Đăng ký mua "ảo", cần trị tận gốc

Cụ thể, từ 15/6 đến 15/8/2011, ASP đăng ký mua 1.029.609 cổ phiếu nhưng đến ngày 10/8, ASP cho biết, không mua được cổ phiếu nào do “giá biến động không phù hợp” và xin đăng ký tiếp tục giao dịch. Tuy nhiên UBCK cho biết, Công ty không đặt bất cứ lệnh giao dịch nào trong khoảng thời gian công bố. Ngày 16/8, ASP giải trình lại lý do chưa thực hiện mua như đăng ký do nguồn vốn kinh doanh gặp khó khăn, diễn biến thị trường thời gian qua cũng rất xấu.

Đây không phải là trường hợp đầu tiên DN đăng ký mua cổ phiếu với khối lượng lớn nhưng không thực hiện. Từ lâu nay, NĐT rất bức xúc trước việc một số cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và cả chính DN niêm yết đăng ký mua vào lượng lớn cổ phiếu nhưng “lặn mất tăm”. Những bản thông báo kết quả giao dịch chỉ ghi lý do chung chung là diễn giá biến động không phù hợp, thị trường không thuận lợi…

Nhiều NĐT cho rằng, hành động đăng ký mua hoặc bán cổ phiếu khối lượng lớn, nhưng sau đó không thực hiện mang một “ý đồ” nào đó. Bởi vì, thông tin giao dịch của các đối tượng trên tác động rất lớn đến giá cổ phiếu, cũng như tâm lý NĐT. Nhiều người còn đặt câu hỏi: Đây có phải là hành vi “làm giá” hợp pháp?

Cứ đăng ký, dù biết không thực hiện được

Theo quy định, thời gian đăng ký giao dịch cổ phiếu tối đa là 60 ngày (đối với cổ đông nội bộ) và 90 ngày (đối với DN), nếu trừ đi ngày thứ Bảy và Chủ Nhật thì thời gian giao dịch thực tế ít hơn nữa. Như vậy, trong khoảng thời gian ngắn, nếu đăng ký giao dịch cổ phiếu với khối lượng lớn trong khi thanh khoản trên thị trường ở mức thấp là bất khả thi.

Mới đây, 4 cổ đông nội bộ và người có liên quan của CTCP Dược Hà Tây (DHT), đăng ký mua 1,25 triệu cổ phiếu trong thời gian từ tháng 9 đến tháng 12/2011. Số lượng mua chiếm 30,32% tổng số lượng cổ phiếu DHT đang lưu hành. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch bình quân mỗi phiên của DHT từ đầu năm đến nay chưa đầy 3.400 đơn vị/phiên. Nếu muốn mua hết số lượng cổ phiếu đăng ký, phải mất đến gần 1 năm mua liên tục. Trong khi đó, nhờ những thông tin này, cổ phiếu DHT đã tăng gần 64% với nhiều phiên kịch trần liên tiếp. Khối lượng giao dịch trung bình có tăng,nhưng cũng chỉ đạt 6.600 đơn vị/phiên.

Giải pháp chống hiện tượng đăng ký “ảo”

Theo quy định, DN mua cổ phiếu quỹ phải đăng ký trước khi giao dịch 10 ngày, báo cáo kết quả sau 10 ngày hoàn thành giao dịch. Việc giao dịch không được gây ảnh hưởng đến giá cả giao dịch, khối lượng tối đa không được vượt quá 10% tổng khối lượng giao dịch trong ngày. Đối với cổ đông nội bộ, phải đăng ký trước 3 ngày làm việc, và báo cáo sau 3 ngày hoàn thành. Nếu thị trường biến động, thời gian đăng ký giao dịch kéo dài 2-3 tháng sẽ khiến kế hoạch này thay đổi. Nên chăng, UBCK cần quy định công bố thông tin định kỳ về kết quả giao dịch theo tuần, để NĐT biết được việc đăng ký giao dịch này có được thực hiện hay không, kế hoạch giao dịch có thay đổi?

Báo cáo kết quả giao dịch cần thể hiện chi tiết lệnh đặt mua bán. Việc này không hề tốn công sức, chỉ cần in sao kê của CTCK, nhưng sẽ giúp UBCK cũng như các cổ đông giám sát được việc thực hiện giao dịch của đối tượng đăng ký.

Đối với trường hợp DN mua cổ phiếu quỹ, để tránh tình trạng lý giải chung chung là biến động giá không phù hợp, UBCK cần quy định DN phải công bố kế hoạch mua, mức giá cho là phù hợp, đồng thời phải phong tỏa nguồn tiền thực hiện việc mua cổ phiếu quỹ này tại một ngân hàng giám sát.

Đã đến lúc, UBCK cần mạnh tay hơn với những trường hợp cổ đông hoặc DN đăng ký giao dịch lượng cổ phiếu “khủng”, nhưng không thực hiện đủ; đăng ký vừa mua, vừa bán nhưng thực chất chỉ bán ra.            

Những DN đăng ký mua cổ phiếu quỹ trong năm 2011 và kết quả thực hiện