Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (Đạm Phú Mỹ) được đánh giá là một trong những “bom tấn” của thị trường chứng khoán Việt Nam ở thời điểm công ty này IPO.
Tuy nhiên, cho tới nay, Đạm Phú Mỹ khiến cổ đông bức xúc khi lợi nhuận lao dốc theo năm khiến cổ tức của cổ đông teo tóp. Cổ đông càng bức xúc hơn khi dàn lãnh đạo công ty này luôn nhận mức lương cao ngất ngưởng bất chấp tình hình hoạt động kinh doanh biến động như thế nào.
Lãi lao dốc
Trong các “bom tấn” chứng khoán của thời kỳ đầu, khó doanh nghiệp nào có tốc độ rơi về lợi nhuận nhanh và mạnh như Đạm Phú Mỹ. Năm 2011, Đạm Phú Mỹ khiến nhà đầu tư vui mừng khi lợi nhuận sau thuế tăng vọt từ 1.707 tỷ đồng lên 3.141 tỷ đồng.
3.141 tỷ đồng cũng là mức “đỉnh” về lãi của Đạm Phú Mỹ. Kể từ năm 2011, lợi nhuận của ông lớn này có xu hướng rõ nét là lao dốc. Nếu năm 2012, lãi chỉ giảm nhẹ xuống 3.068 tỷ đồng thì tới 2013, con số này chỉ còn 2.252 tỷ đồng. Tới năm 2014, cổ đông chứng kiến lợi nhuận một lần nữa rơi xuống 1.134 tỷ đồng.
2015 là năm duy nhất lợi nhuận sau thuế của Đạm Phú Mỹ tăng trưởng dương lên 1.522 tỷ đồng. Chỉ tiêu này giảm dần đều trong các năm 2016 và 2017 chỉ còn 1.165 tỷ đồng và 708 tỷ đồng. Có thể thấy, lợi nhuận sau thuế năm 2017 của Đạm Phú Mỹ chỉ nhỉnh hơn một nửa những gì công ty đạt được 10 năm trước.
Sang năm 2018, Đạm Phú Mỹ vẫn quen thuộc với đà đi xuống. Lợi nhuận sau thuế quý 1/2018 chỉ đạt 183 tỷ đồng, giảm 46 tỷ đồng, tương ứng 20% so với cùng kỳ năm trước.
Giá vốn hàng bán là nguyên nhân chính khiến lợi nhuận quý 1/2018 của Đạm Phú Mỹ tăng trưởng âm. Cụ thể, giá vốn hàng bán trong kỳ đạt 1.619 tỷ đồng, tăng 230 tỷ đồng, tương ứng 16,6% so với quý 1/2017.
Cổ tức teo tóp, lương sếp cao ngất
Lợi nhuận lao dốc nên kết quả tất yếu của nó là cổ tức của cổ đông bị cắt giảm nghiêm trọng. Từ chỗ nằm trong danh sách các công ty chia cổ tức “đậm tay”, Đạm Phú Mỹ trở thành đơn vị chi cổ tức như lãi suất ngân hàng.
Cụ thể, năm 2015, với kết quả lợi nhuận vượt 46% kế hoạch, cổ đông Đạm Phú Mỹ đã đồng ý nâng mức chia cổ tức 2015 từ 25% lên 40%. Sang năm 2016, tỷ lệ cổ tức đạt con số khá cao 30% (tương ứng mức chi 1.174 tỷ đồng) nhưng vẫn khiến cổ đông buồn vì cổ tức đi lùi.
Sang năm 2017, cổ đông Đạm Phú Mỹ tiếp tục có lý do để buồn khi cổ tức chỉ còn 20%. Nhưng đó chưa phải đợt giảm cuối cùng của cổ tức Đạm Phú Mỹ. Trong năm 2018, công ty lên kế hoạch chỉ chi trả cổ tức 10%, chỉ cao hơn lãi suất ngân hàng một chút.
Trong khi cổ tức ngày càng teo tóp lại, Đạm Phú Mỹ vẫn mạnh tay trả lương cho dàn sếp. Trong năm 2016, Đạm Phú Mỹ đã chi hơn 4,6 tỷ đồng cho Hội đồng quản trị.
Ông Lê Cự Tân, Chủ tịch Hội đồng quản trị có thu nhập cao nhất khi được trả 1,301 tỷ đồng. Đứng sau là ông Đoàn Văn Nhuộm, Ủy viên Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc (1,244 tỷ đồng), bà Nguyễn Thị Hiền, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị (1,075 tỷ đồng), ông Nguyễn Hồng Vinh, Ủy viên Hội đồng quản trị (1,003 tỷ đồng).
Sang năm 2017, Đạm Phú Mỹ không công bố danh sách nhận lương cụ thể nhưng các số liệu cho thấy dàn lãnh đạo công ty vẫn được nhận mức lương rất khủng.
Cụ thể, trong năm 2017, Đạm Phú Mỹ đã chi 6,314 tỷ đồng cho Hội đồng quản trị và Ban Kiểm soát. Bình quân, mỗi lãnh đạo công ty được trả 90 triệu đồng/người/tháng. Con số này không nói lên lương sếp Đạm Phú Mỹ bị giảm vì thành viên Ban Kiểm soát có thu nhập thấp hơn rất nhiều so với thành viên Hội đồng quản trị.
Trong năm 2018, dù lên kế hoạch giảm cổ tức của cổ đông nhưng Đạm Phú Mỹ vẫn muốn tăng lương cho lãnh đạo. Theo đó, Hội đồng quản trị và Ban Kiểm soát sẽ được trả tổng cộng 6,251 tỷ đồng.