Điểm sáng
Hết thời hạn nộp BCTC quý III/2011 (25/10), căn cứ vào các con số công bố từ DN, đã có gần 40 đơn vị công bố cán đích kế hoạch. Nổi bật trong số DN niêm yết (DNNY) về đích sớm có CTCP Kim khí TP. HCM (HMC). Đây là đơn vị đã hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế (LNTT) ngay từquý I. Sang quý III/2011, theo BCTC từ Công ty, LNTT 9 tháng là 90,5 tỷ đồng, gấp 3 lần cùng kỳ năm ngoái. Nếu so với chỉ tiêu LNTT năm 2011 là 50 tỷ đồng, LNTT 9 tháng của HMC đã vượt kế hoạch 81%.
Ấn tượng không kém là kết quả kinh doanh của CTCP Khoáng sản Bình Định (BMC). Ngay trong 6 tháng đầu năm 2011, BMC cũng đã vượt 20,7% so với chỉ tiêu LNTT của cả năm. Đặc biệt, với kết quả kinh doanh tăng mạnh trong quý III, LNTT của BMC đến hết tháng 9/2011 là 72,4 tỷ đồng, vượt 158,5% kế hoạch năm.
Có thể kể thêm những tên tuổi mà lợi nhuận 9 tháng đã vượt hẳn kế hoạch đề ra như Đường Ninh Hòa (NHS, vượt 40%), Thép Việt Ý (VIS, vượt 41%)… Ngoài ra, chặng về đích sớm của Vật tư kỹ thuật nông nghiệp Cần Thơ (TSC), Đầu tư phát triển giáo dục Hà Nội (EID) cũng rất đáng chú ý.
Tuy nhiên, sáng giá nhất trong mùa BCTC năm nay phải kể đến các đơn vị thuộc ngành thủy sản, cao su. Đa phần DN trong những ngành này đều đạt LNTT 9 tháng năm 2011 vượt chỉ tiêu đề ra. Như Thủy sản Cửu Long An Giang (ACL) đạt LNTT vượt 64% kế hoạch năm, Thủy sản Mekong (AAM) vượt 34,21% kế hoạch LNTT năm. Hay mới đây, Cao su Tây Ninh (TNC) cho biết, dù Công ty đã điều chỉnh chỉ tiêu LNTT thêm 51% so với kế hoạch cũ, nhưng kết quả 9 tháng vẫn vượt kế hoạch.
Yếu tố khách quan thuận lợi đã đóng vai trò không nhỏ trong sự bứt phá của các DN. Theo ông Bành Mạnh Đức, Thành viên Ban Kiểm soát, CTCP Cao su Hòa Bình (HRC), giá bán mủ cao su tăng cao gấp rưỡi so với đầu năm là lý do chính để HRC cán đích sớm. Ngoài ra, thấy trước tình hình tiêu thụ mủ cao su sẽ tăng cao trong khi sản lượng khai thác của HRC đang sụt giảm, từ đầu năm 2011, HRC đã tích cực đẩy mạnh thu mua sản lượng mủ từ bên ngoài.
Ông Hà Việt Thắng, thành viên HĐQT, CTCP Thủy sản Hùng Vương (HVG) cũng khẳng định, giá bán và sản lượng tăng là nguyên nhân khiến HVG và các DN thủy sản “được mùa”. Cụ thể, giá bán sản phẩm của HVG đã liên tục tăng qua các tháng, từ mức 54.681 đồng/kg (tháng 1/2011) vọt lên 65.791 đồng/kg (tháng 7) và hiện vẫn duy trì trên mức 60.000 đồng/kg. Khối lượng xuất khẩu của HVG cũng tăng mạnh, từ mức 19.000 tấn tại thời điểm tháng 5/2011 đã tăng lên 31.000 tấn sau 9 tháng đầu năm 2011.
Nhờ lợi thế ngành, DN thủy sản, cao su tự nhiên đã thực sự ăn nên làm ra, bất chấp tình hình kinh tế trong và ngoài nước không thuận lợi. Trong khi đó, kết quả kinh doanh ở VIS, EID lại đến từ nỗ lực lội ngược dòng của DN.
VIS đã hoàn thành vượt kế hoạch kinh doanh đến 41% giữa bối cảnh các DN cùng ngành đang rất khó khăn. Theo ông Trần Văn Thạnh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VIS, đó là nhờ VIS biết phát huy tối đa nội lực. Lợi thế của VIS còn ở sự chủ động sản xuất, chủ động nguồn nguyên liệu. Công ty có một chiến lược tìm kiếm các nguồn nguyên liệu từ trong nước. Nhờ đó mà hàng về nhanh, ít bị ảnh hưởng dù thị trường thép có biến động mạnh về giá.
Có thể lạc quan?
Trong bối cảnh mà điều kiện kinh doanh không thuận lợi, nhiều DN phải chấp nhận thua lỗ, phải thu hẹp hay thậm chí ngừng hoạt động thì việc DN về đích sớm rất đáng chú ý.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, cần “soi” kết quả này trong nhiều tương quan khác nhau. Cụ thể, phải xem tăng trưởng lợi nhuận của DN có đi cùng tăng trưởng doanh thu không. Có một thực tế hơi khác biệt so với những năm trước là năm nay, ngoại trừ trường hợp của HMC, yếu tố đột biến đã ít xuất hiện. Phần lớn DN đều đạt lợi nhuận nhờ ngành nghề chính của mình, như NHS, TSC, HRC, BMC, VIS, ngoài vượt chỉ tiêu lợi nhuận còn vượt cả chỉ tiêu doanh thu đề ra.
Đặc biệt, hầu hết DN vượt chỉ tiêu năm đều có sức tăng trưởng vượt trội so với cùng kỳ. Chẳng hạn, 9 tháng đầu năm 2011, BMC đạt 57,63 tỷ đồng LNST, tăng trưởng tới 311% so với cùng kỳ. Bởi thế, dù ông Lê Anh Vũ, Thành viên HĐQT quy nguyên nhân cho giá bán tăng nhưng nhà đầu tư vẫn có ý thắc mắc, nhất là khi sản phẩm chủ lực Ilmenite của BMC đang phải chờ cấp quota mới được xuất khẩu, trong khi sản phẩm mới thay thế là xỉ titan, gang lại chưa phải là thế mạnh.
Có thể do BMC đã tỏ ra “khiêm tốn” khi đặt kết hoạch LNTT năm 2011 thấp hơn con số mà DN thực hiện năm 2010. Đặc biệt, thị trường từng nghi ngại khi thấy CTCP Chế biến hàng xuất khẩu Long An (LAF) đặt chỉ tiêu LNTT chỉ bằng 50% mức thực hiện năm 2010. Đó là một phần lý do tại sao mới 6 tháng 2011, LAF đã chạm đích kế hoạch cả năm. Câu chuyện về đích sớm kết quả kinh doanh của các DN cần được đánh giá đầy đủ để hiểu bản chất của kết quả này.