Quỹ đầu tư nước ngoài: Gọi vốn làm sao?

Những kế hoạch gọi vốn của nhiều công ty quản lý quỹ đang có nguy cơ phá sản do diễn biến không thuận của thị trường chứng khoán. Trong bối cảnh các quỹ đầu tư hiện có chuẩn bị đi vào giai đoạn giải thể, nhu cầu thành lập quỹ mới để có thể đưa ra các sản phẩm thay thế ngày càng bức thiết. Tuy nhiên, từ năm 2010 đến nay, không ít các kế hoạch gọi vốn mới được công bố đã chìm vào hư không.

Hồi tháng 8, công ty Quản lý quỹ Saigon Asset Management (SAM) tiết lộ kế hoạch thành lập quỹ đầu tư vào lĩnh vực năng lượng với quy mô dự kiến 300 triệu USD. VinaCapital cũng cho biết sẽ huy động vốn cho một quỹ đầu tư vào trái phiếu trong năm 2012.

Hầu hết những kế hoạch này đến nay vẫn chưa công bố kết quả, mặc dù một số lãnh đạo quỹ vẫn trả lời báo chí về cơ hội trong khủng hoảng. Đại diện tại Hà Nội của một quỹ đầu tư cho biết, thực ra kế hoạch gọi vốn mới vẫn được triển khai, thậm chí một vài cuộc gặp gỡ đã được tổ chức.

Tuy nhiên mọi việc vẫn chưa rõ ràng, nếu không muốn nói là khá khó khăn trong bối cảnh dòng vốn đầu tư nói chung đang tìm cách hạn chế rủi ro. Mặt khác thực trạng kết quả đầu tư của nhiều quỹ hiện có không đủ sức thuyết phục nhà đầu tư bỏ thêm tiền.

Việc huy động quỹ mới trong thời buổi này gần như là bất khả thi. Trong khi đó đa số quỹ đã thành lập ở Việt Nam là quỹ thành viên, ít tiết lộ “hành tung” trên thị trường. Những quỹ đại chúng thì quy mô vốn đã “teo tóp” đáng kể do giá trị danh mục đầu tư sụt giảm quá nhiều. Áp lực giải thể quỹ sẽ ngày càng lớn nếu tới đây tình hình không chuyển biến tích cực hơn.

Theo số liệu của Ủy ban Chứng khoán nhà nước, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài vào Việt Nam từ đầu năm đến nay về cơ bản vẫn là số dương. Năm 2010, mức vốn này vào thị trường khá lớn, quy mô ròng khoảng 1 tỷ USD.

Vào thời điểm đầu năm 2011, đã có lúc vốn vào ròng tới gần 500 triệu USD. Tuy nhiên dòng vốn này đã chững lại từ 3 tháng nay. Trên thị trường chứng khoán, quy mô giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài từ tháng 8 về cơ bản là bán ròng. Lượng vốn rút ra không nhiều, khoảng 950 tỷ đồng.

Yếu tố vĩ mô còn nhiều vấn đề được cho là nguyên nhân chính khiến nhà đầu tư nước ngoài hạn chế giải ngân thêm, trong khi đẩy mạnh tái cơ cấu danh mục, thu về tiền mặt và giảm tỉ trọng nắm giữ chứng khoán. Dù vậy dòng vốn này cũng hướng nhiều hơn vào thị trường trái phiếu, vì đây là nơi chú ẩn tương đối an toàn trong khi thị trường chứng khoán suy giảm.

Số liệu của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội cho biết, riêng trong tháng 5 và 6-2011, nhà đầu tư nước ngoài đã mua gần 6.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ. Đây là một thay đổi lớn trong khi 4 tháng đầu năm 2011, khối này gần như không tham gia thị trường sơ cấp.

Tuy nhiên, rào cản chính của việc gọi vốn mới cần được giải quyết chính ở khung pháp lý. Hình thức quỹ đóng ngày càng tỏ ra bất cập cho cả tổ chức quản lý quỹ lẫn nhà đầu tư. Kết quả là giá giao dịch chứng chỉ quỹ trên thị trường trong nước lẫn quốc tế đều thấp hơn nhiều so với giá trị tài sản thực của quỹ.

Theo thông tin từ Ủy ban Chứng khoán nhà nước, vấn đề này hi vọng sẽ được cải thiện khi khung pháp lý mới về loại hình quỹ mở ra đời vào cuối năm nay. Sự thay đổi này có thể sẽ tạo nên một làn gió mới, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc huy động vốn từ bên ngoài.