Thoái vốn có cứu được CICT?

Hoạt động từ tháng 8/2012, Cty TNHH cảng container quốc tế Cái Lân – liên doanh giữa Cty CP đầu tư Cảng Cái Lân (CPI-Việt Nam) và Cty TNHH SSA Holdings International Việt Nam (SSA-Mỹ) theo tỉ lệ 51% và 49% cho đến thời điểm này vẫn liên tục lỗ nặng.

 

Gánh nặng về tài chính

 

CICT có tổng vốn đầu tư 155,3 triệu USD, trong đó cổ đông trong nước gồm Vinalines, cảng Quảng Ninh, Geleximco và các nhà đầu tư cá nhân giữ 51% cổ phần; số còn lại do SSA nắm giữ.

 

Theo CICT, chỉ tính riêng trong 11 tháng của năm 2014, số lỗ của liên doanh này là trên 218 tỉ đồng. Giải thích về việc này, ông Trần Nam Trung – Phó Tổng Giám đốc CICT cho biết, cảng Cái Lân là cảng nước sâu, chủ yếu đón tàu lớn, nhưng do tình hình kinh tế khó khăn, nên thời gian gần đây, các hãng tàu chủ yếu dùng tàu cỡ nhỏ và vừa, và vì thế thường chọn Hải Phòng làm điểm đến do hạ tầng giao thông, hậu cần thuận tiện hơn. Một số hãng tàu lớn như Maersk và Cosco có ghé qua cảng Cái Lân nhưng cũng chỉ để giảm tải để có thể đi vào cảng Hải Phòng. Vì thế, mặt hàng chủ đạo của CICT là hàng container trong 11 tháng đầu năm nay chỉ đạt 96.617 TEU, bằng 44% kế hoạch. Hơn nữa, nhiều cảng bên Hải Phòng đã hết khấu hao nên giảm giá chi phí thấp hơn ít nhất 10 USD/TEU so với CICT… Đây chính là nguyên nhân khiến CICT khó có thể cạnh tranh nổi trên thị trường.

 

Với công suất thiết kế giai đoạn I là 520.000 TEU/năm, nhưng hiện nay CICT mới hoạt động được 20% năng suất. Tính đến hết tháng 10/2014, sản lượng hàng hoá thông qua CICT mới đạt 47.000 TEU (giảm 28.000 TEU so với cùng kỳ). Mặt khác, điều đáng bàn là trong số 6% hàng container bốc xếp qua CICT chưa có hàng tạm nhập tái xuất mà mới chủ yếu tập trung vào các mặt hàng rời như: Dăm gỗ, thức ăn gia súc, sắt phế liệu, phân bón… Trong khi đó, đây lại là những mặt hàng có chi phí bốc xếp thấp, dẫn đến lợi nhuận mang về cho cảng thấp.

 

Theo các chủ tàu, CICT chỉ là sự lựa chọn sau cùng bởi chi phí tàu vào xuất và nhập hàng ở cảng của CICT luôn cao hơn các cảng khác, so với cảng Hải Phòng, CICT có vị trí xa, cơ sở hạ tầng không thuận tiện. Nhiều tàu vào nhận hàng xong phải ra vội cảng CICT rồi mới cân, đong, đo, đếm lượng hàng vì nếu ở lại sẽ phải trả phí ít nhất 200USD/giờ. Trong khi đó, các cảng khác tạo điều kiện hết mức cho các tàu vì ra ngoài cảng cân, đong mà không phải lo tính phí.

 

Lỗ do suất đầu tư cao

 

Ngoài các yếu tố khách quan thì nguyên nhân chính  khiến CICT liên tục lỗ là do cơ cấu vốn vay của dự án chiếm tỉ lệ quá cao 67,82% (hơn 105 triệu USD) trong tổng mức đầu tư nên chi phí lãi vay là rất lớn. Cụ thể, CICT phải trả lãi vay hơn 4,4 triệu USD năm 2012; gần 9,5 triệu USD cả gốc và lãi vay năm 2013; gần 13,6 triệu USD gốc và lãi năm 2014. 

 

Với các khoản lỗ liên tục kể từ khi thành lập đến nay khiến dòng tiền của CICT càng ngày càng thiếu hụt. Ngay trong tháng 12 này để cân đối dòng tiền, CICT cần ít nhất 7,9 triệu USD. Do vậy, không còn cách nào khác, CICT cầu cứu sự hỗ trợ từ các cổ đông dựa trên tỉ lệ cổ phần tương ứng. Theo đó, CPI đóng 4,03 triệu USD, SSA đóng 3,87%. Tuy nhiên, Vinalines và CPI không có khả năng tiếp tục góp vốn. Có thể nói, đến thời điểm này tình hình tài chính của CICT ngày càng be bét và đã trở gánh nặng tài chính rất lớn đối với liên doanh.

Trước tình hình này, SSA cũng đã có kiến nghị về việc thoái vốn của CPI và Vinalines trong liên doanh CICT. Theo CICT, hiện Bộ GTVT đã trình lên Thủ tướng Chính phủ về sự thay đổi trong kế hoạch tái cơ cấu của Vinalines bao gồm đề xuất phê duyệt giảm cổ phần của CPI tại CICT. Theo CICT, thoái vốn của CPI là biện pháp hữu hiệu để tránh việc các ngân hàng cho vay thu hồi và đóng cửa dự án.

 

Vấn đề là, ai sẽ mua số cổ phần của các đối tác tại CICT khi mà số lỗ, số nợ cùng thị trường đang khó khăn trong bối cảnh hiện nay? Tình trạng cổ phần của nhiều cảng biển hiện nay ế khi IPO còn chưa tìm được lối thoát. Trên thực tế nhà đầu tư ngoại chỉ quan tâm mua cổ phần tại các cảng biển lớn, đó là cảng Đà Nẵng,  cảng Hải Phòng rồi Tân Cảng (TP Hồ Chí Minh).

 

Ông Tào Minh Dương – Giám đốc Khối dịch vụ Ngân hàng đầu tư, Cty CK Bảo Việt đánh giá trong bối cảnh hiện tại, cổ phần các cảng biển chào bán thời gian qua “chủ yếu hấp dẫn nhà đầu tư tổ chức với tầm nhìn dài hạn”. Còn đối với nhà đầu tư cá nhân, vào thời điểm thị trường đang có những bước tăng trưởng chậm, đa số họ chọn những cơ hội đầu tư ngắn hạn.

 

Được biết, SSA Marine đã đề nghị với Bộ GTVT bán cho nhà đầu tư nước ngoài toàn bộ phần vốn đầu tư của Vinalines trong liên doanh CICT hiện đang thua lỗ.