Kinh tế Cao Bằng: Đói nghèo vì mỏ quặng sắt

Năm 1993, Công ty cổ phần khoáng sản – luyện kim Cao Bằng (Cty) được chính quyền tỉnh Cao bằng cấp phép khai thác quặng sắt ở mỏ Nà Lũng, xã Duyệt Trung, thị xã Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. Tuy nhiên, người lạ không hề dễ dàng vào được xóm Nà Lũng – nơi được coi là "thâm cung” của mỏ sắt Nà Lũng. Bởi, phải qua nhiều trạm gác nghiêm ngặt, luôn có người canh trực 24/24 giờ, nếu không có giấy giới thiệu của Cty hoặc trình bày lý do "cám cảnh” nào đó không liên quan đến mỏ sắt, mới được nhân viên bảo vệ gật đầu….

 

Một số người dân ở đây cho biết: Trước kia Nà Lũng có một cánh đồng lúa phì nhiêu, đảm bảo đủ lương thực cho họ. Từ khi Cty đến khai mỏ, dân phải di dời nhà cửa lên vùng miền núi cao, cánh đồng này biến thành thung lũng bị cày xới tan hoang, với những "moong mỏ” hầm hố sâu hút, ngập nước tanh nồng, làng xóm đìu hiu quạnh vắng. Người dân ở đây còn tố khổ: Cho đến bây giờ, lãnh đạo mỏ chẳng hề quan tâm đến sự cơ cực của họ. Như việc mất đất canh tác, không có việc làm, ô nhiễm môi trường, đường đi lối lại bị lầy lội, trẻ em đến trường khác nào bị "giời đày”, đói nghèo đeo bám nhiều nhà năm này qua năm khác.

 

 

Ví như nhà ông Hoàng Văn Thắng (sinh 1958, xóm Nà Lùng) do mất ruộng cấy lúa nên gia đình ông và nhiều hộ xóm Nà Lũng phải đi khai phá đất rừng trồng ngô để ăn. Gia đình bà Hoàng Thị Hiền (sinh 1957) cơ cực nhất xóm Nà Lũng. Năm 1987, chồng bà Hiền chết, bà một nách hai con, trong đó cô con gái tật nguyền nằm liệt tại chỗ, đã hơn 20 tuổi nhưng mọi sinh hoạt cá nhân đều phải do bà chăm sóc. Năm 2008, mảnh ruộng lúa cuối cùng của bà Hiền bị moong mỏ quặng đào sâu liền lúc làm cạn kiệt nguồn nước ngầm, gây khô nứt nẻ không trồng lúa được, phải chuyển trồng ngô. Hơn 10 năm nay, gia đình bà luôn lâm vào cảnh thiếu đói, túng quẫn…

 

Được biết, khi lấy đất để khai thác quặng, Cty đã hứa nhận những người có sức khỏe, có khả năng lao động trong các gia đình bị thu hồi gần hết diện tích đất… vào làm công nhân của Cty. Tuy nhiên, lời hứa chỉ là… hão. Chẳng hạn chị Đoàn Thị Đào, con dâu bà Hiền, có sức khỏe, tốt nghiệp Cao đẳng Luyện kim Thái Nguyên, đã gửi đơn đến Công ty xin việc và trực tiếp nhiều lần đến Cty xin được tuyển dụng, nhưng không được chấp thuận. Chỉ có 7 thanh niên may mắn được nhận vào lao động theo kiểu "nhiều việc thì gọi, ít việc ở nhà”…

 

Trên đây chỉ là một vài trong những khốn khó của người dân ở mỏ quặng sắt Nà Lũng đang từng ngày phải tự vật lộn để sinh tồn. Mong chính quyền các cấp tỉnh Cao Bằng sớm quan tâm.