Môi trường “trong ấm, ngoài êm”
Kết quả của cuộc điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2015 của Vụ Dự báo, thống kê (NHNN) cho thấy thị trường đang đón nhận và phản ứng hết sức tích cực trước các định hướng và động thái điều hành chính sách tiền tệ của NHNN. Đa số các TCTD đều kỳ vọng về một môi trường kinh doanh với kết quả hoạt động tiếp tục được cải thiện tích cực hơn trong quý I/2015 và trong cả năm 2015.
Đa số các TCTD nhận định, so với năm 2013, tình hình kinh doanh của họ trong năm 2014 đã cải thiện hơn, trong đó có 1/3 TCTD đánh giá là “cải thiện nhiều”. Hai yếu tố nội tại được cải thiện nhiều nhất là “Chính sách và dịch vụ chăm sóc khách hàng của TCTD” và “Chính sách và năng lực quản trị rủi ro của TCTD”. Ngoài 2 yếu tố trên, “Năng lực tài chính của TCTD” trong năm 2015 cũng được kỳ vọng là nhân tố sẽ cải thiện nhiều nhất so với năm 2014.
Hầu hết các TCTD cũng cho rằng, môi trường kinh doanh bên ngoài của các TCTD ổn định và có những cải thiện nhất định. Các nhân tố thuộc về quản lý, điều hành của NHNN như: chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá, cơ chế quản lý và quy định về an toàn hoạt động NH của NHNN tiếp tục được các TCTD đánh giá là có nhiều diễn biến tích cực nhất. Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ NH đã tăng lên đáng kể.
Trong năm 2015, các TCTD kỳ vọng các nhân tố khách quan sẽ có sự cải thiện vượt bậc so với năm 2014, đặc biệt là cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm, dịch vụ NH và điều kiện kinh doanh, tài chính của khách hàng.
Qua 5 cuộc điều tra của Vụ Dự báo, thống kê cho thấy, các TCTD dự báo về độ rủi ro khách hàng có xu hướng liên tục giảm ở tất cả các nhóm. Rõ rệt nhất là nhóm khách hàng TCTD, sau đến là tổ chức kinh tế và cá nhân. Trong nhóm “khách hàng là tổ chức kinh tế”, thì “các DNNN” và “các DN có vốn đầu tư nước ngoài” được TCTD đánh giá là 2 nhóm khách hàng có mức độ rủi ro thấp hơn các loại hình DN khác. Các TCTD kỳ vọng tất cả các nhóm khách hàng sẽ tiếp tục ổn định hoặc giảm trong năm 2015. Điều này cho thấy quá trình tái cơ cấu các DNNN bước đầu đang đi đúng hướng và thu được những phản ứng tích cực từ phía thị trường.
Nội lực được cải thiện rõ
Không chỉ có sự cải thiện rõ nét ở môi trường kinh doanh, thanh khoản của hệ thống TCTD cũng tiếp tục ở trạng thái tốt đối với cả VND và ngoại tệ. Hầu hết các TCTD nhận định, tình hình thanh khoản của họ đã được cải thiện nhiều so với năm 2013, hiện đang ở trạng thái tốt đối với cả VND và ngoại tệ, đặc biệt là ở khối NH trong nước. Dự kiến đến cuối năm 2015, các TCTD đều tin tưởng tính thanh khoản đối với cả VND và ngoại tệ. Trong đó, đa số TCTD thuộc nhóm NHTMCP nhỏ dự kiến tình hình thanh khoản tiếp tục “cải thiện mạnh” hơn trong năm 2015 so với 2014.
Giá bình quân các sản phẩm dịch vụ NH trong năm 2014, cụ thể là lãi suất biên và phí dịch vụ cũng được giữ ổn định hoặc liên tục điều chỉnh giảm để thu hút khách hàng. Xu thế này dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra trong quý I/2015. Tuy nhiên, trong các quý tiếp theo của năm 2015, dự kiến xu hướng giảm giá sản phẩm dịch vụ NH sẽ chậm hoặc chững lại, mặc dù tính chung trong năm 2015, mặt bằng giá vẫn giảm nhẹ so với mặt bằng giá của năm 2014.
Việc giá dịch vụ bình quân giảm khiến khách hàng có nhiều cơ hội tiếp cận với các sản phẩm dịch vụ NH hơn. Điều này thể hiện qua đánh giá của các TCTD về nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm dịch vụ NH năm 2014 đã tăng lên rõ rệt so với năm 2013 và kỳ vọng tiếp tục tăng nhanh hơn trong năm 2015. Trong đó nhu cầu vay vốn tăng chậm hơn các nhu cầu khác trong các quý đầu năm 2014 nhưng đã bắt đầu tăng nhanh kể từ quý IV/2014 và được kỳ vọng có xu hướng phục hồi mạnh nhất trong số các nhu cầu dịch vụ NH trong năm 2015.
Kết quả điều tra cũng cho thấy, các TCTD kỳ vọng việc điều chỉnh “giảm nhẹ” giá bình quân các sản phẩm dịch vụ sẽ có tác động tích cực đến lợi nhuận cũng như thu nhập ròng từ lãi, phí và dịch vụ của họ.
Hầu hết các TCTD cũng kỳ vọng huy động vốn và dư nợ tín dụng của đơn vị mình tiếp tục tăng trưởng dương, bình quân toàn hệ thống kỳ vọng tăng trưởng 3,6% – 4,5% trong quý I/2015 và khoảng 14,5% trong cả năm 2015. Trong đó, huy động vốn bằng VND tiếp tục được kỳ vọng tăng trưởng cao hơn nhiều so với huy động vốn, tín dụng bằng ngoại tệ. Huy động vốn tăng trưởng tương đối đồng đều ở các kỳ hạn, tuy nhiên, kỳ hạn dưới 6 tháng được cho là sẽ tăng trưởng cao hơn các kỳ hạn khác trong quý I/2015, chủ yếu là do yếu tố thời vụ. Tuy nhiên, tiền gửi kỳ hạn trên 1 năm lại được các TCTD kỳ vọng tăng trưởng cao hơn các kỳ hạn khác tính đến cuối năm 2015.
Với những đánh giá lạc quan của các TCTD, tình hình kinh doanh trong năm 2015 được kỳ vọng sẽ thực sự khởi sắc.