English
普通话
Fed đã tăng lãi suất hai lần trong năm nay và dự kiến tăng hai lần nữa trong nửa cuối năm. Động thái này đã khiến các nhà đầu tư rút vốn khỏi các thị trường mới nổi, khiến đồng tiền của những nước này mất giá.
Các thị trường bị ảnh hưởng nặng nhất là Argentina, Brazil và Thổ Nhĩ Kỳ. Tại châu Á, ngân hàng trung ương Ấn Độ, Indonesia và Philippines đã tăng lãi suất và can thiệp để bảo vệ đồng nội tệ.
Tuy nhiên, không như các nước có thâm hụt vãng lai, ngân hàng trung ương tại các nền kinh tế có thặng dư như Thái Lan, Hàn Quốc, Malaysia và Đài Loan không cảm thấy phải theo kịp đà tăng lãi của Mỹ, giới phân tích nhận định.
Hay như tại Việt Nam, thặng dư cán cân vãng lai tính đến hết quý 1/2018 đạt 3,934 tỷ USD.
“Tôi không thấy những nước trên buộc phải hành động vì Fed bởi một số nước trong số này đã có thặng dư thương mại lớn tới mức họ cảm thấy hài lòng khi đồng nội tệ yếu hơn, nguồn vốn thoát ra ngoài”, Frederic Neumann, đồng lãnh đạo nghiên cứu kinh tế châu Á tại HSBC, nói.
Đồng tiền suy yếu do nguồn vốn chảy ra ngoài có thể giúp nâng lạm phát còn ở dưới mục tiêu và mang lại lợi thế cho xuất khẩu, trong bối cảnh bất ổn liên quan đến thương mại toàn cầu gia tăng và kinh tế Trung Quốc có dấu hiệu mất đà tăng trưởng.
Các cuộc họp của ngân hàng trung ương Thái Lan và Đài Loan trong tuần này dường như củng cố cho triển vọng trên. Hầu hết các nhà kinh tế dự báo lãi suất chỉ tăng một lần tại Thái Lan, Đài Loan và Hàn Quốc trong 18 tháng tới còn Fed có thể tăng 5 hoặc 6 lần.
Đồng peso của Philippines (PHP) mất gần 7% giá trị từ mức đỉnh hồi tháng 1 và đang thấp nhất 12 năm. Đồng rupee Ấn Độ (INR) mất giá tương đương PHP và đang gần mức thấp kỷ lục. Đồng rupiah Indonesia (IDR) giảm 5% sau hai lần ngân hàng trung ương nước này tăng lãi suất và mua vào nội tệ.
Ngược lại, đồng won Hàn Quốc (KRW), baht Thái Lan (THB) và đô la Đài Loan (TWD) giảm 3% kể từ mức cao nhất nhiều năm hồi tháng 1. Ngân hàng trung ương những nền kinh tế này trong khi đó lại giữ lãi suất ở gần mức thấp kỷ lục.
Một trong những lý do những nền kinh tế thặng dư chịu ít áp lực hơn là vị thế của nhà đầu tư nước ngoài.
Tại các quốc gia thâm hụt, giới đầu tư thường có xu hướng mua trái phiếu ngắn hạn, vốn có tính thanh khoản hơn và ít rủi ro hơn trái phiếu dài hạn. Tại những quốc gia thặng dư thương mại, họ lại thích nắm giữ nợ dài hạn.
Từ khi Fed bắt đầu nâng lãi suất cách đây 3 năm, chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu ngắn hạn của Indonesia và Ấn Độ với lãi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm của Mỹ đã giảm thêm 2%. Tại Philippines, chênh lệch này cũng giảm gần như tương tự trong 12 tháng qua.
Trong khi đó, chênh lệch trên thu hẹp khoảng 2% tại Hàn Quốc, Thái Lan và Đài Loan, thậm chí còn âm. Tuy nhiên, nhờ các nhà đầu tư ưa thích các khoản nợ dài hạn, áp lực nội tệ mất giá đã được giới hạn.
Chênh lệch với lãi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm Mỹ giảm 1% hoặc ít hơn. Trong bối cảnh đường cong lãi suất đang thẳng ra khi chu kỳ kt đạt đỉnh, chênh lệch này sẽ còn giảm tiếp.
Một lý do ngân hàng trung ương các nền kinh tế có thặng dư thương mại không cần phải theo chân Fed là Trung Quốc trỗi dậy thành cường quốc kinh tế đồng nghĩa châu Á ít bị đồng bộ hóa với chu kỳ kinh tế Mỹ như thời kỳ trước khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Việc sụp đổ của Lehman Brother năm 2008 diễn ra cùng lúc với việc thương mại giữa các nước châu Á đang phát triển với Trung Quốc vượt qua thương mại với Mỹ. Đà tăng trưởng kinh tế đang chậm lại ở Trung Quốc do đó có ảnh hưởng tới triển vọng lãi suất ở châu Á hơn là việc chu kỳ kinh tế Mỹ đạt đỉnh.
“Các nền kinh tế châu Á – sự đồng bộ hóa của họ với kinh tế Mỹ đã bị suy yếu bởi Trung Quốc”, Tan Hui, chiến lược gia trưởng về thị trường châu Á tại công ty quản lsy tài sản J.P.Morgan, nói. “Không có nhiều ngân hàng trung ương châu Á nối gót Fed”.