Kiến nghị chưa vội siết trái phiếu doanh nghiệp nhà đất

Trong văn bản góp ý Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 163/2018/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp (DN), HoREA đánh giá Nghị định 163 trước đây có độ mở cao, đã tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu DN phát triển mạnh trong năm qua và dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh hơn trong năm nay. Đây cũng là lộ trình được HoREA khuyến nghị các DN nhằm thay thế dần một phần nguồn vốn vay ngân hàng trước đó.

Tuy nhiên, theo quy định tại dự thảo, DN cần phải bảo đảm dư nợ trái phiếu phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành không vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu, theo báo cáo tài chính quý gần nhất tại thời điểm phát hành, được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Riêng các tổ chức tín dụng thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

HoREA cho rằng chưa cần thiết áp dụng quy định trên, bởi qua kết quả hoạt động phát hành trái phiếu của 177 DN trong 11 tháng năm 2019, có đến149 DN có giá trị phát hành trái phiếu dưới 3 lần vốn chủ sở hữu. Tổng giá trị phát hành trái phiếu phụ thuộc vào nhu cầu vốn của từng loại hình DN như DN nhỏ và vừa, có vốn điều lệ thấp hoặc DN phát hành trái phiếu để trả nợ…

Về quy định mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu 6 tháng… Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, kiến nghị cho phép DN được phát hành trái phiếu tối đa 4 đợt/năm, vì các DN lớn thường có nhiều dự án đầu tư có nhu cầu huy động vốn trái phiếu; không cần thiết quy định khoảng cách thời gian tối thiểu 6 tháng giữa 2 đợt phát hành trái phiếu DN trong năm.

“Không nên có quan điểm siết lại thị trường trái phiếu DN bất động sản tại thời điểm này, mà tập trung xây dựng các quy định pháp luật nhằm tăng cường tính minh bạch của phương án phát hành trái phiếu; thẩm định, đánh giá tín nhiệm của DN; trách nhiệm giải trình của DN; tăng cường cơ chế giám sát, kiểm soát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về yêu cầu sử dụng vốn trái phiếu đúng mục đích theo phương án phát hành trái phiếu…” – ông Lê Hoàng Châu đề xuất.

Theo HoREA, hiện thị trường bất động sản đang gặp rất nhiều khó khăn, bị sụt giảm nguồn cung dự án, sụt giảm nguồn cung nhà ở, giá nhà đất tăng… Thị trường lại càng thêm khó khăn do tác động của dịch cúm Covid-19.

Trong năm 2019, DN bất động sản đã phát hành 106.500 tỉ đồng trái phiếu DN với kỳ hạn bình quân 3,7 năm; lãi suất bình quân 10,3%/năm nhưng cũng có một số DN có lãi suất 12 – 14%/năm. Riêng một DN bất động sản đã huy động vốn với lãi suất trái phiếu phát hành tới 20%/năm… Đến tháng 1-2020, các DN bất động sản tiếp tục huy động hơn 7.364 tỉ đồng vốn qua phát hành trái phiếu.

Thời gian qua, trái phiếu DN là một trong những nguồn huy động vốn thay thế dần vốn vay ngân hàng của các DN bất động sản. Tuy nhiên, biện pháp huy động vốn này trên thị trường cũng phát sinh hạn chế, bất cập.

Theo thống kê của Bộ Tài chính, trong 11 tháng năm 2019, có 28/177 DN chiếm 15,8% có giá trị trái phiếu phát hành vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu. Đáng lưu ý có đến 11 DN vượt 50 lần và 6 DN vượt 100 lần vốn chủ sở hữu.

Lãnh đạo HoREA cũng nhìn nhận thị trường trái phiếu DN chưa thật bảo đảm tính minh bạch; chưa có đầy đủ cơ chế kiểm soát hiệu quả việc phát hành và giao dịch trái phiếu DN riêng lẻ. Một số DN chưa đảm bảo yếu tố minh bạch, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm cung cấp thông tin, không làm rõ mục đích sử dụng vốn trái phiếu và phương án trả nợ gốc, trả lãi, nên có tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân…

T.Phương