English
普通话
Đại lý kêu khổ
Theo tính toán và lý lẽ của Hiệp hội Xăng dầu, mức thù lao bình quân cả năm của đại lý bán lẻ xăng dầu đang được khống chế ở mức 430 đồng/lít đối với xăng, dầu hỏa, dầu diezen và 250 đồng/kg dầu madut như hiện nay là quá thấp. Mức thù lao này được xây dựng từ năm 2010, trong khi đó bối cảnh kinh tế hiện nay đã khác. Và Hiệp hội này cho rằng, mức chi phí và thù lao bình quân hợp lý để cho các đại lý đủ khả năng kinh phải hơn 550 đồng/lít.
Hiện nay trong cơ cấu để tính giá cơ sở xăng dầu, Bộ Tài chính quy định các DN đầu mối được tính chi phí kinh doanh tối đa là 860 đồng/lít. Bộ Tài chính cũng ấn định mức thù lao cho tổng đại lý, đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được phép chi trả tối đa là 50% chi phí này. Như vậy, mức thù lao bình quân DN được hưởng 430 đồng. Mức trần thù lao bán lẻ xăng dầu như trên chỉ phải áp dụng với các đại lý, tổng đại lý có cửa hàng xăng dầu nằm trong bán kính 50km tính từ cửa kho xăng dầu của DN đầu mối. Còn đối với những đại lý, tổng đại lý có cửa hàng nằm ngoài bán kính 50 km, mức thù lao do Hội đồng thành viên hoặc Hội đồng quản trị hoặc Chủ tịch và Ban giám đốc của DN kinh doanh xăng dầu đầu mối tự cân đối.
Trao đổi với PV Đại Đoàn kết chiều 15-11, ông Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Công ty CP thương mại Nam Sài Gòn cũng cho rằng mức 550 đồng mà Hiệp hội đề nghị là mức thấp. Đây chỉ là mức ngấp nghé để DN có thể tồn tại mà thôi.
Ông Phát dẫn chứng, chi phí đầu tư ngày càng lên. Cước vận chuyển xăng dầu về cửa hàng trước kia chỉ là 110 đồng/l nay đã chính thức lên 140 đồng/l. Một cửa hàng kinh doanh xăng dầu tốn vô vàn các loại cước phí. Nào là tiền lương nhân viên, rồi điện nước… Vì vậy, mức phí bình quân mà DN được trả dù có được 550 đồng theo đúng kiến nghị vẫn thấp.
Nghe qua lý giải của DN, có vẻ có lý và DN kinh doanh xăng dầu đang được hưởng lợi nhuận thấp. Tuy nhiên, vấn đề cũng cần nhìn nhận một cách toàn diện hơn.
Đại lý than hoa hồng thấp; người dân kêu giá xăng dầu cao
Ảnh: Hoàng Long
Thực tế đang khác
Tuy nhiên, có một “bí mật” mà DN kinh doanh xăng dầu lẫn Hiệp hội Xăng dầu chưa nói tới đó là, phần trăm hoa hồng mà các đầu mối trích cho đại lý đang ở mức phổ biến 700 đồng/l. Tức là gấp 1,5 lần so với quy định mà Bộ Tài chính đưa ra.
Theo tìm hiểu của phóng viên, chẳng hạn Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đang mạnh tay chi thù lao cho đại lý 600 đồng/l xăng. Như vậy, thay vì phải trả 140 đồng tiền cước vận chuyển trên mỗi lít xăng thì đại lý chỉ phải trả 90 đồng. Chưa kể, trong nhiều giai đoạn mức hoa hồng mà DN đầu mối chi cho đại lý còn lên tới 800 đồng – 900 đồng/l xăng. Nhiều đầu mối còn đưa phần mềm vào cả chi phí quảng cáo. Như vậy, nếu nhìn nếu nhìn về bản chất thì có thể thấy, đại lý đang được hưởng rất nhiều khoản tiền. Điều này cũng lý giải tại sao có nhiều các cửa hàng xăng dầu được mọc lên “ngoài quy hoạch”.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long khẳng định, chúng ta chưa bao giờ được biết chính xác con số phần trăm hoa hồng mà DN đầu mối chi cho đại lý. Đây là một trong những lỗ hổng cần phải siết lại. Trong khi đó, TS Nguyễn Minh Phong khẳng định, muốn quản được đại lý cũng như quản DN đầu mối cần viết lại công thức tính giá. Từ công thức này để tính ngược lại các khoản hoa hồng, mục đích không để tình trạng loạn hoa hồng, làm đội giá, khổ người tiêu dùng. Theo đó giá xăng dầu bán lẻ sẽ bằng tổng phần “cứng” A + phần “mềm” B. Trong đó phần cứng A – tức giá cơ sở mới, sẽ chỉ gồm các chi phí sản xuất tối thiểu, cụ thể: Giá nhập khẩu gốc tại thời điểm hiện hành (giá thực trả, bao gồm có tính đến biến động thực của tỷ giá); Chi phí vận chuyển hợp lý tối thiểu); Hao hụt định mức kỹ thuật và chi phí lưu thông khách quan khác tối thiểu để chuyển xăng dầu đến tổng kho và cơ sở bán lẻ. Phần “mềm” B sẽ bao gồm: Khoản lãi định mức của doanh nghiệp kinh doanh phân phối xăng dầu, các nghĩa vụ tài chính đối với NSNN và các khoản thu khác cho Nhà nước (như thuế, phí, và các khoản thu đặc biệt khác cho NSNN). Phần mềm này có thể linh hoạt điều chỉnh cho từng thời điểm, đối tượng cụ thể và buộc DN kinh doanh xăng dầu tuân thủ nghiêm ngặt…