English
普通话
Vậy đâu là lời giải cho bài toán kinh doanh của Vinasun năm 2019, khi mà kết thúc năm 2018, lợi nhuận của Vinasun giảm năm thứ 3 liên tiếp và ở mức thấp nhất kể từ năm 2008. Cụ thể, trong báo cáo tài chính 2018 của CTCP Ánh Dương Việt Nam – Vinasun (mã VNS) cho thấy, kết thúc năm 2018 doanh thu chỉ đạt 2.073 tỷ đồng, giảm 29,4% so với thực hiện 2017. Nguyên nhân chính là do hoạt động vận tải hành khách bằng taxi – mảng kinh doanh cốt lõi, đóng góp lớn nhất trong tổng doanh thu – chỉ đạt 890 tỷ đồng, giảm 57% so với năm 2017. Biên lợi nhuận gộp cũng giảm 4,8% xuống mức 6,1%, chủ yếu được đánh giá đến từ giá nhiên liệu tăng mạnh.
Hãy chiến thắng đối thủ bằng năng lực tự thân
Lý giải nguyên nhân kinh doanh bết bát, Vinasun cho rằng, ảnh hưởng của giá nhiên liệu tăng và đặc biệt là sự cạnh tranh khốc liệt từ các hãng taxi công nghệ dường như đang khiến Vinasun đuối sức. Không thể phủ nhận một điều rằng, Vinasun vốn là một thương hiệu taxi lớn tại khu vực miền Trung và Nam, từng giữ thị phần số 1 trong kinh doanh vận tải taxi tại nhiều địa phương như TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu… nhờ ưu thế về mật độ xe, cũng như uy tín thương hiệu. Tuy nhiên, từ cuối năm 2015, sự xuất hiện của hình thức đặt xe qua ứng dụng di động (thường gọi là “taxi công nghệ”) đã thay đổi hoàn toàn phương thức cạnh tranh trong ngành này, đẩy các hãng taxi truyền thống, gồm cả Vinasun vào thế khó.
Cuối năm 2017, một sự kiện nhận được nhiều sự quan tâm của người tiêu dùng, cũng như cổ đông, nhà đầu tư và tốn không ít giấy mực của các chuyên gia và cơ quan báo chí là việc Vinasun khởi kiện Công ty TNHH Grab để đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng 41,2 tỷ đồng, với những cáo buộc Grab có hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho Vinasun.
Đến nay, tuy vụ kiện chưa có hồi kết, nhưng dù kết quả ra sao có lẽ cũng chưa đủ để thay đổi vị thế kinh doanh của Vinasun với các hãng taxi công nghệ. Thị trường hiện không chỉ có Grab, nhiều doanh nghiệp cũng nhận thấy sự dịch chuyển và gia nhập vào mô hình kinh doanh ứng dụng công nghệ này.
Quan điểm đi kiện của Vinasun là để có một sân chơi công bằng hơn, buộc Grab cũng phải kinh doanh cùng điều kiện như mình. Nhưng chuyên gia Trần Bằng Việt từng lưu ý với Vinasun rằng, khi khách hàng, luật chơi đều đã thay đổi, tiêu chuẩn tham gia cũng đã nâng cao hơn, doanh nghiệp cần thấy rõ đâu là cách làm tiến bộ, mang lại nhiều lợi ích cho khách hàng để điều chỉnh cho phù hợp. Cuộc chiến đấu của Vinasun nên là trực diện với đối thủ, trực tiếp với khách hàng, chiến thắng nhờ năng lực tự thân hơn là nhờ cậy đến các hỗ trợ, chống lưng phi thị trường.
Chấp nhận đánh đổi
Và Vinasun cũng đã tính đến một giải pháp có lợi hơn là giao khoán, nhượng quyền hơn 1.100 xe cho tài xế. Tuy nhiên, các tài xế nhận chuyển nhượng có vẻ chưa thích nghi với hình thức này, vì doanh thu chạy xe mỗi ngày của một tài xế Vinasun cao nhất chỉ khoảng 1-1,2 triệu đồng. Nếu trừ các chi phí xăng xe, sửa chữa và tiền nộp nhượng quyền, tài xế không còn lại bao nhiêu. Các tài xế taxi lại một ngày chạy, một ngày nghỉ nên thu nhập cuối tháng thường không cao, đặc biệt khi so với một tài xế lái xe Uber hay Grab có cùng quãng đường lăn bánh. Tình trạng này khiến nhiều tài xế tính đường hướng khác cho tương lai.
Cuối cùng thì Vinasun cũng đã có vẻ thấy được vấn đề của mình. Đó là cần thay đổi mô hình sở hữu xe. Thay vì tập trung đội xe vào tay Công ty thì Vinasun có thể bán lại, chuyển nhượng số xe này cho các tài xế, đối tác khác. Nhưng phương án này lại “đẻ” ra thách thức mới cho Vinasun, đó là trong bối cảnh giá xe đang giảm nhanh, kinh doanh bị cạnh tranh khốc liệt, việc chuyển nhượng xe có thể sẽ không dễ dàng.
Bài toán sống còn cho Vinasun, theo chuyên gia Trần Bằng Việt là phải thay đổi cách thức quản lý điều hành xe. Việc duy trì nhiều kênh bán hàng như hiện tại: vừa gọi xe qua tổng đài, vừa đặt online, vừa duy trì điểm tiếp thị… chỉ càng đẩy chi phí vận hành ở Vinasun lên cao. “Vinasun cần nhìn lại mô hình điều hành của mình. Nếu mô hình cũ không còn hiệu quả, Vinasun nên quyết liệt cắt bỏ, thay đổi, thậm chí chấp nhận đánh đổi, để tối ưu hiệu quả hoạt động. Làm sao gia tăng hiệu quả, thu hút thêm khách hàng có lẽ là điều Vinasun cần tập trung. Nhà đầu tư họ muốn nhìn thấy được giải pháp quyết liệt của Vinasun trong câu chuyện này”, ông Việt nhấn mạnh.