SSI Research: Chi phí huy động nhiều ngân hàng sẽ giảm hàng trăm tỷ đồng

• Mức tăng 20 điểm cơ bản lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND sẽ trực tiếp mang lại thêm 247 tỷ đồng thu nhập lãi cho toàn ngành ngân hàng trong năm 2020.

Trung tâm Phân tích CTCP Chứng khoán SSI – SSI Research vừa có báo cáo cập nhật về việc hạ lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Động thái giảm trần lãi suất huy động (áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn dưới 6 tháng) và lãi suất cho vay (áp dụng cho vay ngắn hạn bằng VND đối với sáu lĩnh vực ưu tiên theo quy định của Chính phủ) ước tính sẽ tác động trực tiếp đến lãi suất trên thị trường.

SSI Research đã xem xét lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng khác nhau và nhận thấy rằng các ngân hàng quốc doanh (Agribank, BIDV, Vietcombank và VietinBank) và Techcombank đều đã giảm lãi suất trước đó, xuống dưới mức trần mới. CTCK cho rằng mức trần lãi suất mới sẽ không tác động nhiều đến các ngân hàng này. Thay vào đó, lãi suất huy động của hầu hết các ngân hàng vốn cấp 2 hàng đầu hiện nay cao hơn mức trần mới và sẽ được điều chỉnh giảm để phù hợp với quy định mới.

CTCK ước tính việc điều chỉnh giảm lãi suất huy động như đã nêu ở trên sẽ giúp giảm chi phí huy động của các ngân hàng trong năm 2020, đơn cử ACB  giảm 471 tỷ đồng, MB 411 tỷ đồng, VPBank 171 tỷ đồng. Mặt khác, Vietcombank, BIDV, VietinBank và Techcombank (trong số những ngân hàng khác) có thể tiếp tục hưởng lợi từ việc chi phí huy động tiền gửi không kỳ hạn thấp hơn đối thủ, nhờ lợi thế trong dịch vụ thanh toán và trả lương để duy trì khách hàng gửi tiền không kỳ hạn (CASA).

Ngoài ra, tiền gửi sẽ được thu hút vào các kỳ hạn dài hơn để giúp các ngân hàng cải thiện hệ số hoạt động nhằm tuân thủ các quy định hiện hành.

Do chênh lệch lãi suất huy động giữa các ngân hàng vốn cấp 3 và các ngân hàng khác sẽ dần thu hẹp, các nhà băng có lịch sử tín dụng tốt và/ hoặc sức khỏe tài chính tốt hơn có thể sẽ thu hút huy động nhiều hơn, tương tự như diễn biến trong năm 2011. Trong trường hợp đó, SSI Research ước tính hoạt động cho vay liên ngân hàng của các ngân hàng cấp 1 và cấp 2 hàng đầu sẽ phát triển mạnh.

Trong khi đó, mức trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với 6 lĩnh vực ưu tiên sẽ không tác động đáng kể đến các lĩnh vực này. Các ngân hàng thương mại quốc doanh (SOCBs) có dư nợ tín dụng lớn nhất trong lĩnh vực này. Năm 2019, Agribank, BIDV và Vietcombank đã giảm lãi suất cho vay 3 lần xuống chỉ còn 5%/năm, thấp hơn mức trần mới 5,5%. Ngược lại, mức lãi suất này tại VietinBank là 6%, sẽ giảm 50 điểm cơ bản.

Ngân hàng có thêm 247 tỷ đồng thu nhập lãi

Để hỗ trợ các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay và cơ cấu lại việc thanh toán nợ vay, NHNN đã tăng lãi suất trả cho các khoản tiền gửi của nhiều loại hình tổ chức tín dụng tại NHNN. SSI Research ước tính tổng dự trữ bắt buộc của toàn hệ thống là 164.000 tỷ đồng, tương đương 1,86% tổng huy động năm 2019.

Mức tăng 20 điểm cơ bản lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND sẽ trực tiếp mang lại thêm 247 tỷ đồng thu nhập lãi cho toàn ngành ngân hàng trong năm 2020. CTCK cho rằng tổng huy động của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB), Ngân hàng Chính sách Xã hội (VBSP), quỹ tín dụng nhân dân và các tổ chức tài chính vi mô khác nhau tại Ngân hàng Nhà nước có quy mô đáng kể. 

Về lãi suất cho vay của NHNN đối với các ngân hàng thương mại sẽ có tác động gián tiếp, do nhu cầu vay của Ngân hàng Nhà nước tại thời điểm này là tương đối thấp trong bối cảnh thanh khoản hệ thống dồi dào. Lãi suất này sẽ đóng vai trò làm mức trần cho lãi suất liên ngân hàng.

Lãi suất liên ngân hàng đã giảm gần đây và SSI Reserch dự báo sẽ ở dưới mức 3,5% trong thời gian còn lại của năm 2020, áp dụng cho cả kỳ hạn 3 tháng. Điều này có thể khiến tỷ lệ thu nhập lãi thuần giảm trong thị trường liên ngân hàng.

Lê Hải (SSI Research)