấy sự bất hợp lý. Thực chất chỉ có 150.000 tấn gas (50% sản lượng của Dung Quất) và 200.000 tấn (70% sản lượng của Dinh Cố) được đem đấu giá, phần còn lại được ưu tiên phân phối cho các đơn vị thuộc PVN với lý do để các DN xây dựng hệ thống phân phối, bán lẻ…
Câu hỏi đặt ra là liệu các công ty con của PVN sau khi được ưu tiên nguồn hàng này có thật sự phát triển hệ thống bán lẻ hay lại đi bán sỉ để hưởng chênh lệch?
Ngoài ra, với lượng gas lớn vừa nhập vừa lấy từ trong nước, PV Gas hoàn toàn có khả năng điều phối thị trường ở những thời điểm giá thế giới tăng. Do đó, không hẳn cứ giá thế giới tăng là giá trong nước phải lập tức tăng theo.
Thực tế cho thấy, việc tăng giá gas theo kiểu “tát nước theo mưa” luôn gây bức xúc dư luận. Đây là chuyện vô lý bởi nguồn nhập khác nhau, phân phối, chi phí vận chuyển khác nhau… Sự vô lý còn thể hiện ở những thời điểm giá thế giới, thuế nhập khẩu giảm, khi đó, các DN gas cũng giảm giá đồng loạt nhằm giành giật thị trường.
Ông Đỗ Trung Thành, Phó phòng kinh doanh (Saigon Petro) cho biết, DN này cũng vừa tăng giá bán lẻ thêm 11.000 đồng/bình 12kg ngay sau khi có quyết định tăng thuế nhập khẩu.
Ông Thành tiết lộ, chỉ có năm DN lớn được đăng ký giá trực tiếp với Cục quản lý giá ( Bộ Tài chính) như: Saigon Petro, Petrolimex…. Còn lại, các DN chỉ việc đăng ký với Sở Tài chính kèm theo giải trình.
“Việc quản lý giá như vậy không tránh khỏi “tiền trảm hậu tấu”. Một số DN đã lợi dụng tăng giá bán lẻ trước rồi sau đó mới đăng ký. Ngoài ra, gas cũng giống như những mặt hàng khác, cũng có thương hiệu nên khó tránh khỏi việc lợi dụng điều này để bán giá cao hơn các loại gas thông thường”, ông Thành nói.
Trách nhiệm từ đâu?
Ông Nguyễn Sỹ Thắng, Chủ tịch Hiệp hội Gas Việt Nam cho rằng, giá gas trong nước cao hơn giá thế giới là do khâu tổ chức thị trường. Thị trường gas Việt Nam hiện có quá nhiều DN đầu mối dẫn đến khó kiểm soát, cạnh tranh không lành mạnh.
Theo Nghị định 107/2007, Bộ Công Thương có trách nhiệm quản lý mạng lưới phân phối, lượng gas lưu thông thị trường trong nước…. Mặc dù vậy, trao đổi với Tổ Quốc về vấn đề PV Gas độc quyền, một lãnh đạo của Bộ này khăng khăng: “Bộ chỉ quản lý hệ thống phân phối. Ví như DN này om hàng, không bán thì quản lý thị trường sẽ kiểm tra lượng tồn kho, từ đó quyết định phạt. Còn việc PV Gas có chi phối thị trường hay không, dẫn đến giá cả như thế nào là thuộc trách nhiệm của Bộ Tài chính…”, lãnh đạo này nói.
Ông này còn “chia sẻ” thêm: “Nếu muốn giá gas minh bạch theo thị trường thì toàn bộ lượng gas sản xuất trong nước phải được đem đấu giá, chứ cứ độc quyền để trong ngành sang chiết với nhau 50% và chỉ đấu giá 50% là không được”.
Về vấn đề này, ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) khẳng định, dù PV Gas chiếm thị phần lớn thật nhưng DN này mua gas của Dinh Cố với giá CP chứ không hề được mua rẻ.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, Bộ Tài chính chịu trách nhiệm chính về việc quản lý giá, nhưng tại Nghị định 107/2007 cũng quy định rất rõ ràng rằng phải có sự phối hợp giữa Bộ Tài chính và các cơ quan khác, trong đó có Bộ Công Thương để kiểm tra việc chấp hành về giá gas. Ngoài ra, Bộ Công Thương còn có trách nhiệm quản lý mạng lưới gas, trong đó có thị phần của PV Gas…
Ông Thỏa cũng khẳng định: “Giá bán gas của PV Gas bao gồm cả thuế nhập khẩu là theo quy định của Nghị định 107/2007. Còn việc PV Gas chiếm thị phần lớn như thế nào, mạng lưới phân phối ra sao thì thuộc trách nhiệm Bộ Công Thương”.