Qua thời dư thừa
Các diễn biến trên đây tiếp tục xuất hiện trong tuần thứ 4 của tháng 8.2014 và trong tuần này, NHNN lại bơm ra thị trường 584 tỉ đồng qua kênh thị trường mở (OMO), trong khi khối lượng tiền đáo hạn đạt 527 tỉ đồng. Con số này cho thấy trong tuần qua, NHNN bơm ròng 57 tỉ đồng và cũng là tuần thứ hai liên tiếp NHNN có trạng thái bơm ròng trên thị trường OMO, dù khối lượng bơm có mức giảm đáng kể so với tuần trước đó. Nhìn vào diễn biến này, giới đầu tư cho rằng hoạt động bơm ròng của NHNN trong tuần là khá dễ hiểu với mục đích tiếp tục nhằm cân bằng lượng tiền hút vào trong hai tuần từ ngày 28.7 đến ngày 8.8. Như ý nghĩa thực của động thái bơm – hút, việc hút ròng trong tuần qua giúp điều tiết lượng cung tiền trong ngắn hạn và giữ vững sự ổn định của thanh khoản.
Song có một trùng khớp là cũng trong tuần qua, có đến 9.133 tỉ đồng được NHNN bơm ròng qua kênh tín phiếu với tổng lượng tín phiếu được phát hành mới trong tuần đạt 6.688 tỉ đồng, giảm 22% so với tuần trước, trong khi lượng tín phiếu đáo hạn đạt tới 15.821 tỉ đồng. Cần nhấn mạnh rằng, ngoài doanh số bơm lớn, đây cũng là tuần thứ ba liên tiếp NHNN duy trì trạng thái bơm ròng qua kênh tín phiếu. “Lượng tiền giảm nhẹ so với tuần trước nhưng vẫn đạt ở mức cao cho thấy thanh khoản của hệ thống ngân hàng thương mại tại thời điểm hiện tại có thể đã không còn ở trạng thái dư thừa như cách đây vài tuần” – một tổ chức đầu tư đánh giá.
Cùng với việc nhận vốn bơm ròng trên nhiều kênh, sự tham gia của các ngân hàng trên kênh trái phiếu Chính phủ cũng đang giảm dần sự sôi động so với nửa đầu năm 2014. Ngay trong tuần qua, với 5.000 tỉ đồng trái phiếu chào thầu, tỉ lệ trúng thầu ở kỳ hạn 3 năm chỉ đạt được con số 50%. Giá trị trúng thầu kỳ hạn 3 năm tiếp tục duy trì ở mức thấp trong tuần qua được cho là những dấu hiệu sớm cho thấy các ngân hàng đang tập trung vốn phục vụ cho vay và thể hiện tăng trưởng tín dụng có thể đang dần hồi phục sau nửa đầu năm có mức tăng trưởng chậm.
Có cần lo ngại?
Dù được bơm ròng, điều kỳ lạ xuất hiện trong tuần qua nằm ở diễn biến có đến 93,29% tỉ trọng của lượng tín phiếu trúng thầu trong tuần trên kênh tín phiếu NHNN nằm ở kỳ hạn 91 ngày. Trong khi đó, các kỳ hạn còn lại như 56 ngày và 28 ngày lần lượt không có lượng tín phiếu nào trúng thầu hay chỉ chiếm 6,71% tỉ trọng trúng thầu. Diễn biến này cho thấy, dù không còn quá dư thừa và buộc phải giảm, việc tỉ trọng của tín phiếu trúng thầu kỳ hạn 91 ngày trong tuần tăng mạnh so với các tuần trước phản ánh tâm lý các ngân hàng thương mại ở thời điểm hiện tại không lo ngại thiếu thanh khoản trong ngắn hạn và tự tin mua tín phiếu với kỳ hạn dài để hưởng lợi suất cao.
Ở một diễn biến khác theo Phòng kinh doanh vốn và thị trường ngân hàng Vietinbank, lãi suất liên ngân hàng trong tuần qua có dấu hiện tăng mạnh trở lại vào một số ngày trong tuần. Tuy nhiên, mức tăng mạnh của lãi suất tuần qua chỉ xuất hiện trong khoảng thời gian ngắn và mang tính tạm thời. Bởi theo bộ phận kinh doanh thuộc Vietinbank, thời điểm lãi suất tăng trùng khớp với khoảng thời gian một số ngân hàng lớn giảm khối lượng nguồn chào ra thị trường, đồng thời với việc doanh nghiệp và KBNN rút vốn để thanh toán thuế vào cuối tháng khiến nguồn tiền dư thừa trên hệ thống giảm mạnh. Việc thanh khoản thị trường thiếu hụt nhẹ theo đó chỉ xuất hiện trong thời điểm ngắn và được cải thiện vào ngày cuối tuần.
Còn thực tế theo một tính toán, tính chung trong cả tuần, lãi suất cho kỳ hạn qua đêm giảm từ 4%/năm xuống 3,8%/năm, trong khi kỳ hạn 1 tuần và 2 tuần đều có mức giảm giống nhau từ 4,05%/năm xuống 3,8%/năm. “Việc lãi suất liên ngân hàng giảm trở lại sau 2 tuần liên tiếp có xu hướng tăng cho thấy nhu cầu vay mượn giữa các ngân hàng thương mại giảm đáng kể so với tuần trước” – một đơn vị kinh doanh đưa đánh giá. Điều này được cho đến từ sự hỗ trợ kịp thời của NHNN thông qua việc bơm tiền qua kênh OMO và kênh tín phiếu trong 2 tuần gần đây, giúp ổn định thanh khoản của hệ thống ngân hàng. “Chính vì vậy, chúng tôi cho rằng lãi suất liên ngân hàng đang ở mức tương đối hợp lý và sẽ được giữ nguyên hoặc tiếp tục giảm nhẹ trong thời gian tới dưới sự tác động của NHNN”.