Tăng trưởng xuất khẩu năm 2018 có thể cao gấp 2 lần GDP

Phát biểu tại Hội nghị Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sáng ngày 28/6, ông Nguyễn Quang Vinh – Tổng Thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, trong những năm gần đây, các doanh nghiệp xuất khẩu có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế trong nước

Thách thức vấn đề thị trường

Tính đến tháng 6/2018, kim ngạch xuất khẩu vượt mốc hơn 200 tỷ đô, tăng 16,6% (tương ứng tăng 14,81 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2017.

Theo Đề án nâng cao năng lực cạnh tranh của các mặt hàng xuất khẩu Việt Nam năm 2020 hướng đến năm 2030 do thủ tướng chính phủ ban hành, mục tiêu chung là nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường thế giới và phấn đấu minh bạch hàng hóa xuất khẩu tăng gấp 3 lần, cân bằng cán cân thương mại.

Việt Nam là một nền kinh tế mở, được định hướng bởi xuất khẩu, đồng thời có nhiều sản phẩm xuất khẩu nổi tiếng như nông lâm thủy sản, dệt may, da giày, sản phẩm nhựa… Tuy nhiên, theo ông Vinh các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt là DNVVN còn đứng trước nhiều thách thức về thị trường, công tác dự báo cung cầu thị trường, thông tin, cùng những cách thức quản trị, hoạch định chiến lược … “Để hôm nay là doanh nghiệp nhỏ nhưng ngày mai sẽ vươn ra thế giới, sản phẩm cạnh tranh được với các doanh nghiệp quốc tế”, Tổng Thư kí VCCI nói.

Ông Vinh cho rằng, với các mặt hàng xuất khẩu Việt Nam hay thế giới, chỉ có một thị trường duy nhất. “Các doanh nghiệp không nên nặng về thị trường trong nước hay nước ngoài, bởi các sản phẩm sẽ cạnh tranh với nhau trong con mắt người tiêu dùng chứ không phải doanh nghiệp cạnh tranh với nhau. Thị trường trong nước hay nước ngoài sẽ là một thị trường, nhưng được ngăn cách bởi các hàng rào văn hóa, chính trị. Đây cũng là một thách thức lớn của các doanh nghiệp, đặc biệt là DNVVN”, Tổng Thư kí VCCI cho biết.

Tăng trưởng xuất khẩu phụ thuộc khu vực FDI

Ông Nguyễn Việt Hùng, Trưởng phòng quản lý vận hành cơ chế một cửa quốc gia và Asean, Tổng cục Hải quan, hai quý đầu năm tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá đạt 225 tỷ usd, tăng 13%. Trong đó xuất khẩu ước đạt 113 tỷ USD và nhập khẩu hơn 111 tỷ USD.

Trong cơ cấu hàng hoá xuất khẩu đi thì 77% thành phẩm hàng hoá xuất khẩu có hàm lượng đầu vào là nguyên liệu nhập khẩu.

Đại diện Tổng cục Hải quan cũng cho biết thâm hụt cán cân thương mại lớn nằm ở các nước khu vực Đông bán cầu. Bởi xu hướng nhập nguyên liệu từ các quốc gia Đông bán cầu và xuất sản phẩm hoàn chỉnh sang các nước Tây bán cầu.

“Điều đáng nói là động lực tăng trưởng của xuất khẩu vẫn là khu vực FDI. Điều này được thể hiện rõ nét trong khoảng 5 năm gần đây. Hiện chỉ có hơn 7.000 doanh nghiệp nước ngoài trong tổng số doanh nghiệp xuất nhập khẩu cả nước, chỉ chiếm 2%. Nhưng tổng gía trị xuất khẩu của khối doanh nghiệp này chiếm đến 70%”, ông Hùng cho biết.

Dự báo về tình hình xuất nhập khẩu năm 2018, ông Hùng đánh giá, xuất khẩu sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng tốt.  “Cụ thể, năm 2018, xuất khẩu tăng trưởng 2 con số và có thể cao gấp 2 lần GDP. Trong đó, xuất khẩu ước đạt 240-242 tỷ USD, tăng 13% so với 2017. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 475-477 tỷ USD, tăng 11,5% so với năm 2017. Thặng dư cán cân thương mại hàng hoá mức thấp.

Cùng với đó, năm 2019 dự báo, xuất nhập khẩu cán mốc 525 tỷ USD trong đó, xuất khẩu 265 tỷ USD, tăng 10% so với năm 2018, tăng 50 tỷ USD so với năm 2017” ông Hùng dự báo đồng thời cho biết đến năm 2020, ước tính sẽ có 100.000 doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Có thể nói, VCCI đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, các chương trình, dự án quốc gia nâng cao khả năng cạnh tranh hội nhập, phát triển bền vững. Tổng Thư Kí VCCI nhấn mạnh, đây cũng chính là nhiệm vụ rất quan trọng sẽ được đẩy mạnh trong năm 2018, khi Thủ tướng đã chính thức phê duyệt đề án thiếp lập mối quan hệ hợp tác chiến lược  với các thị trường quan trọng của Việt Nam.

Theo đó, VCCI sẽ đẩy mạnh triển khai thực hiện đề án và làm việc với cơ quan bộ ngành, gặp gỡ và làm việc với các đối tác để đem đến nhiều hoạt động thiết thực, hỗ trợ cụ thể với các DNVVN xuất khẩu. Đặc biệt, một trong trong những hoạt động sắp tới của đề án này sẽ được đưa vào triển khai là xây dựng cổng thông tin trực tuyến. Tổ chức các hội thảo hỗ trợ xuất khẩu, liên kết kinh doanh; xuất bản cẩm nang xuất khẩu Việt Nam, tổ chức diễn đàn xuất khẩu thường niên để các doanh nghiệp xuất khẩu nắm bắt thông tin về các thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam như Hoa Kỳ, châu Âu… Đồng thời Tổng thư ký VCCI khẳng định, VCCI sẽ luôn sát cánh cùng các tổ chức, bộ ngành, để hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, hướng tới xuất khẩu bền vững.

Có thể thấy, Việt Nam là một trong những quốc gia có tên tuổi trên thế giới về xuất khẩu, với những sản phẩm chất lượng có cơ hội vươn xa hơn nữa. Tuy nhiên, để xuất khẩu hướng đến tăng trưởng bền vững cần có giải pháp căn cơ và tổng thể và sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan liên quan, các định chế tài chính… trong đó, nhấn mạnh vào sự chuyển động tích cực về mặt chiến lược từ doanh nghiệp.