English
普通话
Mùa kinh doanh khó khăn
Ngành mía đường được nhận định đang bước vào giai đoạn khó khăn nhất trong 15 năm trở lại đây và là thời kỳ khó khăn thứ hai kể từ khi ngành được thành lập.
Kết thúc năm tài chính 2017-2018, hàng loạt doanh nghiệp mía đường công bố những con số ảm đạm về tình hình hoạt động kinh doanh của mình. Có thể nói, năm 2018, lịch sử lặp lại khi ngành mía đường đang ở điểm trũng với khó khăn chồng chất.
Điển hình, Công ty CP Mía đường Lam Sơn (LSS) trong báo cáo tài chính quý IV niên vụ 2017 – 2018 với con số lỗ hơn 11 tỷ đồng, dù doanh thu tăng trưởng (năm tài chính của Công ty bắt đầu từ ngày 1/7 và kết thúc vào 31/6 năm sau). Theo đó, trong kỳ, doanh thu thuần của LSS đạt 732,9 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước, nhưng chi phí giá vốn lại tăng cao hơn (7%), khiến lợi nhuận gộp từ bán hàng và cung cấp dịch vụ còn 45,2 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ. Các khoản chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp đều leo dốc khiến LSS ghi nhận lỗ thuần hơn 10,4 tỷ đồng từ hoạt động kinh doanh.
Như vậy, riêng trong quý IV năm tài chính 2017 – 2018, LSS ghi nhận lỗ ròng 11,2 tỷ đồng, trong đó, khoản lỗ của cổ đông công ty mẹ là hơn 7,5 tỷ đồng. Tính chung cả năm tài chính 2017 – 2018, Công ty lãi sau thuế chưa đến 4 tỷ đồng, doanh thu đạt 1.452 tỷ đồng, giảm 39% so với năm ngoái và mới hoàn thành 41,9% kế hoạch đặt ra đầu năm.
Không nằm ngoài “vòng xoáy” suy giảm, Công ty CP Thành Thành Công Biên Hòa (mã SBT) cũng cho thấy sự suy giảm lợi nhuận. Cụ thể, niên độ 2017-2018, Thành Thành Công Biên Hòa đạt doanh thu hợp nhất 10.364 tỷ đồng, gấp 2,3 lần so với niên độ trước; lợi nhuận sau thuế 546,7 tỷ đồng, tăng 61%. Tuy nhiên, kết quả này có được là do có sự hợp nhất với CTCP Mía đường Biên Hòa (mã BHS – hoàn tất sáp nhập vào tháng 10/2017). Trong niên độ tài chính trước khi chưa hợp nhất, lợi nhuận sau thuế của Thành Thành Công Biên Hòa theo báo cáo tài chính là 339,3 tỷ đồng, còn Mía đường Biên Hòa là 289 tỷ đồng. Như vậy thực tế, lợi nhuận sau thuế năm qua của Thành Thành Công Biên Hòa còn thấp hơn tổng lợi nhuận riêng lẻ của công ty và Mía đường Biên Hòa gộp lại.
Không khả quan hơn, Công ty CP Mía đường Cần Thơ (Casuco) trong báo cáo tài chính kết thúc năm 2017 – 2018 cho thấy, doanh thu đạt 1.065 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 3,1 tỷ đồng, lần lượt giảm 21,5% và 95,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tương tự, tại khu vực Tây Nguyên, Công ty CP Mía đường Kontum (mã KTS) cũng báo lợi nhuận giảm tới 78%, chỉ còn 9 tỷ đồng trong niên độ 2017 – 2018.
Tìm đường đi cho doanh nghiệp
Số liệu của Bộ NN&PTNT cho thấy, tồn kho của ngành mía đường đang ở mức cao ngất ngưởng, nếu niên vụ 2015 – 2016, có giai đoạn tỷ lệ tồn kho lên tới 70% thì trong niên vụ 2016-2017, tình trạng tồn kho vẫn tiếp diễn theo chiều hướng xấu. Tình trạng dư cung kèm cầu yếu đã khiến tiêu thụ đường gặp khó khăn, giá bán sụt giảm.
Còn theo số liệu của Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho biết, trên thị trường thế giới, giá đường trắng tháng 7/2018 giảm 17,75 USD/tấn so với tháng trước đó, xuống 317,85 USD/tấn (trong khi mức trung bình các năm 2016 là 498,13 USD/tấn, năm 2017 là 432,07 USD/tấn). Nguyên nhân chủ yếu khiến giá đường giảm mạnh được cho là do sản lượng đường sản xuất toàn cầu niên vụ vừa qua tăng 10,3%, cao hơn so với mức tăng 2% của nhu cầu tiêu thụ. Quyền Cục trưởng, Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Quốc Toản cho biết, dự kiến niên vụ 2018-2019 lượng đường cung cấp trên thị trường cả nước là trên 2,2 triệu tấn.
Trong đó, lượng đường sản xuất trong vụ là trên 1,5 triệu tấn, đường tồn kho đến 15/8 là trên 600.000 tấn, nhập khẩu năm 2018 (theo cam kết với WTO) dự kiến 94.000 tấn; trong khi nhu cầu tiêu thụ trong nước chỉ 1,6 triệu tấn, lượng đường còn thừa trên 576.000 tấn.
Dự báo cung cầu cho thấy, niên vụ tới nguồn cung đường trong nước còn tiếp tục dư thừa, trong khi nguồn cung đường trên thế giới vẫn còn thừa gần 7 triệu tấn, vì vậy việc khôi phục của giá đường có thể sẽ chậm, trước sức ép cạnh tranh trong hội nhập, các nhà máy đường cần có nhìn nhận, đánh giá chính xác thị trường để có kế hoạch sản xuất, tiêu thụ hợp lý trong thời gian tới.
Theo các nhà chuyên môn, đã đến lúc cần mạnh dạn đóng cửa một số nhà máy đường lạc hậu công nghệ, yếu kém năng lực, làm ăn thiếu liên kết, không bài bản; từ đó đầu tư cho những nhà máy trọng điểm có công suất lớn, công nghệ hiện đại, tiên tiến. Cùng với mặt hàng đường cát, khuyến khích các nhà máy đa dạng hóa sản phẩm để tăng nguồn thu, giảm giá thành. Nhanh chóng quy hoạch lại đồng mía, trên cơ sở sản xuất lớn nhằm thực hiện cơ giới hóa, áp dụng máy móc để tiết giảm sức lao động và chi phí.
Về phía các doanh nghiệp, sau một niên vụ không mấy thành công, cổ đông của các doanh nghiệp mía đường sẽ khó hy vọng vào một chính sách cổ tức cao. Để vượt qua khó khăn, bên cạnh giải pháp chung là kiểm soát tốt chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường đầu tư công nghệ, phát triển khách hàng, các công ty mía đường có thể tính đến phương án đa dạng hóa nguồn thu hay tìm cách tái cơ cấu, sáp nhập, mở rộng thị phần như phương án SBT đã thực hiện thời gian qua.