English
普通话
Sau một năm hoạt động, chứng khoán phái sinh đã trở thành một kênh đầu tư hấp dẫn với số lượng tài khoản mới liên tục tăng, trung bình mỗi ngày có hơn 100 tài khoản mới, hiện đạt hơn 40.000 tài khoản.
Bên cạnh đó, số lượng công ty chứng khoán tham gia thị trường ngày càng nhiều. Ngày 8/10/2018, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) chính thức trở thành thành viên thứ 11 được Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) chấp thuận là thành viên giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh.
Phòng vệ rủi ro
Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là sản phẩm đầu tiên của thị trường phái sinh, giúp nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu trung và dài hạn phòng ngừa rủi ro giảm giá, đồng thời có thể kiếm lời.
Ngoài ra, việc mở và đóng vị thế ngay lập tức của hợp đồng tương lai (không phụ thuộc vào T+3 như chứng khoán cơ sở), nhịp độ giao dịch cao sẽ phù hợp với những nhà đầu tư thích lướt sóng và sử dụng phương pháp phân tích kỹ thuật, đặc biệt thích hợp để giao dịch nhằm hưởng chênh lệch giá khi thị trường biến động mạnh.
Sự tương quan giữa cổ phiếu VNM và chỉ số VN30.
Ví dụ về trường hợp phòng vệ rủi ro, nhà đầu tư A đang nắm giữ 500 cổ phiếu VNM mua ở giá 200.000 đồng/cổ phiếu, tổng giá trị 100 triệu đồng. Xét thấy cổ phiếu VNM có tiềm năng nhất trong ngành sữa, thị phần dẫn đầu, dân số trẻ Việt Nam đang gia tăng, nhà đầu tư quyết định nắm giữ dài hạn để hưởng cổ tức và kỳ vọng tăng giá.
Tuy vậy, thị trường hiện tại có dấu hiệu không khả quan, lo ngại thị trường sẽ giảm mạnh, khiến giá cổ phiếu VNM cũng có nguy cơ giảm.
Vì thế, nhà đầu tư A quyết định phòng ngừa rủi ro cho giá trị của VNM với việc tham gia mở vị thế bán 1 hợp đồng tương lai chỉ số VN30 tại mức 1.000 điểm (1 điểm tương đương 100.000 đồng), tổng giá trị hợp đồng là 100 triệu đồng.
Do chỉ cần ký quỹ 15% nên số tiền nhà đầu tư phải bỏ ra để phòng ngừa rủi ro cho danh mục VNM chỉ có 15 triệu đồng.
Ba tháng sau, thị trường giảm từ 1.000 xuống 950 điểm, giá cổ phiếu VNM theo đó giảm từ 200.000 đồng/cổ phiếu xuống 185.000 đồng/cổ phiếu. Trong trường hợp không tham gia hợp đồng tương lai VN30, nhà đầu tư A lỗ ròng: 500 * (200.000 – 185.000) = 7,5 triệu đồng, tương đương giảm 7,5% giá trị.
Tuy nhiên, do tham gia hợp đồng tương lai VN30, nhà đầu tư A lãi trên vị thế đã mở là: 100.000 * (1.000 – 950) = 5 triệu đồng. Như vậy, nhà đầu tư chỉ còn lỗ 2,5 triệu đồng. Nếu nhà đầu tư bỏ ra 30 triệu đồng để mở vị thế bán 2 hợp đồng, thì sẽ không thua lỗ, mà còn lãi 2,5 triệu đồng.
Khi nào thì “đánh cược” với thị trường?
Giả sử nhà đầu tư B có 100 triệu đồng tiền mặt. Qua phân tích, nhà đầu tư nhận định thị trường sẽ giảm từ 1.000 điểm xuống còn 950 điểm trong 3 tháng tới.
Trên hai sàn HOSE và HNX, nhà đầu tư không tìm được mã cổ phiếu nào để mua, hoặc sản phẩm nào có thể mua để kiếm lời dựa trên những suy đoán của mình. Tuy nhiên, với sản phẩm phái sinh là hợp đồng tương lai chỉ số VN30, nhà đầu tư có thể mở vị thế bán hợp đồng này nhằm kiếm lời trên dự đoán của mình.
Chẳng hạn, nhà đầu tư tham gia vị thế bán 6 hợp đồng tương lai chỉ số VN30 với tại mức giá 1.000 điểm. Theo đó, 100.000 *1.000 * 6 = 600 triệu đồng (với tỷ lệ ký quỹ 15%, nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra 90 triệu đồng).
Ba tháng sau, thị trường diễn biến đúng như nhà đầu tư nhận định, chỉ số VN30 giảm còn 950 điểm, lúc này nhà đầu tư sẽ chốt lời 6 hợp đồng bằng cách mua vào để đóng vị thế bán.
Theo đó, giá trị mua danh nghĩa là: 100.000 * 950 * 6 = 570 triệu đồng. Như vậy, số tiền mà nhà đầu tư kiếm lời được nhờ dự đoán đúng của mình là 600 – 570 = 30 triệu đồng, tỷ suất sinh lời 3 tháng đạt hơn 33% (so với vốn đầu tư 90 triệu đồng).
Theo chuyên gia từ ACBS, với ưu thế đòn bẩy cao, giao dịch 2 chiều, mở và đóng vị thế ngay lập tức, sản phẩm phái sinh mang lại khoản lợi nhuận tiềm năng rất lớn, nhưng bên cạnh đó khoản lỗ tiềm năng cũng tương đương.
Chính vì thế, nhà đầu tư phải nhạy bén với biến động thị trường, đưa ra phân tích, đánh giá và chuẩn bị nguồn vốn tốt để tránh tài khoản bị giải chấp một phần nhằm đáp ứng tỷ lệ ký quỹ duy trì trong trường hợp thị trường diễn biến ngược dự đoán.
Hơn nữa, nhà đầu tư nên đánh giá về độ tương quan giữa cổ phiếu mình nắm giữ với diễn biến thị trường để tránh trường hợp thua lỗ kép do đánh giá sai tương quan giữa cổ phiếu và sản phẩm phái sinh.