English
普通话
Nắm giữ vị trí trụ cột trong ngành trồng và chế biến, xuất khẩu cà phê, song Vinacafe chỉ chiếm thị phần rất nhỏ, với kết quả kinh doanh bết bát.
Kết quả kém vui
Báo cáo của Vinacafe cho thấy, năm 2017, lượng cà phê xuất khẩu của Tổng công ty là 37.000 tấn, trong khi chỉ tiêu đề ra là 50.000 tấn; kim ngạch xuất khẩu đạt 73 triệu USD, trong khi chỉ tiêu đề ra là 100 triệu USD; lợi nhuận đạt 77 tỷ đồng, trong khi mục tiêu đề ra là 106 tỷ đồng.
Năm 2017, Vinacafe đạt doanh thu trên 3.700 tỷ đồng, tăng 5,2% so với kế hoạch, tuy nhiên lợi nhuận chỉ đạt trên 77 tỷ đồng, đạt 73% kế hoạch. Nguyên nhân lợi nhuận giảm là từ quý I/2017 giá cà phê liên tục giảm, mặt khác diện tích cà phê thành lý để tái canh trong năm nhiều. Do vậy, đã làm giảm năng suất sản lượng, ảnh hưởng đến lợi nhuận chung của Tổng công ty.
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, nhiều lĩnh vực Vinacafe không đạt chỉ tiêu kế hoạch. Điển hình, hoạt động thu mua sản phẩm để xuất khẩu chỉ đạt 54% kế hoạch; trực tiếp xuất khẩu và ủy thác xuất khẩu đạt 74%; kim ngạch xuất khẩu đạt 73%.
Theo giải thích của lãnh đạo Vinacafe, lợi nhuận sụt giảm là do năm 2017 giá cà phê xuất khẩu sụt giảm, diện tích cà phê thanh lý để tái canh nhiều khiến năng suất chung bị giảm.
Năm 2018, Tổng công ty Cà phê Việt Nam đặt mục tiêu doanh thu trên 3.800 tỷ đồng, tăng gần 3% so với năm 2017; lợi nhuận đạt gần 96 tỷ đồng, tăng 24%. Tổng công ty sẽ tập trung đầu tư thâm canh tăng năng suất, hạ giá thành; ổn định sản lượng, đẩy mạnh đầu tư tái canh vườn cà phê mà nhà nước quản lý chặt chẽ về quy trình kỹ thuật, nhất là về giống và đầu tư 100%. Đồng thời, tập trung tăng quy mô về số lượng, kim ngạch xuất khẩu và dịch vụ chế biến, đạt mục tiêu tăng trưởng và hiệu quả tăng hơn năm 2017.
Bài toán tái cơ cấu
Dự kiến, Vinacafe sẽ là một trong 5 tập đoàn, tổng công ty được chuyển giao sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Được biết, Vinacafe đã được Chính phủ chỉ đạo tái cơ cấu từ rất sớm, nhưng triển khai lại rất chậm. Từ năm 2012 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã có 2 quyết định về tái cơ cấu Tổng công ty.
Theo báo cáo của Ban Đổi mới doanh nghiệp – Thanh tra (Vinacafe), trải qua 25 năm từ ngày hoạt động theo mô hình Tổng công ty 91 đến nay, Vinacafe đã trải qua 5 giai đoạn sắp xếp đổi mới. Trong đó, việc tái cơ cấu và đổi mới diễn ra quy mô lớn nhất là sau Quyết định 2101 giai đoạn 2012 -2015 của Thủ tướng Chính phủ.
Đến nay Vinacafe đã hoàn thành công tác thanh lí tài sản, thu hồi vốn đầu tư, giải quyết chế độ chính sách cho người lao động và giải thể Cty CP Giống cây trồng Vinacafe Tây Nguyên theo đúng quy định. Hoàn thành công tác thoái 100% vốn Công ty mẹ – Tổng công ty và 7 đơn vị thành viên tại Cty CP Sản xuất kinh doanh Phân bón Vinacafe.
Hiện Vinacafe cũng đang thực hiện thủ tục thoái vốn Công ty mẹ – Tổng công ty tại Cty CP Xuất nhập khẩu Cà phê Đà Lạt, từ 65% xuống còn 51% vốn điều lệ. Như vậy, đến năm 2017 Tổng công ty đã hoàn thành cơ bản việc thoái vốn, giá trị thu hồi 40,44 tỷ/23,93 tỷ vốn điều lệ cần thoái, tăng 1,7 lần.
Bên cạnh đó, thời gian qua Vinacafe cũng tiến hành cho phá sản 2 đơn vị là Cty CP Thương mại dịch vụ Vinacafe Đăk Lăk và Vinacafe Quảng Ngãi theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, tháng 10/2017, Tổng công ty hoàn thành sáp nhập nguyên trạng Vinacafe 331 vào Vinacafe Ia Sao 2 và Vinacafe Đắk Hà vào Vinacafe Đắk Uy.
Theo Tổng công ty Cà phê Việt Nam, Tổng công ty đã xây dựng và trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án sắp xếp đổi mới Tổng công ty giai đoạn 2017-2020. Theo đó, cổ phần hóa Công ty mẹ – tổng công ty (gồm 7 công ty nông nghiệp và 3 đơn vị thương mại); cổ phần hóa 18 công ty con; xin chuyển Công ty 715A, Công ty 715C từ thành lập công ty TNHH 2 thành viên sang cổ phần hóa (nếu chuyển đổi được cây trồng); xin chuyển công ty Cà phê Ia Châm sang cổ phần hóa với công ty mẹ, giải thể 4 công ty, 1 công ty chuyển thành hai thành viên (nếu không được thì giải thể).
Trong số 18 công ty con cần cổ phần hóa, hiện Tổng công ty mới bắt tay vào xác định giá trị doanh nghiệp của 5 công ty là: Công ty TNHH một thành viên Cà phê 715B, Công ty Cà phê IaBlan, Công ty Cà phê 734, Công ty Cà phê Đắk Nông và Công ty Cà phê 705. Tuy nhiên, tại từng đơn vị có những tồn tại chưa được giải quyết như: phương án sử dụng đất chưa được phê duyệt, nhiều tồn tại tài chính chưa xử lý được. Do vậy, Tổng công ty đã điều chỉnh thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp, kéo dài thời gian công bố doanh nghiệp của đơn vị.
Tại Hội nghị triển khai kế hoạch, nhiệm vụ kế hoạch năm 2018 ngày 5/3 của Tổng công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe), Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn đã tỏ ra lo ngại khi Tổng công ty thường xuyên có đề nghị thay đổi phương án tái cơ cấu. “Mới đây lại có thêm đề xuất nữa nhưng Bộ chưa dám trình lên Thủ tướng. Tái cơ cấu để làm gì, nếu như chỉ là tiếp tục cổ phần hoá, giải thể, phá sản và sáp nhập? Nếu chúng ta không phát triển dịch vụ, chế biến, thương mại xuất khẩu, thì có làm mấy chăng nữa, với 16.500 ha cà phê, cũng không thể trở thành đầu tàu của ngành, không thể chi phối thị trường“, Thứ trưởng Tuấn chỉ đạo.
Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đề nghị Vinacafe phải tổ chức hội nghị “Diên Hồng” để lấy ý kiến các đơn vị thành viên, lấy ý kiến những người có kinh nghiệm qua các thời kỳ trên cơ sở định hướng của Nhà nước trong việc tái cơ cấu, sắp xếp doanh nghiệp. Một khi có phương án tái cơ cấu khả thi, Bộ mới có thể trình lên Chính phủ phê duyệt.