English
普通话
Nhu cầu vốn để đầu tư, đổi mới công nghệ rất lớn. Bên cạnh nguồn vốn từ Nhà nước; quỹ phát triển KH – CN, vốn từ quỹ đầu tư là nguồn lực không nhỏ. Trong đó, vốn của quỹ đầu tư mạo hiểm đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ doanh nghiệp (DN), tổ chức, cá nhân tham gia vào quá trình đổi mới công nghệ.
Hiện nay, công nghệ sản xuất của đa số DN trong nước còn lạc hậu so với mức trung bình của thế giới, từ 2 đến 3 thế hệ. Các loại máy móc, thiết bị đang sử dụng chỉ có 10% hiện đại, 38% trung bình, còn lại 52% lạc hậu và rất lạc hậu, tỷ lệ sử dụng công nghệ cao mới được 2%. DN cũng chưa quan tâm, chưa chủ động trong hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ, phát triển sản phẩm, dịch vụ…
Có thể nói, một trong những nguyên nhân chính của thực trạng trên là thiếu vốn. Tổng vốn đầu tư cho hoạt động đổi mới công nghệ của DN chỉ chiếm 0,2 đến 0,5% doanh thu. Và dù, dòng vốn FDI gia tăng nhanh chóng, góp phần thúc đẩy quá trình đổi mới công nghệ tại Việt Nam, nhưng nguồn vốn này chỉ đáp ứng yêu cầu của chủ đầu tư nước ngoài hơn là nhu cầu đổi mới công nghệ của DN trong nước.
Hạn chế về vốn để phát triển KH – CN đáp ứng nhu cầu tăng trưởng đã thành một vòng luẩn quẩn: vốn ít dẫn đến mức đầu tư cho KH – CN thấp, năng suất, tốc độ theo đó tăng trưởng chưa cao. Tốc độ tăng trưởng thấp dẫn đến tích lũy vốn cho nền kinh tế hạn chế.
Trước thực tế này, nguồn vốn đầu tư từ các quỹ đầu tư mạo hiểm được coi là yếu tố quan trọng để DN đổi mới công nghệ. Tuy vậy, Việt Nam mới chỉ có số ít quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tư vào DN để đổi mới công nghệ như: quỹ của Tập đoàn IDG (Mỹ), Quỹ đầu tư mạo hiểm MeKong, Dragon Capital, VinaCapital. Các quỹ này chủ yếu chỉ đầu tư vào công nghệ thông tin. Trong khi đó, thị trường công nghệ tại Việt Nam rất lớn.
Theo ông Trần Nam Vinh – Giám đốc Công ty Tư vấn tài chính CNC, cần có những quy định cụ thể hướng dẫn hoạt động đầu tư vốn mạo hiểm cho KH – CN như: phạm vi đầu tư mạo hiểm; lĩnh vực khuyến khích đầu tư; cơ cấu tài sản đầu tư của các quỹ…
Trong quá trình thực hiện quy định trên, Chính phủ cần thành lập riêng một ban quản lý hoạt động đầu tư vốn mạo hiểm. Khi hoạt động đầu tư vốn mạo hiểm phát triển, tiến tới ban hành đạo luật riêng cho hoạt động này và thành lập Hiệp hội các nhà đầu tư vốn mạo hiểm Việt Nam.
Nên miễn giảm thuế đối với phần thu nhập phát sinh khi nhà đầu tư mạo hiểm kết thúc thương vụ. Ngoài ra, cũng cần khuyến khích các kênh tín dụng khác hỗ trợ cho hoạt động đầu tư mạo hiểm, nhằm gia tăng lượng cung vốn trên thị trường.
Thành lập quỹ đầu tư vốn mạo hiểm thuộc sở hữu của Nhà nước. Các quỹ này có thể hoạt động dưới nhiều hình thức khác nhau như: các quỹ thuộc trung ương quản lý, các quỹ địa phương, các quỹ trực thuộc các trường đại học… Bên cạnh đó, quá trình gia tăng giá trị tài sản của nhà đầu tư mạo hiểm trong các đối tác được tài trợ không thể thiếu vai trò của các nhà tư vấn. Do đó, cần phát triển thị trường dịch vụ tư vấn trong lĩnh vực tài chính, quản lý, công nghệ, luật pháp… nhằm tạo ra mạng lưới thông tin hiệu quả giúp các nhà đầu tư hạn chế được rủi ro và có thể dự báo hợp lý về xu hướng phát triển trong các lĩnh vực công nghệ mới.
Các quỹ đầu tư mạo hiểm cũng cần phải xác định rằng: đầu tư vào công nghệ là đầu tư mạo hiểm, thời gian thu hồi vốn dài và xác suất thất bại rất cao. Để có được thành công, quỹ đầu tư mạo hiểm phải cân nhắc rất kỹ mọi vấn đề pháp lý, đối tượng đầu tư, công nghệ, nhân lực… trước khi tiến hành.