English
普通话
Theo các chuyên gia trong ngành, trích lập chi phí dự phòng rủi ro là quy định bắt buộc của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhằm giảm thiểu rủi ro ở các khoản nợ xấu cho các nhà băng khi xảy ra biến động.
Theo Báo cáo tài chính quý III của các ngân hàng, lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh tăng mạnh, nên nhiều nhà băng đã tăng trích lập dự phòng rủi ro.
Hồ hởi báo lãi, vẫn lo trích lập
VietABank là ngân hàng có chi phí dự phòng rủi ro rất lớn. Theo Báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2018, tính đến ngày 30/9, nhà băng này đã dành tới 88% lợi nhuận kiếm được cho dự phòng rủi ro (195 tỷ đồng), khiến lợi nhuận trước thuế chỉ còn 27 tỷ đồng, vẫn tăng 1,2 lần so với cùng kỳ năm 2017.
Lũy kế 9 tháng đầu năm 2018, VietABank cũng dành tới 72% lợi nhuận cho trích lập dự phòng rủi ro (358 tỷ đồng), lợi nhuận trước thuế 138 tỷ đồng, tăng 17%. Lợi nhuận sau thuế là 122 tỷ đồng, tăng 8% so với 113 tỷ đồng của cùng kỳ.
Tại MBBank, trong 9 tháng qua, ngân hàng này đã dành khoảng 30% lợi nhuận kiếm được cho trích lập dự phòng.
Tuy nhiên, lũy kế 9 tháng, lợi nhuận trước thuế của MBBank vẫn tăng 50% so với cùng kỳ năm 2017, đạt 6.014 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cũng tăng tương ứng, đạt 4.801 tỷ đồng,
Sacombank trong 9 tháng đã dành tới 47% lợi nhuận kiếm được cho trích lập dự phòng. Tuy nhiên, lợi nhuận trước thuế vẫn ở mức cao với 1.314 tỷ đồng, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2017. Lợi nhuận sau thuế tăng 20%, đạt 931 tỷ đồng.
Một số ngân hàng khác cũng có lợi nhuận tăng cao, nhưng do trích lập dự phòng lớn nên lợi nhuận giảm như trường hợp của Saigonbank.
Trong quý III/2018, Saigonbank dành tới 81 tỷ đồng cho trích lập dự phòng khiến lợi nhuận trước thuế chỉ còn 10,4 tỷ đồng, giảm 85% và lợi nhuận sau thuế 3,9 tỷ đồng, giảm 93% so với cùng kỳ năm 2017.
Không giống các ngân hàng trên, một số ngân hàng có chi phí dự phòng rủi ro tín dụng giảm so với cùng kỳ như: VIB, BacABank, Kienlongbank…, giúp lợi nhuận tăng trưởng mạnh.
Trong đó, BacABank giảm còn 25 tỷ đồng; Kienlongbank trích lập dự phòng 4,8 tỷ đồng, giảm mạnh so với 24 tỷ đồng cùng kỳ năm 2017, giúp lợi nhuận trước thuế tăng 37% lên 74 tỷ đồng.
Trong quý III, TPBank chi phí dự phòng rủi ro giảm gần 68% xuống mức hơn 70 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí hoạt động vẫn tăng mạnh gần 61%, với gần 729 tỷ đồng. TPBank ghi nhận mức lãi trước thuế hơn 589 tỷ đồng, tăng mạnh 82% so với cùng kỳ năm 2017.
Trong quý III, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng của ACB giảm 59%, xuống gần 215 tỷ đồng. Theo đó, kết thúc quý III, ACB đạt lợi nhuận trước thuế 1.625 tỷ đồng, gấp 2,2 lần so với con số đạt được cùng kỳ năm trước. Lũy kế 9 tháng đầu năm, ngân hàng đạt lợi nhuận 4.776 tỷ đồng, gấp 2,4 lần cùng kỳ.
Theo các chuyên gia, việc trích lập dự phòng rủi ro của các ngân hàng là bắt buộc theo quy định của NHNN nhằm giảm thiểu rủi ro xảy ra đột xuất đối với các khoản nợ xấu.
Nợ xấu giảm, trích lập vẫn tăng
Do việc trích lập dự phòng lấy từ phần lãi của các ngân hàng nên về bản chất, nếu các ngân hàng trích lập nhiều thì lợi nhuận giảm, trích lập ít thì lợi nhuận cao.
“Có ngân hàng lo ngại việc trích lập dự phòng rủi ro quá nhiều cũng sẽ ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư. Khi tỷ lệ tài sản rủi ro hoặc nợ xấu của ngân hàng tăng cao sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tài sản, lợi nhuận trong tương lai. Ngược lại, nếu trích lập quá ít thì khi rủi ro xảy ra sẽ gây tác động đột biến đến lợi nhuận, ảnh hưởng gián tiếp đến cổ phiếu, đánh giá của cổ đông với ban quản trị và điều hành. Vì vậy, việc này phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh của mỗi ngân hàng”, một chuyên gia nhận định.
Theo Ts Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng, năm nay tín dụng bị “siết” nhưng lợi nhuận của các ngân hàng vẫn tăng trưởng tốt nhờ mảng dịch vụ đem lại thu nhập cao hơn.
Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng gánh nặng dự phòng rủi ro vẫn đè nặng các nhà băng khi quá trình phát mãi tài sản xử lý nợ xấu vẫn là một vấn đề khó.
Thực tế, sau khi Nghị quyết 42/2017/QH14 ra đời, việc siết nợ của ngân hàng đã dễ dàng hơn, nhưng xử lý những tài sản nợ đã được siết này không hề đơn giản.
Hiện có tới 70% khoản nợ xấu đang nằm tại công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) và các ngân hàng có tài sản đảm bảo liên quan đến bất động sản. Trong đó, có rất nhiều khoản nợ đang vướng tranh chấp liên quan đến bảo lãnh hoặc thế chấp, khiến việc xử lý bị kéo dài, thậm chí rơi vào bế tắc.
Từ đầu năm đến nay, nhiều ngân hàng không thể phát mãi tài sản nợ xấu đã thu hồi do còn vướng tranh chấp như: Tòa nhà Saigon One Tower đã được VAMC siết nợ để xử lý khoản nợ xấu hơn 7.000 tỷ đồng, song sau một năm thu giữ, tài sản này vẫn chưa thể rao bán.
“Vì thế, dù nợ xấu đang có chiều hướng giảm, song việc trích lập dự phòng rủi ro ở một số ngân hàng vẫn tăng”, một chuyên gia nói.