Công ty quản lý quỹ: Gian nan tìm hướng đi

Theo thống kê của UBCK, hiện có 47 công ty quản lý quỹ (CTQLQ) đang được cấp phép hoạt động tại Việt Nam. Tuy nhiên, hoạt động của các công ty này trong thời gian qua là khá trầm lắng do chịu tác động chung của sự suy giảm trên TTCK trong nước và quốc tế.

Hoạt động trầm lắng

Ba năm về trước là thời điểm nở rộ của các quỹ đầu tư. Số tiền mà các quỹ trong và ngoài nước huy động gần đây lên đến hàng tỷ USD. Chỉ trong thời gian ngắn, TTCK Việt Nam đã có tới 5 quỹ đại chúng, được niêm yết trên HOSE và hàng chục quỹ thành viên khác chuyên đầu tư vào cổ phiếu và bất động sản. Thời điểm đó, các quỹ phải tìm cách giải ngân vốn, tìm cơ hội, hướng đi phù hợp để phát huy tối đa hiệu quả đồng vốn.

Kể từ 28/4/2008, UBCKNN đã tạm dừng tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp phép thành lập và hoạt động CTCK, CTQLQ. Từ đó đến nay, thị trường chỉ có 47 CTQLQ được phép hoạt động, với tổng số vốn điều lệ là 2.529,8 tỷ đồng. CTQLQ có vốn điều lệ thấp nhất là Anpha Capital (10 tỷ đồng), cao nhất là Vietinbank Capital (500 tỷ đồng).

Tuy nhiên, hơn 2 năm qua, hoạt động của các quỹ rất trầm lắng do chịu ảnh hưởng của sự suy giảm trên TTCK Việt Nam. Điều này thể hiện rất rõ trên chỉ tiêu tăng trưởng giá trị tài sản ròng (NAV).

Báo cáo của tổ chức tài chính LCF Rothschild (Anh) về dữ liệu của hơn 100 quỹ đầu tư toàn cầu chốt ngày 18/11/2011 cho thấy, NAV trong gần 11 tháng đầu năm nay của các quỹ chứng khoán tại Việt Nam đã giảm 27,3% so với mức giảm 7,2% của năm 2010 và mức tăng 48,4% của năm 2009. Theo đó, mức giảm NAV nhiều nhất thuộc về Quỹ FTSE Vietnam Index ETF (XFVT.L), giảm 45,1%; tiếp theo là Quỹ Market Vectors Vietnam ETF (VNM), giảm 38,1%; Quỹ Vietnam Emerging Equity Fund (LCFR03) giảm 28,5%…

Thống kê của LCF Rothschild về hoạt động của các quỹ tại Việt Nam

(dữ liệu tính đến 18/11/2011)

Nhóm các quỹ đầu tư vào công ty chưa đại chúng có NAV giảm 5,2%, nhưng mức chiết khấu/NAV khá lớn, tới 38,5%. Nhóm 5 quỹ đầu tư bất động sản tại Việt Nam có mức giảm NAV 16,9% trong năm nay, giao dịch với mức chiết khấu so với NAV là 34,1%.

Đối với 5 quỹ đại chúng được niêm yết trên HOSE, tình hình còn đáng buồn hơn. Theo thống kê của ĐTCK, tính đến ngày 24/11, thị giá trung bình của các quỹ này thấp hơn 46,22% so với NAV. Sự sụt giảm mạnh của chứng khoán trong nước cũng khiến NAV của 5 quỹ này mất đi 21,86% giá trị chỉ trong 11 tháng đầu năm.

Do các quỹ đầu tư tại Việt Nam đều là quỹ đóng, bị giới hạn về thời gian hoạt động, lại không thể rút vốn trước hạn, nên các công ty quản lý quỹ gặp khó khăn trong kế hoạch huy động quỹ mới. Không có nhà đầu tư nào muốn đổ tiền vào những chứng chỉ quỹ có giá trị giao dịch không hấp dẫn. Đại diện một CTQLQ lớn chia sẻ, đến hết quý IV, công ty chưa chắc sẽ gây thêm được quỹ mới nào vì nhà đầu tư đang để mắt nhiều hơn đến những thị trường châu Á khác.

Ông Andy Ho, Giám đốc điều hành VinaCapital đã mô tả TTCK Việt Nam năm 2011 với báo chí là “mây đen đang vần vũ trên bầu trời” và nhận định hoạt động gây quỹ mới chỉ có thể tiếp tục trong năm 2012 hay 2013.

Công ty quản lý…Tìm hướng đi mới

Trước viễn cảnh trên, các CTQLQ đang phải tìm hướng đi mới để tồn tại. Một số CTQLQ như Saigon Asset Management, Indochina Capital… chọn giải pháp đánh lẻ, nghĩa là đứng ra kết nối các nhà đầu tư cá nhân nước ngoài có nhu cầu rót vốn vào một số dự án ở Việt Nam. Vai trò của quỹ đầu tư trong trường hợp này sẽ là thực hiện chức năng quản lý và thu phí quản lý.

Một số CTQLQ đã phải bắt tay nhau để tìm cách huy động vốn. Cuối tháng 7/2011, VietinBank Capital và Saigon Asset Managemen (SAM) đã ký hợp đồng hợp tác nhằm thu hút vốn ngoại. Một số CTQLQ khác lại tìm cách mở rộng các hoạt động như cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư, tư vấn, môi giới đầu tư và quản lý tài sản cho khách hàng, trợ giúp khách hàng phát hành trái phiếu quốc tế, đầu tư tiền gửi có kỳ hạn, mua bán các tài sản nợ và sáp nhập doanh nghiệp…

Bà Lê Lệ Hằng, Tổng giám đốc SSIAM chia sẻ, trong điều kiện thị trường hiện tại, SSIAM đã và đang gặp phải một số khó khăn nhất định như nhu cầu ủy thác đầu tư giảm, Quỹ Tầm nhìn SSI sắp đến hạn đóng quỹ. Chính vì vậy, Công ty đang tìm những hướng đi mới như triển khai sản phẩm ủy thác quản lý danh mục SSI Prestige. SSIAM sẽ tập trung hơn vào mảng quản lý tài sản cho các nhà đầu tư ủy thác, trong đó bao gồm cả quản lý tài sản ủy thác cho công ty mẹ là CTCK Sài Gòn (SSI). Với sản phẩm này, nhà đầu tư cá nhân có vốn ủy thác trên 1 tỷ đồng và nhà đầu tư tổ chức với vốn ủy thác trên 5 tỷ đồng sẽ được chăm sóc bởi đội ngũ các giám đốc quản lý danh mục đầu tư có kinh nghiệm. Tương tự, MB Capital cũng đang triển khai sản phẩm ủy thác quản lý danh mục đầu tư cho những nhà đầu tư cá nhân và tổ chức có từ 3 tỷ đồng trở lên.