Quyết liệt ngăn găm giữ ngoại tệ

Thông tư số 15/2015/TT-NHNN hướng dẫn giao dịch ngoại tệ trên thị trường ngoại tệ của các TCTD được phép hoạt động ngoại hối vừa được NHNN ban hành, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 5/10/2015.

Nhìn nhận về động thái chính sách này, giới chuyên gia cho rằng, NHNN đã nhấn thêm một bước để ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ, đặc biệt là trên tài khoản. Chính sách này chỉ được đưa ra sau hơn một tuần NHNN điều chỉnh mức lãi suất áp dụng đối với tiền gửi bằng USD của tổ chức là 0%/năm, với tiền gửi của cá nhân là 0,25%/năm, cho thấy sự quyết liệt của cơ quan quản lý đối với vấn đề này.

Một chuyên gia kinh tế bình luận, Thông tư 15 sẽ khắc phục những hạn chế hiện nay trên thị trường ngoại hối, phù hợp hơn với những thay đổi như Pháp lệnh Ngoại hối năm 2013; Nghị định 70/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Ngoại hối và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Ngoại hối.

DN đã giảm đáng kể tình trạng giữ ngoại tệ, đặc biệt là trên tài khoản

Việc thay đổi của Thông tư 15 cũng nhằm đảm bảo hơn nữa sự hoàn thiện của hệ thống pháp lý trong quản lý ngoại hối. Ngoài ra, một số thuật ngữ được chỉnh sửa, quy định chặt chẽ và rõ nghĩa hơn cho NH và khách hàng khi triển khai thực hiện các giao dịch nhằm tăng cường chuẩn mực trong giao dịch ngoại tệ.

Thông tư cũng quy định rõ về trình tự giao dịch, từ khi các bên có thỏa thuận giao dịch, xác nhận giao dịch, đến thanh toán giao dịch, tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ cho giao dịch ngoại tệ giữa các bên, nhằm giải quyết những tranh chấp phát sinh…

Thông tư 15 cũng đưa vào một số quy định nhằm mục đích tránh tình trạng găm giữ ngoại tệ, đặc biệt là quy định việc bán ngoại tệ cho các giao dịch chưa đến hạn thanh toán. Đơn cử như tại khoản 2, Điều 6 và khoản 1, Điều 10 Thông tư 15 quy định về kỳ hạn của giao dịch kỳ hạn và ngày thanh toán trong giao dịch giao ngay có những điểm mới.

Theo ông Phạm Thanh Hà, Phó tổng giám đốc Vietcombank thì quy định của Thông tư 15 nhấn mạnh đến việc khách hàng muốn mua ngoại tệ của các TCTD phải có chứng từ. Đồng thời, với DN thì không được mua ngoại tệ trước thời hạn thanh toán mà khi nào đến hạn mới được mua. Hạn thanh toán ngoại tệ của DN còn xa quá thì phải sử dụng hợp đồng thanh toán kỳ hạn.

“Nói cách khác, trước đây thì DN mua ngoại tệ và NH có thể bán trước hạn thanh toán, nhưng với Thông tư 15 chỉ được mua trong vòng 2 ngày đến hạn thanh toán, xa hơn thì phải dùng hợp đồng có kỳ hạn”, ông Phạm Thanh Hà, giải thích.

Với Thông tư 15, sử dụng ngoại tệ để mua ngoại tệ khác cũng phải có chứng từ

Đại diện một Vụ chức năng của NHNN cũng cho biết, trên thực tế thời gian qua có tình trạng khách hàng mua ngoại tệ trước thời hạn thanh toán khá xa. Đáng lẽ trong tương lai mới mua nhưng lại mua trước “găm” vào đó dẫn tới tình trạng tăng cầu ngoại tệ trong một thời điểm, gây áp lực cho tỷ giá. Do đó, những quy định mới trong Thông tư 15 sẽ đảm bảo nhu cầu thanh toán của DN khi đến hạn, chỉ giải ngân khi gần đến thời hạn, giảm áp lực nhu cầu cùng một thời điểm.

Bên cạnh đó, Thông tư cũng đưa ra các quy định nhằm chống găm giữ ngoại tệ với các giao dịch hoán đổi. Trước đây không phải có chứng từ thì nay phải có chứng từ, để đảm bảo việc mua ngoại tệ phải có mục đích rõ ràng. Đặc biệt, trước đây NHNN chỉ quy định khi sử dụng đồng Việt Nam mua ngoại tệ thì mới cần chứng minh chứng từ, còn với Thông tư 15 thì cứ sử dụng ngoại tệ để mua ngoại tệ khác cũng cần phải có chứng từ đầy đủ.