Các ngân hàng thương mại cũng đang gia nhập vào làn sóng huy động vốn trái phiếu, nhằm tận dụng thị trường phát hành đang thuận lợi và chuẩn bị cho sự phục hồi của tín dụng.
Từ đầu tháng này, cả hai ngân hàng VPBank và HDBank đều đã gửi tới nhà đầu tư các tài liệu về trái phiếu do ngân hàng này phát hành, theo các nguồn tin liên quan đến đợt phát hành. VPBank dự định phát hành trái phiếu kỳ hạn 3 năm, HDBank dự kiến phát hành 1.500 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 2, 3 và 5 năm.
Hai đợt phát hành này đều phục vụ cho hoạt động cho vay trung và dài hạn của ngân hàng. VPBank dự kiến sử dụng số tiền thu được từ việc bán trái phiếu để “gia tăng nguồn vốn trung dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh, cho vay các dự án tín dụng trung dài hạn”, còn HDBank “tiếp tục mở rộng cho vay trung dài hạn nhằm hỗ trợ khách hàng đầu tư phát triển kinh doanh”, theo tài liệu sơ bộ của hai đợt phát hành.
Thực tế, cả hai ngân hàng VPBank và HDBank đến nay đều có vẻ không bị thiếu hụt nguồn vốn trung và dài hạn. Tính đến cuối tháng 6/2013, tỷ lệ sử dụng nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của VPBank chỉ là 13,72%, thấp hơn nhiều so với quy định tối đa của Ngân hàng Nhà nước là 30%. Trong khi đó, tỷ lệ này của HDBank tính đến cuối năm 2012 thậm chí là 0%, tính đến cuối năm 2011 cũng rất thấp, chỉ là 4,89%.
Việc huy động thêm vốn qua trái phiếu của VPBank và HDBank do đó được cho là động thái đón đầu sự phục hồi của nhu cầu tín dụng trung và dài hạn trong tương lai gần. Mặc dù tín dụng nhìn chung vẫn tắc nghẽn và các ngân hàng thương mại vẫn đang thừa thanh khoản, lượng thanh khoản thừa này đa phần lại là vốn ngắn hạn có kỳ hạn dưới 1 năm.
“Việc ngân hàng huy động vốn trái phiếu trong thời điểm tín dụng tắc nghẽn như hiện tại, hoặc là để cải thiện tỷ lệ dùng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, hoặc là để đón đầu sự tăng trưởng tín dụng cuối năm nay hoặc đầu năm sau”, lãnh đạo khối nguồn vốn của một ngân hàng nói.
Sự tham gia của các ngân hàng đang khiến thị trường phát hành của trái phiếu doanh nghiệp càng trở nên sôi động về cuối năm. Mặt bằng lãi suất xuống thấp cho phép doanh nghiệp huy động vốn rẻ, trong khi trái phiếu chính phủ trở nên kém hấp dẫn giúp cho nhà đầu tư chuyển sang trái phiếu doanh nghiệp nhiều hơn – hai yếu tố này đang thúc đẩy các doanh nghiệp lớn và đến nay là cả các ngân hàng tranh thủ huy động vốn qua công cụ này.
Đợt phát hành của VPBank được đăng ký mua khá nhiều, một nguồn tin liên quan đến đợt phát hành cho biết. Trong đó, lãi suất cho kỳ thanh toán đầu tiên được đăng ký ở khoảng 9,5-10%/năm, các kỳ sau thả nổi với biên lãi suất 2,5%/năm.
Bên cạnh đó, một ngân hàng cỡ trung cũng đang được cho là đang chuẩn bị một đợt phát hành tương tự.
“Thị trường nhìn chung đang thuận lợi, nên các ngân hàng cũng tranh thủ huy động vốn rẻ. Với biên lãi suất huy động khoảng 2,5%/năm, đến khi tín dụng phục hồi, các ngân hàng cho vay ra với biên lãi suất 3 – 4%/năm là có thể thu lãi tốt”, lãnh đạo ngân hàng trên cho biết.
Phó tổng giám đốc một ngân hàng khác nhận xét: “cá nhân tôi cho rằng, thời điểm này, ngân hàng nào chuẩn bị sẵn sàng nguồn vốn trung dài hạn là thông minh. Hiện nay, việc thiếu vốn trung và dài hạn chưa được bộc lộ rõ, nhưng khi kinh tế hồi phục trở lại, nguồn cung vốn trung dài hạn sẽ trở nên rất cần thiết”.
Đối với VPBank, ngân hàng này đã tăng nhẹ cho vay trung và dài hạn trong thời gian gần đây. Năm 2012, Ngân hàng có 38% tổng dư nợ là cho vay trung và dài hạn, cao hơn so với tỷ lệ 31% hồi năm 2011. Sáu tháng đầu năm 2013, tỷ trọng này tăng tiếp lên 39%.
Ngược lại, HDBank hiện vẫn tập trung rất nhiều vào các khoản cho vay ngắn hạn. Tỷ trọng cho vay trung dài hạn của năm 2012 đã tụt mạnh xuống chỉ còn 16,9% so với tỷ trọng 27,3% năm 2011.
Bên cạnh những ngân hàng phát hành trái phiếu lãi suất thả nổi để tăng vốn trung và dài hạn, có một vài ngân hàng khác đã hoặc đang phát hành trái phiếu lãi suất cố định kỳ hạn 10 năm để tăng hệ số an toàn vốn (CAR). VPBank cũng đang phát hành trái phiếu 10 năm, tương tự đợt của BIDV. Tuy nhiên, hệ số an toàn vốn hợp nhất 6 tháng năm 2013 của ngân hàng này đã khá cao, đạt 11,4%.
Trước đó, BIDV đã hoàn tất một vụ phát hành trái phiếu 10 năm trong tháng 8 vừa qua với quy mô lên tới 3.000 tỷ đồng. Theo số liệu tính toán trong tài liệu chào bán, hệ số an toàn vốn của Ngân hàng có thể tăng từ 9,42% lên 10,5% nếu Ngân hàng bán hết 3.000 tỷ đồng trái phiếu. Kết quả của vụ phát hành không được tiết lộ.