Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo nếu đẩy tăng trưởng đến 17% sẽ không tránh khỏi việc tăng trưởng tín dụng nóng trong thời điểm cuối năm. Còn theo NHNN, tăng trưởng tín dụng vẫn theo mục tiêu đặt ra khoảng 17%, song cũng có thể thấp hơn hoặc cao hơn tùy theo nhu cầu thực tế của nền kinh tế.
Nguồn tín dụng dồi dào
Tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, đến thời điểm 30-8, tăng trưởng tín dụng đạt 8,5%. Đây là mức tăng trưởng tín dụng thấp nhất trong vòng 4 năm qua. Cụ thể cùng kỳ các năm 2015, 2016 và 2017, tín dụng tăng trưởng lần lượt với các mức 10,21%, 9,64% và 10,8%. So với mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 17% của năm nay, 8 tháng qua ngành NH mới đạt được 50% chỉ tiêu.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính NH nhận định, tín dụng tăng chậm một phần do các NH nhận được thông báo của NHNN năm nay sẽ không điều chỉnh hạn mức (room) tín dụng đã cấp từ đầu năm. Chỉ tiêu đó lại thấp hơn kế hoạch do các NH tự đưa ra. Chính vì thế các NH tăng trưởng tín dụng chậm cũng là để dành room cho những tháng cuối năm 2018.
Vì những tháng cuối năm là thời điểm nhu cầu về tín dụng rất cao. Đồng thời, năm nay các NH cũng cẩn thận hơn trong việc cho vay bất động sản và chứng khoán, nên tăng trưởng tín dụng cũng chậm hơn các năm. Diễn biến như vậy cũng phù hợp, vì nếu tín dụng tăng trưởng nhanh quá sẽ tạo tiền đề cho lạm phát, đồng thời tạo ra rủi ro về tín dụng cho NH.
Theo tính toán của Công ty Chứng khoán TPHCM (HSC), để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tín dụng chính thức cho cả năm 17%, các NH cần tăng dư nợ thêm khoảng 573.000 tỷ đồng so với mức dư nợ bổ sung cần thiết, trong khi vào thời điểm này của năm ngoái là 446.000 tỷ đồng. Vì vậy nguồn vốn tín dụng cung cấp cho nền kinh tế trong 4 tháng cuối năm còn rất dồi dào.
Mặc dù nguồn tín dụng cuối năm dồi dào là một tín hiệu tốt đối với các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung, tuy nhiên đây cũng là một áp lực với ngành NH.
Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM, giai đoạn năm 2008 hay giai đoạn năm 2013-2014, nền kinh tế chịu tác động tiêu cực từ khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu. Do đó, NHNN áp dụng chính sách tín dụng thắt chặt, hầu như tăng trưởng tín dụng hàng năm chỉ 8-10%, vì tăng trưởng cao sẽ ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, lạm phát, thị trường tiền tệ, tín dụng, ngoại hối…
Tuy nhiên, sau giai đoạn này, kinh tế toàn cầu đã phục hồi, có nhiều điều kiện thuận lợi hơn, nên NHNN đã áp dụng chính sách tín dụng linh hoạt hơn. Trong 3 năm trở lại đây (2016-2018), cơ chế tín dụng linh hoạt cho phép tăng trưởng tín dụng hàng năm 17-18%. Nếu năm 2017, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 18% và tổ chức thực hiện đạt 18,5%, thì năm 2018 mục tiêu 17% cũng là một chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng khá cao và ngành NH phải cố gắng nhiều mới đạt được mục tiêu này.
Căn cứ vào nhu cầu vốn
Trước những diễn biến hiện tại, TS. Nguyễn Trí Hiếu dự báo, có thể những tháng cuối năm, tăng trưởng tín dụng có thể không đạt đến 17%. Nếu tăng trưởng tín dụng đạt đến mức 17% sẽ không tránh khỏi tình trạng tăng nóng trong những tháng cuối năm.
Hiện tăng trưởng GDP trong nửa đầu năm đạt hơn 7%, nên tại thời điểm này tăng trưởng kinh tế không phải dựa vào tăng trưởng tín dụng như những năm trước. Do đó nếu năm nay tăng trưởng tín dụng không đạt 17%, tăng trưởng GDP vẫn đạt mục tiêu đề ra.
HSC cũng đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng tín dụng cho cả năm 2018. Thứ nhất, tăng trưởng GDP chậm lại trong quý III so với quý II, có thể do tăng trưởng tín dụng chững lại. Lạm phát ổn định, dao động ở mức 4%. NHNN buộc phải đẩy mạnh một chút tăng trưởng tín dụng trong quý IV và tăng trưởng tín dụng cả năm ở mức 16-17%.
Thứ hai, nếu tăng trưởng GDP của quý III duy trì ở mức tương đương quý II, cho thấy tăng trưởng tín dụng thấp hơn được khắc phục tốt. Đồng thời, CPI tăng vượt 4%. NHNN sẽ tiếp tục kiểm soát tăng trưởng tín dụng và dự báo mức tăng trưởng cả năm có thể là 14 – 16%.
Liên quan đến chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, chỉ số tín dụng là chỉ số điều hành vĩ mô để thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ, vì vậy để có được chỉ số tín dụng hợp lý đối với nền kinh tế là yêu cầu rất cao, nhằm thực hiện đồng thời mục tiêu tạo điều kiện hỗ trợ vốn cho nền kinh tế và thực hiện được mục tiêu kiểm soát lạm phát.
Đến thời điểm hiện nay đã hết 8 tháng, tăng trưởng nền kinh tế nhìn chung rất khả quan. Còn kiểm soát lạm phát mặc dù vẫn dưới 4%, nhưng vẫn cần cảnh giác với việc kiểm soát lạm phát từ nay đến cuối năm.