Doanh nghiệp Trung Quốc đổ vốn vào dệt may Việt Nam

Tính từ đầu năm 2014, đã có gần 20 dự án mới của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) được các địa phương chấp thuận chủ trương đầu tư. Trong số này, có nhiều doanh nghiệp của Trung Quốc.

Báo VnExpress đưa tin, tại phía Nam, nhiều tập đoàn của Đài Loan, Hồng Kông tăng cường đẩy mạnh đầu tư. Trong đầu tháng 10, Tập đoàn Haputex Development Limited (Hồng Kông) và Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Việt Hương đã liên doanh đầu tư 120 triệu USD lập Công ty TNHH liên doanh Nam Phương Textile Limited. Dự án đặt tại Bình Dương rộng 12ha chuyên về lĩnh vực dệt vải, sẽ hoạt động vào đầu 2016, sử dụng khoảng 3.000 lao động. Mỗi năm, nhà máy có thể cung cấp cho ngành may mặc 96 triệu mét vải dệt, 15.000 tấn sợi các loại và 10 triệu sản phẩm may mặc xuất khẩu đi thị trường Mỹ và châu Âu.

Còn tại khu công nghiệp Đông Nam huyện Củ Chi, TP HCM, 2 dự án với tổng vốn đầu tư gần 200 triệu USD của 2 công ty nước ngoài cũng đang ráo riết triển khai. Trong đó, Công ty TNHH Worldon Việt Nam thực hiện dự án nhà máy sản xuất sản phẩm may mặc cao cấp, quy mô 80 triệu sản phẩm mỗi năm, vốn đầu tư 140 triệu USD. Dự kiến giai đoạn một của nhà máy sẽ chính thức hoạt động vào tháng 6/2015. Còn Công ty TNHH Sheico Việt Nam đang bắt tay đầu tư dự án sản xuất dệt vải, may hàng xuất khẩu với tổng vốn đầu tư 50 triệu USD, giai đoạn một dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 11/2014.

Dệt may Việt Nam đang phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu Trung Quốc

Tại miền Bắc, đầu tháng 10, Tập đoàn TAL (Hồng Kông) được tỉnh Hải Dương quyết định đầu tư 600 triệu USD xây dựng Nhà máy sản xuất sợi, dệt nhuộm và may mặc ở khu công nghiệp Đại An. Dự án dự kiến được triển khai trên diện tích 40ha, vốn đầu tư thời kỳ đầu 200 triệu USD và giai đoạn 2 là 400 triệu USD. TAL đã đầu tư vào ngành dệt may Việt Nam từ năm 2004 với nhà máy tại Thái Bình và có nhiều sản phẩm xuất đi Mỹ.

Trước đó, Nam Định đã cấp phép xây dựng nhà máy sản xuất sợi-dệt-nhuộm có vốn đầu tư 68 triệu USD cho Tập đoàn dệt may Yulun Giang Tô (Trung Quốc). Đơn vị này sẽ xây dựng nhà máy trên diện tích 8ha tại khu công nghiệp Bảo Minh, dự kiến đi vào hoạt động giữa năm 2016.

VnExpress cũng dẫn lời ông Phạm Xuân Trình, Tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần Phong Phú nhìn nhận, việc nhà đầu tư nước ngoài ồ ạt đổ vốn vào Việt Nam là nhằm đón đầu Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP). Hiện nay, đầu tư vào Trung Quốc gặp nhiều khó khăn. Ngược lại, tại Việt Nam chính sách ưu đãi tốt, lao động có tay nghề cao và dồi dào, nằm trong top 5 xuất khẩu dệt may thế giới nên nơi này là “căn cứ địa” tốt để họ đầu tư. Nhưng điều này cũng tạo ra mối lo lớn cho doanh nghiệp Việt.

“Doanh nghiệp trong nước sẽ đối mặt với cạnh tranh khốc liệt, nguy cơ mất dần nguồn nhân lực, đặc biệt lĩnh vực dệt-nhuộm. Bởi lẽ, doanh nghiệp Việt đang nằm trong thế xuất phát điểm thấp, vốn nhỏ, chính sách ưu đãi cho người lao động còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, nước ngoài vào Việt Nam mang theo nguồn vốn lớn, lại được ưu đãi khi xây dựng đầu tư nhà máy”, ông Trình giải thích.

Theo Tổng cục Thống kê, 7 tháng đầu năm nay Việt Nam nhập 896 triệu USD sợi dệt; gần 1 tỉ USD bông; 2,7 tỉ USD nguyên phụ liệu dệt may, da giày; 5,5 tỉ USD vải. Các thị trường cung cấp nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày lớn nhất cho Việt Nam chủ yếu là Trung Quốc (chiếm tới 33% tổng kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng này của Việt Nam) với 2,2 tỉ USD vải, 752 triệu USD nguyên phụ liệu, 270 triệu USD xơ, sợi dệt…

Trao đổi với báo Đất Việt, PGS.TS Phạm Tất Thắng, nghiên cứu viên cao cấp Bộ Công thương, cảnh báo tình trạng phụ thuộc quá lớn vào một thị trường của kinh tế Việt Nam nói chung và ngành dệt may nói riêng.

Theo ông Thắng, việc các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư ồ ạt vào dệt may, giày dép của Việt Nam nhằm mục đích muốn có được giấy chứng nhận sản xuất  tại Việt Nam, chứ không phải từ Trung Quốc. Nếu họ làm được điều này, thực chất Việt Nam ký TPP nhưng lại đem lại lợi cho Trung Quốc.

Ông cũng nói thêm: “Khi TPP được ký kết, nếu Việt Nam cứ tiếp tục nhập khẩu nguyên liệu từ Trung Quốc thì hàng hóa không được tính là xuất xứ Việt Nam (Trung Quốc không phải thành viên của TPP-PV), như vậy Việt Nam không được hưởng thuế nhập khẩu 0-5%”.

“Các doanh nghiệp cũng như các nhà hoạch định chính sách cần lưu ý điều này. Đây vừa là lợi ích chính đáng của Việt Nam để khai thác lợi thế của TPP, vừa chống việc Trung Quốc lợi dụng, núp dưới danh nghĩa là hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa của họ. Nếu trong quá trình xuất khẩu hàng hóa sang các nước TPP mà bị phát hiện chuyện đó, họ sẽ có biện pháp cứng rắn, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và lợi ích quốc gia”, PGS.TS Phạm Tất Thắng nhấn mạnh.