Giả thiết dùng 100% lợi nhuận sau thuế 6 tháng cuối năm để trả nợ (không trích lập quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi) thì tổng cộng nguồn trả nợ của các đơn vị sản xuất xi măng trực thuộc Tổng công ty công nghiệp xi măng Việt Nam (Vicem) vẫn thiếu khoảng 1.031 tỷ đồng.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Xây dựng, trong số 16 dự án xi măng được Chính phủ bảo lãnh, có 4 dự án đang gặp khó khăn về trả nợ, Bộ Tài chính phải trả nợ thay, gồm các nhà máy xi măng Hoàng Mai, Tam Điệp, Thái Nguyên và Đồng Bành.
Tính đến nay, tổng giá trị vốn vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh cho các dự án xi măng là 1,675 tỷ USD, tương đương 17,92% tổng giá trị vốn vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh. Tổng dư nợ của 16 dự án xi măng tính đến ngày 31/6/2011 là 988,62 triệu USD.
Nhìn lại 6 tháng đầu năm, trong số gần 20 đơn vị thành viên của Vicem, chỉ có 2 – 3 doanh nghiệp có lãi, trong đó có Xi măng Hoàng Thạch, Hoàng Mai, Bút Sơn… Tiếng là có lãi, song doanh nghiệp quy mô vốn tới cả nghìn tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế chỉ vỏn vẹn 2 – 3 tỷ đồng.
Tổng chi phí tài chính của Xi măng Bỉm Sơn (BCC) trong quý II năm nay là 144,8 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ có 4,4 tỷ đồng, dẫn đến kết quả kinh doanh bị lỗ 21,9 tỷ đồng. Tương tự, chi phí tài chính của Xi măng Bút Sơn trong kỳ tăng mạnh từ 9,5 tỷ đồng lên gần 110 tỷ đồng khiến lợi nhuận sau thuế của Công ty chỉ đạt 2,7 tỷ đồng, giảm 90,2% so với cùng kỳ năm trước.
Ông Lê Văn Chung, Chủ tịch HĐQT Vicem cho biết, chi phí tài chính 6 tháng đầu năm tăng cao, đồng thời các dự án nhà máy xi măng của Vicem đã bắt đầu hoạt động từ năm 2010 và 2011 phải thực hiện trả nợ vốn vay đầu tư các dự án rất lớn. Tình hình tài chính 6 tháng cuối năm của Vicem sẽ vô cùng khó khăn do áp lực trả nợ vốn vay năm 2011.
Khó khăn được Vicem cụ thể hóa bằng số liệu cụ thể: trong trường hợp lợi nhuận 6 tháng cuối năm không được cải thiện so với thực hiện 6 tháng đầu năm và giả thiết dùng 100% lợi nhuận sau thuế để trả nợ (không có trích lập các quỹ), thì nguồn trả nợ của các đơn vị xi măng vẫn thiếu khoảng 1.031 tỷ đồng.
Bảng kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2011 và chi phí tài chính tăng thêm
Doanh nghiệp xi măng |
Lợi nhuận (tỷ đồng) |
Chi phí tài chính tăng thêm so với cùng kỳ (tỷ đồng) |
Hoàng Thạch |
190 |
66 |
Hà Tiên |
-6,8 |
339 |
Hải Phòng |
10 |
19 |
Bút Sơn |
3 |
180 |
Tam Điệp |
-13 |
5,9 |
Hoàng Mai |
59,2 |
|
Bỉm Sơn |
-0,18 |
237,7 |
Hải Vân |
6 |
|
Ngay với những đơn vị có lãi, thời điểm này chưa hết lo. Ông Trần Minh Sơn, Kế toán trưởng CTCP Xi măng Hoàng Mai cho biết, nhìn vào lợi nhuận 6 tháng đầu năm của Công ty chưa thể nói cả năm Công ty có lãi. Từ tháng 7 trở đi, tiêu thụ xi măng giảm mạnh, tháng 8 tình hình cũng rất ảm đạm. Trong khi đó, giá đầu vào các loại nguyên nhiên vật liệu, điện, than tăng rất cao (từ tháng 9, giá than để sản xuất xi măng tăng 15%).
Giá trị hàng tồn kho của Xi măng Hoàng Mai tính đến cuối tháng 6 tương đương 343,6 tỷ đồng. Thuộc hàng khiêm tốn về nợ, Công ty phải trả 1.304 tỷ đồng, trong đó nợ ngắn hạn là 877 tỷ đồng, nợ dài hạn 427 tỷ đồng. Trên toàn Tổng công ty, thị phần tiêu thụ tháng 7 giảm 7,94% so với cùng kỳ. Tính đến cuối tháng 7, tổng khối lượng sản phẩm tồn kho của Vicem lên đến 1,62 triệu tấn.
Hướng đi nào cho các công ty xi măng trong những tháng cuối năm? Ngoài rà soát, cắt giảm tối đa chi phí, các doanh nghiệp đặt mục tiêu duy trì ổn định lượng tiêu thụ 10,9 triệu tấn, đồng thời tập trung xuất khẩu với kế hoạch dự kiến 350.000 tấn. Tuy nhiên, mục tiêu này cũng không dễ thực hiện. Đơn cử, tháng 7, toàn Vicem đặt mục tiêu xuất khẩu 95.000 tấn, song thực hiện đạt có 55.000 tấn, bằng 57,9% kế hoạch.
Ông Trần Minh Sơn cho biết, trước thực tế “cung vượt cầu”, đơn vị nào cũng mong muốn tìm đầu ra bằng xuất khẩu nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng thực hiện được. Với Xi măng Hoàng Mai chẳng hạn, đặc thù nhà máy đặt tại Nghệ An, không có cảng nước sâu, nên khó vận chuyển, doanh nghiệp không thể trực tiếp xuất khẩu. Bán cho doanh nghiệp khác để họ gom hàng xuất khẩu thì giá cả lại không đáp ứng kỳ vọng.