English
普通话
Nhập khẩu phế liệu tăng mạnh
Theo thống kê của Bộ Công Thương, trong 8 tháng năm 2018, nhập khẩu của nhóm hàng cần kiểm soát nhập khẩu tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái, với giá trị gần 9,9 tỷ USD.
Trong đó, nhóm hàng phế liệu sắt thép ghi nhận mức tăng 54% so với cùng kỳ năm ngoái, tương đương giá trị nhập khẩu là 1,244 tỷ USD.
Lượng sắt thép phế liệu từ Nhật Bản đạt 990.639 tấn, trị giá 368,64 triệu USD, chiếm 28,5% trong tổng lượng phế liệu sắt thép nhập khẩu của cả nước và chiếm 30,3% trong tổng kim ngạch, giảm 1,5% về lượng nhưng tăng 29,5% về kim ngạch so với cùng kỳ năm ngoái.
Tiếp đến là Mỹ, với lượng nhập khẩu đạt 594.963 tấn, trị giá 213,03 triệu USD, chiếm trên 17% trong tổng lượng và tổng kim ngạch nhập khẩu phế liệu sắt thép của cả nước, tăng mạnh 50,4% về lượng và tăng 89,1% về kim ngạch so với cùng kỳ.
Nhập khẩu nhóm hàng này từ thị trường Hong Kong (Trung Quốc) đạt 384.665 tấn, tương đương 140,9 triệu USD, chiếm trên 11% trong tổng lượng và tổng kim ngạch, giảm 13,8% về lượng nhưng tăng 13,8% về kim ngạch.
Đâu là nguyên nhân?
Ông Âu Anh Tuấn – quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý cho biết, hoạt động nhập khẩu phế liệu có chiều hướng gia tăng mạnh, diễn biến phức tạp. Bên cạnh các doanh nghiệp có nhu cầu nhập khẩu chính đáng để về sản xuất giấy, sản xuất thép thì một số doanh nghiệp lại lợi dụng sơ hở của cơ chế chính sách để nhập số lượng lớn phế liệu không đủ điều kiện, quy chuẩn kỹ thuật về bảo vệ môi trường vào Việt Nam.
Về nguyên nhân, theo ông Âu Anh Tuấn, từ cuối năm 2017, Chính phủ Trung Quốc dừng nhập khẩu 24 loại phế liệu phục vụ tái chế (trong đó có một số mã phế liệu nhựa và giấy trùng với danh mục phế liệu được phép nhập khẩu vào Việt Nam theo Quyết định số 73 của Thủ tướng Chính phủ). Điều này tác động, gia tăng đột biến lượng container nhập về tại các cảng biển, đặc biệt là nhựa phế liệu và giấy phế liệu.
Thậm chí, một số doanh nghiệp đã được cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập phế liệu làm nguyên liệu sản xuất để nhập khẩu phế liệu nhưng lại bán cho các doanh nghiệp nhỏ lẻ khác (doanh nghiệp chưa được cấp giấy phép) để đưa vào các làng nghề, cụm công nghiệp tái chế làm tăng nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Qua rà soát, Hải quan đã phát hiện trên 45 mẫu phế liệu, tương ứng trên 300 container không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về bảo vệ môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, có lẫn các tạp chất nguy hại đến môi trường.
Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan tiến hành đánh giá tổng thể tình hình xuất nhập khẩu phế liệu của trên 250 doanh nghiệp. Đồng thời, rà soát, so sánh, đối chiếu thông tin trên cơ sở báo cáo của các Sở Tài nguyên và Môi trường, dữ liệu cấp phép nhập khẩu…, qua đó xác định 44 doanh nghiệp có dấu hiệu nghi vấn gian lận về sửa chữa, làm giả hồ sơ, nhập vượt số lượng được cấp phép…trong hoạt động nhập khẩu phế liệu. Hiện cơ quan Hải quan đang tiếp tục tổ chức điều tra xác minh theo chức năng, nhiệm vụ.
Được biết, trong 4 tháng gần đây, TP HCM là địa phương siết quản lý phế liệu nhập khẩu mạnh nhất, thậm chí còn kiên quyết yêu cầu các hãng tàu xuất trả, các chủ hàng chịu trách nhiệm tái xuất hoặc tự tiêu hủy… nên bắt buộc doanh nghiệp phải chạy qua chỗ khác để nhập khẩu dẫn đến tình trạng phế liệu tăng đột biến tại các cảng khác, trong đó có cảng Bà Rịa-Vũng Tàu.
Trước đó, tại buổi họp báo về Đại hội Tổ chức các cơ quan kiểm toán tối cao châu Á lần thứ 14 (Đại hội ASOSAI 14), Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, ngoài kiểm toán việc quản lý nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài vào Việt Nam, một loạt các cuộc kiểm toán liên quan tới môi trường đang được phía Kiểm toán Nhà nước nhắm tới.
Tổng Kiểm toán Nhà nước cho rằng, quá trình phát triển bền vững đang bị thách thức vì yếu tố môi trường. Đây là lực cản có thể ảnh hưởng tới cuộc sống, sản xuất, kinh doanh.
Đặc biệt, theo ông, trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Việt Nam đang tiếp tục thu hút các dự án đầu tư. “Nếu ta không ngăn chặn thì sẽ bị đẩy công nghệ lạc hậu và phế thải vào trong nước và ta thành bãi rác. Việc này ảnh hưởng tới tới cuộc sống, sự phát triển bền vững của ta,” ông Phớc nói.