Mô hình nào cho bán lẻ điện máy?

Thị trường điện máy đã chứng kiến sự “thanh lọc” liên tục trong suốt những năm qua, khi có hàng loạt các thương hiệu phải rời thị trường. Tuy nhiên, bán lẻ điện máy vẫn còn sức hấp dẫn lớn, khi “room” của thị trường vẫn còn và nhiều DN vẫn tiếp tục nhảy vào cuộc chơi.

Những nhân tố thay đổi trên thị trường trong suốt thời gian qua đã góp phần hình thành nên những mô hình đặc thù của bán lẻ điện máy. Cách đây vài năm, thị trường chứng kiến sự chuyển đổi từ mô hình cửa hàng bán lẻ điện máy có quy mô nhỏ, sang các trung tâm điện máy quy mô lớn.

Định vị mô hình mới

Việt Long hay Nano (tiền thân của Pico) được xem những cái tên mở đầu thị trường với những điểm bán có quy mô dạng “khủng” so với thời bấy giờ, trên 1.000m2. Song mô hình bán lẻ điện máy quy mô lớn chỉ thực sự thu hút và tạo được sức hấp dẫn với người tiêu dùng khi mà Nguyễn Kim mở chi nhánh đầu tiên tại Tràng Thi vào năm 2007.

Thị trường bán lẻ điện máy tại Hà Nội trở thành cuộc đua tranh khốc liệt với các tên tuổi như Việt Long, Pico, Trần Anh, MediaMart, Nguyễn Kim, Topcare… Với quy mô từ 1.500 – 2.000m2, các trung tâm bán lẻ điện máy đã thực sự trở thành “điểm đến” của đa phần người tiêu dùng khi có nhu cầu với những mặt hàng này.

Để nhanh chóng nắm bắt thị phần và chiếm lĩnh những vị trí đẹp, “đắc địa”, các ông lớn đua “săn” mặt bằng có vị trí đẹp để chạy đua mở rộng điểm bán. Cuộc chạy đua hao tiền tốn của này cũng trở thành cuộc sàng lọc gay gắt các DN trên thị trường, khi có không ít những DN phải rời bỏ cuộc chơi. Điển hình, Việt Long rồi Topcare đã phải đóng cửa, bất chấp những nỗ lực mở điểm bán mới.

Cùng với Nguyễn Kim, việc mở cửa hàng đầu tiên tại Hà Nội vào năm 2007 của Thế giới Di động cũng mở đầu cho phong trào Bắc tiến của các đại gia bán lẻ các sản phẩm công nghệ chuyên dụng như điện thoại, máy tính.

Cùng lúc, Viễn Thông A cũng nhảy vào thị trường khi mở siêu thị thứ 23 tại Trần Hưng Đạo. Thế nhưng, mô hình cửa hàng cung cấp các sản phẩm công nghệ, có quy mô khoảng 200 – 300m2 này vẫn chưa thực sự được chú ý nhiều do sự nở rộ của các trung tâm điện máy lớn.

Cuộc đua chỉ thực sự bắt đầu khi hai đại gia lớn trong làng công nghệ là FPT và Viettel đẩy mạnh mở điểm bán phủ rộng khắp cả nước, với hệ thống FPT Shop và Viettel Store.

Mô hình tương tự như cửa hàng, phục vụ đối tượng chuyên biệt có nhu cầu về các sản phẩm công nghệ, song được nâng lên chuẩn dịch vụ tốt hơn và có thể luồn lách đến từng khu dân cư, hay thậm chí mở ra cả vùng sâu vùng xa.

Hiện những DN tham gia vào mô hình này gặt hái được khá nhiều thành công khi mở ra hàng trăm điểm bán và ghi nhận mức lãi khủng.

Với hai mô hình trung tâm điện máy quy mô lớn và cửa hàng bán sản phẩm công nghệ chuyên biệt, thị trường bán lẻ điện máy đã dần định hình được hướng đi. Tuy nhiên, trong một cuộc chơi đầy cạnh tranh và có tính đào thải cao, nhu cầu tiêu dùng cũng dần thay đổi, đã đặt ra yêu cầu cao hơn cho các nhà bán lẻ.

Do đó, để cạnh tranh và xây dựng được chỗ đứng vững chắc trên thị trường, xu hướng liên doanh liên kết để tìm kiếm nguồn lực và kinh nghiệm được các DN tính đến.

Điển hình như Trần Anh hay Thế giới Di động tìm nguồn vốn trên sàn chứng khoán, bán cổ phần cho nước ngoài để có thêm nguồn lực; đại gia có thị phần lớn nhất là Nguyễn Kim mới đây cũng phải bán tới 49% cổ phần cho nhà bán lẻ Thái Lan; HC bắt tay với Công ty Việt Hải; ông lớn kinh doanh đa ngành Vingoup chính thức nhảy vào thị trường với hệ thống VinPro…

Cuộc đấu tầm cao

Trao đổi với Thời báo Kinh doanh, một chuyên gia trong ngành bán lẻ điện máy (giấu tên) nhận định rằng trong tương lai, các mô hình cửa hàng công nghệ sẽ vẫn tiếp tục phát triển với bước tiến rất nhanh.

Đối tượng khách hàng của những cửa hàng này hoàn toàn khác với siêu thị điện máy, với những sản phẩm công nghệ có “vòng đời” sử dụng ngắn, nên tiềm năng tiêu thụ sẽ còn rất lớn.

Do đó, DN nào tiến nhanh và “phủ” nhanh, nhắm vào các vị trí đắc địa như ngã tư, chỗ đông người, khu dân cư, hay tuyến huyện… thì sẽ thành công. Dẫn chứng thực tế, Thế Giới Di động nâng số cửa hàng lên 350 điểm, doanh thu 15.800 tỷ và lợi nhuận khoảng 670 tỷ; FPT Shop mở 150 điểm với doanh thu 4.000 tỷ và lợi nhuận khoảng 24 tỷ đồng…

Tuy nhiên, nếu như mô hình cửa hàng công nghệ “ăn nên làm ra” thì với các trung tâm điện máy, mức doanh thu và lợi nhuận mang về lại không đạt được như kỳ vọng.

Vị chuyên gia trên cũng cho rằng, mô hình điện  máy là khó “tính” được tương lai, bởi cuộc đua này không chỉ cần DN phải trường vốn mà còn là năng lực quản trị, vận hành, tạo ra tính liên kết và tiện ích cho người mua.

Thực tế, hàng loạt các DN bị loại khỏi cuộc chơi thời gian qua đã chứng minh, đây là mô hình kinh doanh đầy khốc liệt và có tính đào thải cao.

Song vị chuyên gia này cũng cho rằng nếu DN biết nhanh chân nắm bắt được xu thế thì sẽ tạo được chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Sự ra đời của các trung tâm điện máy, công nghệ của VinPro và cửa hàng công nghệ VinPro+ được xem là dẫn đầu xu hướng “All-in-One”, đi bằng cả hai chân của điện máy.

Mô hình này nhằm tận dụng những lợi thế từ các trung tâm thương mại để tạo ra một gói liên kết với nhu cầu liên hoàn cho người tiêu dùng. “Hiện đang là thời của điện máy độc lập nhưng trong vài ba năm tới, sẽ không thể nói trước được về mô hình này khi nhu cầu mua sắm tích hợp trở nên phổ biến”, vị chuyên gia này nhận định.

Quay trở lại thị trường, có thể nhận thấy một số nhà bán lẻ điện máy đã bắt đầu dịch chuyển mô hình kinh doanh của mình, theo hướng tích hợp mua sắm và kết nối cả hai mô hình siêu thị và cửa hàng.

Cùng với VinPro cho ra đời bốn trung tâm siêu thị điện máy tại các trung tâm thương mại ở hai thành phố lớn và sắp tới sẽ khai trương hàng loạt cửa hàng công nghệ VinPro+, nhiều DN bán lẻ điện máy khác cũng hướng đến mô hình này.

Thế Giới Di động cùng với việc đẩy mạnh phát triển hệ thống siêu thị Dienmay.com, đã chính thức khai trương siêu thị đầu tiên theo mô hình shop, in shop, tức là đặt các cửa hàng trong trung tâm thương mại và siêu thị; Trần Anh chú trọng việc mở siêu thị điện máy mới tại các trung tâm thương mại như Savico Long Biên; Aeon Mall Long Biên; HC mở thêm mô hình HC+ với cửa hàng cung cấp sản phẩm công nghệ chuyên biệt…

Cuộc đua bán lẻ điện máy đã bước lên một cuộc đấu tầm cao thực sự!