Từ khi Vn-Index phá đỉnh đến nay, thị trường có xu hướng thận trọng trong giao dịch, tâm lý bất an luôn thường trực khiến dòng tiền có phần dè dặt.
Về lý thuyết, quá trình phá đỉnh sẽ có độ tin cậy cao nếu đạt khối lượng thanh khoản cao, nhà đầu tư chấp nhận mặt bằng giá mới trong xu hướng mới của thị trường.
“Xanh vỏ, đỏ lòng”
Từ đầu năm đến nay, Vn-Index đã tăng 16,2% từ mốc 984,24 điểm lên 1.174,46 điểm (phiên 30/3); HNX-Index cũng tăng 11,6% từ 116,9 điểm lên 132,3 điểm (phiên 30/3).
Tuy nhiên, dễ nhận thấy thị trường tăng trưởng mạnh suốt thời gian qua chỉ nhờ những mã bluechip và nhóm cổ phiếu ngân hàng.
Có những phiên giao dịch tăng đến hơn 10 điểm nhưng độ rộng thị trường vẫn nghiêng hoàn toàn về “sắc đỏ”, đà tăng hầu như chỉ phụ thuộc vào những cổ phiếu bluechip có vốn hóa đứng đầu như VIC, VNM, MSN, VCB,PLX… Số mã giảm điểm luôn lớn hơn số mã tăng điểm tại hầu hết các phiên giao dịch.
Điển hình là phiên giao dịch ngày 26/3, khi Vn-Index tăng 18 điểm, nhưng đã có 11 điểm đến từ 10 cổ phiếu vốn hóa lớn. Thanh khoản trên hai sàn xấp xỉ gần 8.600 tỷ đồng, tuy nhiên có hơn 1.600 tỷ đồng được giao dịch thỏa thuận, tập trung chủ yếu ở VJC (hơn 1.050 tỷ đồng) và HPG.
Hay như trong phiên giao dịch ngày 27/3, Vn-Index tăng 0,51 điểm lên 1.171,73 điểm. Toàn sàn có 133 mã tăng, 156 mã giảm và 54 mã đứng giá… Diễn biến trên cũng xảy ra tương tự trong phiên giao dịch ngày 28/3.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 30/3, Vn-Index tăng gần 8 điểm lên 1.174,46 điểm, nhưng hầu hết là nhờ vào sự bứt phá mạnh của nhiều cổ phiếu lớn: VIC tăng 2.200 đồng lên 117.200 đồng/cp; GAS tăng 4.900 đồng lên 131.400 đồng/cp…
Mặt khác, từ khi chính thức lập đỉnh vào ngày 22/3, Vn-Index không ít lần vượt qua ngưỡng 1.180 điểm, thậm chí chạm tới gần 1.190 điểm, nhưng luôn có kịch bản quen thuộc là lực bán ồ ạt diễn ra trong phiên ATC xác định giá đóng cửa, thu hẹp đà tăng của Vn-Index.
Nhiều cổ phiếu thậm chí rơi vào tình trạng giảm sàn chỉ trong 15 phút cuối phiên, thị trường luôn giao dịch trong 3 trạng thái : “xanh vỏ, đỏ lòng”, diễn biến phức tạp và thanh khoản duy trì ở mức trung bình – thấp.
Trong bối cảnh thị trường “chênh vênh” trên đỉnh, không ít chuyên gia nhận định việc đầu tư cổ phiếu bây giờ chỉ dành cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp, nắm bắt được thông tin thị trường.
Tuy nhiên, ngay cả khi các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu của những doanh nghiệp được kỳ vọng tăng, được đánh giá thuộc hàng cơ bản, thì tình trạng “cháy tài khoản” vẫn luôn xảy ra.
Đơn cử, sau khi chạm đỉnh 240.000 đồng/cổ phiếu hồi cuối năm 2017, cổ phiếu CTD của CTCP Xây dựng Coteccons đã bất ngờ lao dốc mạnh, giảm 36% xuống 158.000 đồng/cổ phiếu.
“Ôm” cổ phiếu lớn cũng lo
Đà giảm của CTD đến từ đầu năm 2018, ngay sau khi doanh nghiệp này công bố Báo cáo tài chính quý IV/2017 với những con số đáng thất vọng.
Năm 2017, doanh thu của CTD đạt 27.153 tỷ đồng; lợi nhuận đạt 1.653 tỷ đồng, không hoàn thành mục tiêu lợi nhuận được cổ đông thông qua (1.750 tỷ đồng).
Cổ đông còn tỏ ra lo ngại với khoản phải thu ngắn hạn đạt 2.800 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với năm 2016. Một trong những khoản phải thu lớn là dự án chung cư The Goldview do CTCP May Diêm Sài Gòn làm chủ đầu tư, với tổng giá trị hợp đồng lên đến 3.000 tỷ đồng.
Một cái tên khác cũng được nhiều nhà đầu tư kỳ vọng là MWG của CTCP Thế giới di động đã sụt giảm hơn 15% kể từ đầu năm, từ mức 135.000 đồng/cp xuống còn 114.000 đồng/cp.
Tại Đại hội cổ đông thường niên 2018, HĐQT công ty đã đưa ra những chỉ tiêu ấn tượng với doanh thu thuần hợp nhất đạt 86.390 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 2.207 tỷ đồng, tăng lần lượt 30% và 18% so với năm 2017; thanh toán cổ tức 15% bằng tiền mặt trong quý II/2018. Tuy nhiên, thị trường bán lẻ di động và điện máy đang có nhiều dấu hiệu bão hòa có thể là nguyên nhân khiến cổ đông không mấy mặn mà với doanh nghiệp này.
Theo ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), việc thị trường tăng điểm mang đến cơ hội cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Về doanh nghiệp, đây sẽ là bài học kinh nghiệm tránh đi vào vết xe đổ quá khứ khi huy động vốn dễ dàng, không đáp ứng được tiêu chuẩn về hệ thống quản lý, đội ngũ lãnh đạo sẽ dẫn tới rủi ro sụp đổ.
Với nhà đầu tư sẽ có nhiều cơ hội kiếm lời từ thị trường chứng khoán, mỗi người cần tự lựa chọn cho mình một “khẩu vị” rủi ro trước sự khắc nghiệt của thị trường.
Ông Hưng cho rằng người thành công trên thị trường chứng khoán là người kiểm soát rủi ro tốt nhất chứ không phải người kiếm được nhiều tiền nhất khi thị trường tăng, đặc biệt cần biết hạn chế lòng tham.