Đầu tháng 9 tới, hai quỹ đầu tư theo chỉ số (ETF) nước ngoài là Van Eck Market Vector Vietnam ETF (VNM ETF) và DB x-trackers FTSE Vietnam ETF (FTSE Vietnam ETF) sẽ công bố danh mục định kỳ quý III/2018.
Nhiều công ty chứng khoán đã đưa ra nhận định cổ phiếu VHM sẽ được thêm vào danh mục lần này của cả hai quỹ và có thể khiến nhiều cổ phiếu bluechips khác trong danh mục chịu áp lực bán ra như VIC, HPG, VRE, MSN…
Đầu cơ “ăn theo”
Thông thường, những dự báo của các công ty chứng khoán về danh mục có thể được thêm hoặc bớt thường đặt dấu hỏi về triển vọng của doanh nghiệp trong trung hạn, từ đó giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định phù hợp.
Nhiều nhà đầu tư cho rằng những cổ phiếu có khả năng sẽ được thêm vào danh mục sẽ diễn biến tích cực trong ngắn hạn, do đó sẽ lựa chọn “lướt sóng” đón đầu những cổ phiếu này.
Trong lần tái cơ cấu danh mục lần này của hai quỹ ETF, CTCK Bảo Việt (BVSC) dự báo, Quỹ VNM ETF sẽ thêm cổ phiếu VHM với tỷ trọng 8% (khoảng 6 triệu cổ phiếu); tỷ trọng tại FTSE Vietnam ETF là 15% (khoảng 10 triệu cổ phiếu).
Hiện, VHM đã đảm bảo các điều kiện về vốn hóa, thanh khoản để lọt rổ, nhưng vẫn chưa đảm bảo về thời gian giao dịch (6 tháng). Tuy nhiên, trong quá khứ vẫn có trường hợp ngoại lệ được thêm vào danh mục khi chưa đủ thời gian niêm yết là cổ phiếu NVL.
Ngoài ra, đối với FTSE Vietnam ETF, cổ phiếu GEX nhiều khả năng cũng sẽ được thêm mới trong kỳ tái cơ cấu danh mục tới, tỷ trọng dự kiến là 1,62% (khoảng 3,4 triệu cổ phiếu).
Việc thêm VHM vào danh mục sẽ khiến một số cổ phiếu vốn hóa lớn dự kiến bị bán ra, giảm tỷ trọng như VIC (khoảng 2 triệu cổ phiếu), HPG (khoảng 7 triệu cổ phiếu, VRE (khoảng 8 triệu cổ phiếu), MSN (khoảng 4 triệu cổ phiếu)…
Ở chiều ngược lại, tại Quỹ VNM ETF, hầu hết các cổ phiếu trong danh mục của quỹ này đều đáp ứng được điều kiện ở lại, chỉ có DPM và KDC đang là hai cổ phiếu chiếm tỷ trọng thấp nhất.
Với danh mục của Quỹ FTSE Vietnam ETF, BVSC cho rằng BMP sẽ là cổ phiếu bị bán ra vì không đáp ứng được tiêu chí thanh khoản khi chỉ đạt 62% chỉ tiêu đề ra.
Như vậy, đối với những nhà đầu tư có tâm lý đầu tư “ăn theo” thì ngay từ khi những dự đoán của các CTCK được công bố đã có thể có chiến lược đầu tư cho riêng mình.
Các tuần tái cơ cấu danh mục của hai quỹ ETF hầu hết đều gây xáo trộn cho thị trường với áp lực bán ròng khá lớn, lần này cũng sẽ không ngoại lệ, mặc dù yếu tố này gây sức ép đến đâu vẫn còn là ẩn số, vì có thể các nhà đầu tư khác đủ sức mua đối ứng.
Tuy nhiên, điều đó chỉ có thể xác nhận vào tuần giao dịch đầu tháng 9. Theo lịch trình, FTSE Vietnam Index sẽ công bố danh mục quý II vào chiều ngày 7/9, dự kiến hai quỹ sẽ bắt đầu mua/ bán từ ngày 10-21/9.
Hay đầu tư ngược?
Chiến lược đầu cơ “ăn theo” các quỹ ETF được xem là một chiến lược khá hợp lý đối với tâm lý các nhà đầu tư cá nhân ở trong nước và không ít nhà đầu tư đã thực hiện, có người thành công nhưng cũng có người “vỡ mộng”.
Tại kỳ tái cơ cấu danh mục đầu tiên hồi đầu năm, dự đoán danh mục của các CTCK đã có phần không chính xác khi dự đoán HBC, GTN và CII sẽ được lọt “rổ” VNM ETF, nhưng quỹ này đã không thêm bất kỳ cổ phiếu nào được dự đoán mà chỉ thêm vào NVL.
Trước đó, cổ phiếu GTN đã xuất hiện sóng đầu cơ rất mạnh, thị giá cổ phiếu tăng 36%, tuy nhiên, sau thông tin được công bố, GTN đã bị chốt lời mạnh quay đầu giảm sàn.
Về tác động của kỳ đảo danh mục các quý ETF, theo một chuyên gia chứng khoán, thị trường thường có phản ứng thận trọng trong giai đoạn hai quỹ tái cơ cấu.
Tuy nhiên, với trạng thái thị trường như hiện tại, hoạt động mua/bán của hai quỹ ETF ngoại trong kỳ tái cơ cấu danh mục quý III/2018 được đánh giá là không ảnh hưởng nhiều đến thị trường, ngoại trừ một số cổ phiếu sẽ được các quỹ giao dịch với khối lượng nhiều.
Cũng theo vị chuyên gia này, ngoài chiến lược ăn theo, nhiều nhà đầu tư đã lựa chọn danh mục chịu áp lực bị các quỹ này bán ra trong ngắn hạn, không ít danh mục đầu tư đã đạt được tỷ suất sinh lời tốt.
Những cổ phiếu được dự báo sẽ được ETF thêm vào thường sẽ có sóng đầu cơ và tăng giá từ trước, nên khả năng mang lại lợi nhuận tốt cho nhà đầu tư là không nhiều.
Trong khi những cổ phiếu bị giảm tỷ trọng sẽ chịu áp lực bán ra mạnh và sẽ giảm giá trong ngắn hạn về các vùng giá hấp dẫn, đây là một cơ hội cho nhiều nhà đầu tư có thể mua được cổ phiếu tốt với giá “hời”.
Trong thời gian qua, tác động của những kỳ tái cơ cấu đối với thị trường không còn quá lớn, bởi đây là hoạt động định kỳ và được thực hiện theo đúng nguyên tắc quản lý danh mục. Nếu có tác động thì chỉ mang tính nội bộ của một số cổ phiếu, không ảnh hưởng đến xu hướng chung của thị trường.
Đáng chú ý, do đặc điểm đầu tư riêng biệt của quỹ ETF và quỹ mở là phân bổ danh mục đầu tư tập trung vào nhóm cổ phiếu có tỷ trọng vốn hóa lớn trong rổ VN30.
Hơn nữa, hiện tại chỉ số P/E của ở nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn đã về mức thấp so với hồi đầu năm cùng với đó là tâm lý lạc quan tiếp tục được các nhà đầu tư duy trì do các thông tin hỗ trợ từ nỗ lực đàm phán nhằm giảm leo thang chiến tranh thương mại Trung- Mỹ. Do đó, rủi ro ở nhóm này không còn cao nếu các quỹ đột ngột rút vốn.