Đóng góp vào kết quả đó là các thương vụ nghìn tỉ như Lọc hóa dầu Bình Sơn (5.566 tỉ đồng), PV Power (gần 7.000 tỉ đồng), PV Oil (4.177 tỉ đồng), Tập đoàn cao su Việt Nam (1.311 tỉ đồng), Hapro (980 tỉ đồng).
Những thương vụ IPO doanh nghiệp nhà nước thu về nghìn tỉ trong ba tháng đầu năm 2018 (Đơn vị: tỉ đồng) – Nguồn: FiinPro
Trong một phát biểu cuối tháng 10.2017, ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước cho biết đến cuối năm 2019, một loạt doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn sẽ được cổ phần hóa theo chủ trương của Chính phủ. Có thể kể đến các tên tuổi như Vinataba, Tổng công ty Giấy Việt Nam, Mobifone, Vinacafe, các thành viên của VNPT, Vinachem, Vinacomin,….
Người đứng đầu doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm nếu tiến trình cổ phần hóa bị chậm trễ. Quy định mới cũng bắt buộc doanh nghiệp nhà nước buộc phải đưa cổ phiếu lên giao dịch tại sàn UPCoM hoặc niêm yết trên hai sở giao dịch chứng khoán ngay sau khi IPO.
Việc đưa cổ phiếu sau IPO giao dịch trên thị trường chứng khoán tập trung là một trong những nhân tố khiến các phiên IPO trở nên hấp dẫn, khi nhà đầu tư không phải chờ lâu để có thể hiện thực hóa lợi nhuận.
Thị trường chứng khoán tăng trưởng trong suốt một năm qua cũng hỗ trợ tích cực tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Trong ba tháng đầu năm, chỉ số VnIndex đã tăng 19,33%, đưa Việt Nam trở thành quốc gia có thị trường chứng khoán tăng trưởng nhanh nhất thế giới, vượt qua Ai Cập (15,52%), Brazil (11,73%), Nigeria (8,53%)…
Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước cùng với tiến trình thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp đã cổ phần hóa trước đó đang là cơ hội cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt trong điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định, các chỉ số tăng trưởng tốt so với nhiều năm trở lại đây.
Ông Valentin Laiseca – phụ trách thị trường Đông Nam Á của MSCI phát biểu cũng cuối tháng 10.2017 cho rằng một trong những điều kiện để thu hút nhà đầu tư nước ngoài, tăng tính thanh khoản cho thị trường chứng khoán Việt Nam là tăng tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài. Với các doanh nghiệp nhà nước sắp cổ phần hóa, hoặc có nguồn gốc nhà nước, cần thiết phải giảm tỷ lệ sở hữu nhà nước.
Tundra, một quỹ đầu tư Thụy Điển tập trung vào các thị trường cận biên (frontier market) và thị trường mới nổi (emerging market) như Việt Nam, Nigeria, Pakistan, Sri Lanka,… đánh giá Việt Nam có môi trường đầu tư cực kỳ hấp dẫn với dân số trẻ, chăm chỉ, cùng năng suất lao động cao. Quỹ này đã tăng quy mô tài sản ròng lên 15,4% chỉ sau hai tháng đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2018.
Trong 12 thương vụ IPO qua các sở giao dịch chứng khoán, có tới 8 thương vụ thành công khi nhà đầu tư đã mua hết toàn bộ số lượng cổ phần chào bán. Có 3 thương vụ có tỷ lệ cổ phần đăng ký mua thấp là Genco 3 (2,79%), Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (21,21%) và Becamex IDC (1,7%) chủ yếu do tình hình kinh doanh kém khả quan.
Các doanh nghiệp IPO thành công không chỉ có tỷ lệ cổ phần đặt mua lớn, mà mức giá trúng đấu giá cũng cao hơn hẳn so với mức giá khởi điểm. Viện Dệt may đang là công ty giữ kỷ lục về giá khi tăng tới 73% so với mức giá chào bán, đạt 21.749 đồng/cổ phần.
Trong tháng 4.2018, Truyền hình Cáp Việt Nam (VTVCab) cũng sẽ IPO với mức giá khởi điểm lên tới gần 140.900 đồng, cao hơn 14 lần mệnh giá. Nếu IPO thành công, nhà nước thu được ít nhất gần 6.000 tỉ đồng.
Hơn 10 năm trước, năm 2007, Vietcombank IPO thu về gần 10.000 tỉ đồng. Đó vẫn là thương vụ IPO doanh nghiệp nhà nước lớn nhất từ trước đến nay. Thời gian đó, tình hình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước vẫn hết sức trầm lắng, hầu như không có thương vụ nào đáng kể. Theo số liệu chúng tôi có được, trong sáu năm trở lại đây, chưa bao giờ số tiền thu về từ IPO các doanh nghiệp nhà nước đạt con số 10.000 tỉ đồng.