Các công ty phân phối dầu của Nhật đang chuẩn bị ngừng nhập khẩu dầu của Iran đúng theo yêu cầu từ phía Mỹ. Phía Mỹ đã đe dọa sẽ trừng phạt những công ty từ chối tuân thủ yêu cầu từ phía Mỹ, theo báo Nikkei.
Nhập khẩu dầu của Nhật từ Iran dự kiến sẽ giảm về không từ khoảng đầu tháng 10/2018. Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) dự kiến sẽ thay Iran để cung cấp dầu cho Nhật.
Cuối tháng 6/2018, chính phủ Mỹ công bố các công ty phân phối dầu của Nhật ví như JXTG Holdings hay Idemitsu Kosan ngừng nhập khẩu dầu và sản phẩm khác từ dầu của Iran trước ngày 4/11/2018.
Vào thời điểm đó, Mỹ có kế hoạch sẽ khôi phục lại lệnh trừng phạt chống Iran. Mỹ đe dọa sẽ áp chế tài phạt đối với những doanh nghiệp tiếp tục làm việc với quốc gia Trung Đông này.
Ngân hàng Nhật cũng đang tuân thủ yêu cầu từ phía Mỹ. Ngân hàng MUFG thông báo với các công ty phân phối dầu rằng họ sẽ ngừng xử lý các giao dịch liên quan đến mua dầu của Iran bắt đầu từ mùa hè này trừ khi các cuộc đàm phán từ chính phủ có tiến triển.
Ngân hàng Mizuho cũng đang cân nhắc chính sách tương tự. Khi các ngân hàng không đảm bảo giao dịch, chắc chắn sẽ rất khó để các nhà phân phối dầu hoàn tất giao dịch.
Các công ty vận tải biển của Nhật cũng đã thông báo khách hàng rằng từ tháng 9/2018 họ chắc chắn sẽ không vận chuyển dầu của Iran.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng Washington có thể sẽ cân nhắc miễn cho một số nước không phải chịu quy định trừng phạt khi nhập khẩu dầu từ Iran. Thế nhưng đến hiện tại, hy vọng vào khả năng Tokyo được miễn trừ đang ít dần.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật nói: “Tất cả những gì chúng tôi có thể làm là nói chuyện với phía Mỹ và thuyết phục họ miễn trừ chúng tôi”. Tuy nhiên, một quan chức khác thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp bi quan hơn, ông khẳng định rằng Nhật nhiều khả năng sẽ bị buộc phải ngừng mua dầu từ Iran.
Các công ty phân phối dầu Nhật đang hành động với quan điểm rằng Nhật sẽ không được miễn trừ. Họ sẽ bắt đầu đàm phán với các công ty sản xuất dầu tại Saudi Arabia và UAE từ tháng 8/2018 và không hề muốn nguồn cung dầu bị gián đoạn.
Tuy nhiên cho đến nay, một số công ty Nhật vẫn chưa nhận đủ dầu dù họ đã trả tiền cho cả năm. Họ đang có kế hoạch đề nghị chính phủ Nhật hỗ trợ bù đắp thiệt hại.
Việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran và tái áp dụng các biện pháp trừng phạt hiện đã đẩy cao giá dầu. Việc chuyển nhà cung cấp có thể khiến cho giá xăng tại Nhật tăng.
Hơn 90% dầu thô nhập khẩu của Nhật đến từ Trung Đông. Iran là nhà cung cấp lớn thứ 6, chiếm khoảng 5% tổng nguồn cung dầu thô vào Nhật.
Bao lâu nay, Nhật vốn có quan hệ hữu hảo với Iran để đa dạng nguồn cung dầu và tăng cường an ninh năng lượng. Đối với Iran, khoảng 60% dầu thô nhập khẩu được xuất sang châu Á, trong đó bao gồm Nhật và Trung Quốc.