English
普通话
Đây là động thái khá… lạ thường của DN. Tuy nhiên, lý giải điều này các DN thuộc Câu lạc bộ DN XK cà phê hàng đầu VN khẳng định để nhằm hiện tượng trốn thuế giá trị gia tăng nở rộ trong ngành cà phê đã làm ảnh hưởng đến các DN làm ăn chân chính và cản trở hoạt động XK.
8.000 tỉ đồng nợ xấu
Trong khi những DN hàng đầu như Vinacafe, Buôn Ma Thuột, Thái Hòa gặp khó khăn từ 2-3 năm qua nhưng đến nay vẫn chưa vực dậy được thì một số DN khác tiếp tục rơi vào khó khăn về tài chính. Cũng theo ông Hải, nợ xấu của các DN trong ngành hiện lên đến 8.000 tỉ đồng. Trong bối cảnh như vậy, hiện tượng trốn thuế và cơ chế hoàn thuế GTGT gây ảnh hưởng đến hoạt động DN.
Ông Đỗ Hà Nam – Phó Chủ tịch Vicofa – Chủ tịch G20 cũng cho biết, đã xảy ra tình trạng, một số người thành lập DN (gọi tắt là thương lái) đi thu mua nông sản nói chung, cà phê nói riêng từ người dân. Sau khi nhận được 5% thuế GTGT do DN XK ca phê trả trước vào giá, lẽ ra họ phải nộp lại khoản tiền này cho ngành thuế các địa phương, nhưng họ tuyên bố phá sản hay thông báo bị thua lỗ để giải thể; thậm chí “biến mất”, ngành thuế “bó tay”, không tìm ra được đầu mối để đòi lại tiền hoàn thuế XK, địa phương sẽ bị thất thu ngân sách.
Theo ông Nguyễn Xuân Thái, Giám đốc Cty TNHH MTV Cà phê Thắng Lợi (Đắk Lắk), với quy định được gia hạn nộp thuế GTGT, nhiều DN “ma” được thành lập và trốn thuế. Các DN xuất khẩu cho biết, thủ đoạn của các DN ảo là mua cà phê với giá cao hơn giá thị trường và bán cho DN xuất khẩu với giá thấp hơn nhằm chiếm đoạt phần thuế GTGT. Chẳng hạn, DN mua ở mức giá 42.000 đồng/kg, cao hơn giá thị trường 2.000 đồng/kg. Trong số dư 2.000 đồng/kg có một phần chia lại cho nông dân, phần còn lại thuộc về DN không ghi trong hóa đơn. Sau đó, DN đó bán lại cho DN xuất khẩu với giá 40.000 đồng/kg nhưng được hưởng 5% thuế GTGT.
Ông Vũ Văn Hải, Giám đốc Cty Haprosimex (TP HCM) cho biết, từ đầu năm đến nay, Cty không xuất khẩu cà phê do vấn đề về thuế GTGT. “Hiện nay trốn thuế GTGT tràn lan mà không còn là hiện tượng nhỏ lẻ. Gian lận thuế GTGT đã phá vỡ môi trường kinh doanh tại Việt Nam, người làm ăn chân chính đang chịu rủi ro vì 5% thuế GTGT lúc nào cũng treo trên đầu DN”, ông bức xúc.
Bên cạnh đó, việc hoàn thuế cũng khiến DN “đứng ngồi không yên”. Công văn 7527 của Bộ Tài chính quy định theo hướng kiểm tra trước, hoàn thuế sau và cơ quan thuế phải kiểm tra đầy đủ hóa đơn đến người bán hàng đầu tiên. Trong khi đó, hầu hết DN cà phê mua hàng qua nhiều trung gian. Chỉ cần một trung gian trốn thuế thì DN xuất khẩu cũng không được hoàn thuế. Vì vậy, tâm lý DN là không dám thu mua nguyên liệu để xuất khẩu vì sợ vi phạm pháp luật. Với quy định này, các Cty cà phê ở Gia Lai từ tháng 2 đến nay chưa được hoàn thuế.
Xem xét lại chính sách thuế
Ông Nam cho rằng việc tạm dừng hoàn thuế GTGT trong một năm sẽ có nhiều lợi ích: Thứ nhất, sau một năm thực hiện, ngành thuế sẽ có cơ hội nhìn lại rõ hoạt động XK, biết được DN nào làm ăn chân chính, DN nào có nguy cơ gian lận để trục lợi từ chính sách hoàn thuế XK. Thứ hai, ngân sách nhà nước sẽ không sớm phải bỏ ra một khoản tiền để hoàn thuế, mà không ít trong số đó có nguy cơ bị mất. Điều này có thể gây khó khăn tạm thời cho địa phương, nhưng Nhà nước có thể dựa trên số liệu XK từ năm trước tạm ứng khoảng 80% số tiền phải hoàn cho các địa phương. Khi có số liệu đầy đủ, sẽ hoàn 100%. Thứ ba, ngành thuế địa phương sẽ giảm áp lực về kiểm tra DN, các DN XK cũng yên tâm không lo bị truy hoàn thuế. Nếu làm được cho ngành cà phê, thì các ngành nông sản khác cũng áp dụng tương tự. Điều này sẽ góp phần hạn chế thất thoát rất lớn do tình trạng gian lận GTGT.
Đồng tình, ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Vicofa cho biết, Hiệp hội đã có kiến nghị nên bỏ thuế GTGT do đặc trưng của ngành cà phê là 93% sản lượng dành cho xuất khẩu, chỉ 7% tiêu thụ nội địa. Điều này chỉ làm nảy sinh tiêu cực như trốn thuế, tham nhũng… gây thiệt hại cho kinh tế. Nếu không kiến nghị về chính sách thì mùa vụ tới sẽ còn khó khăn hơn nữa.
Hơn nữa, các DN cho rằng, cơ quan quản lý đang đẩy cái khó cho DN đồng thời kiến nghị một số án giải quyết. Đó là bỏ thuế GTGT hay các DN xuất khẩu tự nộp thuế tại các cơ quan thuế đang quản lý; hoặc nộp 5% GTGT cho cả DN xuất khẩu.
Trong những năm qua, thị trường cà phê ổn định nhưng hiện đang diễn biến theo hướng bất bình thường. “Sau hàng loạt vụ sụp đổ của DN, tiếp tục xuất hiện những DN gặp rủi ro trong điều kiện tương đối bình ổn trở lại rồi bỗng nhiên, DN luôn trong tình trạng có vấn đề về thuế. Nếu tình trạng này kéo dài thì không còn DN nào ở Việt Nam dám tham gia thị trường cà phê nữa”, ông Nam cảnh báo.