English
普通话
Trong bối cảnh TTCK gần 2 năm liền không có tín hiệu tích cực, thì thương vụ mua gần 5 triệu cổ phiếu CTCP Cồn rượu Hà Nội (Halico) của Streetcar Investment Holding với mức giá 213.600 đồng/CP (mệnh giá 10.000 đồng/CP) khiến cho thị trường hết sức bất ngờ. Đầu tháng 7/2011, Streetcar chào mua công khai hơn 1 triệu cổ phiếu Halico, cũng với mức giá trên. Nếu việc chào mua thành công, Streetcar sẽ nắm tổng cộng 30% vốn cổ phần tại Halico. Đâu là lý do khiến Streetcar sẵn sàng trả mức giá cao ngất ngưởng này?
Lần giở báo cáo tài chính hợp nhất 2 năm 2009, 2010 của Halico, ấn tượng mạnh ban đầu về Công ty đó là khả năng sinh lời. Năm 2008, Halico lãi sau thuế 162,371 tỷ đồng trên mức vốn điều lệ 70,623 tỷ đồng. Năm 2009, sau khi trả cổ tức bằng cổ phiếu, vốn điều lệ của Halico tăng lên 108,5 tỷ đồng, đồng thời lợi nhuận sau thuế cũng tăng lên xấp xỉ 220 tỷ đồng. Năm 2010, dù lợi nhuận không bằng các năm trước, chỉ đạt 129,218 tỷ đồng trên vốn điều lệ 200 tỷ đồng (tăng vốn bằng cách chia cổ tức cổ phiếu), nhưng Halico đã tích lũy được lượng vốn chủ sở hữu 603,738 tỷ đồng, tài sản cố định khấu hao được 1/3.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, đây không chỉ là thương vụ đầu tư tài chính đơn thuần. Streetcar đang sở hữu nhiều thương hiệu rượu như: Johnnie Walker, Guiness, Smirnoff, Baileys… Vì thế, lý do mà Streetcar muốn nắm giữ cổ phiếu Halico có thể là thông qua công ty này thâm nhập thị trường đồ uống lên tới 90 triệu dân của Việt Nam.
Giám đốc đầu tư của một công ty quản lý quỹ nhận định, việc mua cổ phiếu Halico với giá 20x của Streetcar có thể vẫn rẻ, bởi nhiều công ty quốc tế lớn đã bị thất bại khi thâm nhập thị trường, phát triển thương hiệu và kênh phân phối. M&A là phương thức hợp lý để tận dụng thế mạnh hệ thống phân phối này. Đây cũng là nguyên nhân khiến năm 2008, Lotte Confectionery Co.Ltd chi mạnh tay để sở hữu 38,6% vốn cổ phần của Bibica, giúp giá cổ phiếu này tăng gấp đôi trong thời gian ngắn, trong khi hiệu quả hoạt động của Công ty khi đó không có gì đáng kể.
Không chỉ có trường hợp của Halico, thương vụ mua 1.600 tỷ đồng mệnh giá cổ phiếu PVI với mức giá 40.000 đồng/CP của Quỹ đầu tư Oman (OIF) hồi tháng 4/2010 cũng là một điển hình của việc nhắm vào lợi ích liên quan, thay vì hiệu quả đầu tư tài chính trực tiếp đơn thuần. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT PVI nhận xét: “Khi mua cổ phiếu PVI, phía đối tác nhìn nhận giá trị của Công ty ở tầm dài hạn, trong bối cảnh thị trường quốc tế, chứ không phải chỉ là mặt bằng trong nước. Điều này được cân nhắc dựa trên mức độ minh bạch trong quản trị, định giá doanh nghiệp trong tầm nhìn dài hạn. Mua cổ phiếu PVI chỉ là bước chân đầu tiên của đối tác nhằm mục đích đặt những bước chân tiếp theo, sâu hơn vào thị trường trong nước. Muốn làm được điều đó, việc sở hữu một lượng cổ phần đủ lớn là điều cần thiết, nhưng không dễ để NĐT mua được trên sàn, nên việc chấp nhận bỏ ra mức giá trên cũng là bình thường”.
Quan sát diễn biến hoạt động các doanh nghiệp, dự án thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) cho thấy, trong thời gian qua, các doanh nghiệp của Oman có sự tham gia ngày càng nhiều cả ở khía cạnh đầu tư và cung cấp dịch vụ. Vì thế, nhiều khả năng OIF sẵn sàng bỏ ra lượng tiền lớn mua cổ phiếu PVI là nhằm hướng đến việc giữ một vị trí ưu tiên hơn tại PVN trong các hoạt động.
Đây có lẽ cũng là một trong những lý do khiến Công ty Hanshin Engineering & Construction Co., Ltd thực hiện mua 25 triệu cổ phiếu PVX của Tổng CTCP Xây lắp Dầu khí với mức giá 25.000 đồng/CP trong tháng 6 vừa qua, gấp đôi so với thị giá cổ phiếu này tại thời điểm chuyển nhượng. Đề cập đến vấn đề này, ông Phùng Đình Thực, Tổng giám đốc PVN cho biết: “Trong đàm phán hợp đồng, nếu đưa các đối tác lên bàn cân thì những đối tác đã từng hợp tác, bao gồm cả việc mua cổ phần, sẽ được chúng tôi ưu tiên hơn những đối tác chưa từng có mối quan hệ nào”.