Cơ hội sẽ lớn cho nhà đầu tư nước ngoài

Ông có thể chia sẻ về hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian qua, thưa ông?

Từ đầu năm đến nay, tuy chịu tác động từ các yếu tố bên ngoài như cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung Quốc, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất USD…, nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn tạo được sức hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

TS. Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD). 

Thống kê cho thấy, 8 tháng đầu năm nay, đã có 27.896 tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài được mở, tăng 40,1% so với cùng kỳ năm trước. Tính riêng tháng 8, có 4.745 tài khoản được mở mới.

Cùng với số lượng tài khoản, giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài cũng gia tăng. Theo số liệu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, so với cùng kỳ năm 2017, tổng giá trị mua vào chứng khoán trong 8 tháng đầu năm nay của khối ngoại đạt 207.775 tỷ đồng, tăng 47%; tổng giá trị bán ra đạt 187.717 tỷ đồng, tăng 75,4%.

Trong quý III/2018, mặc dù nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục bán mạnh cổ phiếu, nhất là trong tháng 7 với giá trị bán ròng lên đến 6.749 tỷ đồng, nhưng tính chung 8 tháng đầu năm, khối này vẫn mua ròng tổng cộng 20.058 tỷ đồng.

Con số này tuy thấp hơn đáng kể so với mức 34.068 tỷ đồng mua ròng của cùng kỳ năm trước, song cũng là điều đáng ghi nhận trong bối cảnh dòng vốn nước ngoài có xu hướng rút khỏi các thị trường cận biện và mới nổi như thời gian qua. 

Nhìn vào thực tế trên, ông đánh thế nào về cơ hội của nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian tới?

Hiện tại, xu hướng rút ròng tại các thị trường cận biên và mới nổi chưa kết thúc, song nhà đầu tư nước ngoài vẫn đang mua ròng mạnh trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong những phiên giao dịch gần đây.

Chẳng hạn, trong phiên 2/10, khối ngoại mua ròng tới hơn 11.100 tỷ đồng, tập trung tại 2 cổ phiếu MSN (mua ròng hơn 108 triệu cổ phiếu) và OIL (mua thỏa thuận hơn 50 triệu cổ phiếu). Điều này cho thấy, thị trường chứng khoán Việt Nam có những nét hấp dẫn riêng qua sự phát triển mạnh mẽ về quy mô, cũng như độ mở những năm gần đây.

Với các yếu tố vi mô tích cực như kinh tế duy trì sự tăng trưởng, tỷ giá và lạm phát ổn định…, tôi cho rằng, cơ hội sẽ rộng mở dành cho nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới, đặc biệt khi Chính phủ đang rất nỗ lực để thị trường được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi sau khi được FTSE Russell – 1 trong 2 tổ chức cung cấp các bộ chỉ số lớn nhất thế giới (cùng với MSCI) đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng.

Việc định hướng phát triển thị trường ngày càng minh bạch, bền vững, tiệm cận với thông lệ quốc tế sẽ là yếu tố then chốt giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tạo sức hút đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Là tổ chức hạ tầng duy nhất cung cấp các dịch vụ sau giao dịch cũng như hỗ trợ giao dịch cho thị trường, việc tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài được VSD thực hiện như thế nào? Định hướng của VSD trong thời gian tới ra sao, thưa ông?

Trong những năm gần đây, VSD đã chủ động thay đổi theo hướng hoàn thiện hệ thống thành viên, xây dựng hệ thống đăng ký mã số giao dịch trực tuyến cho nhà đầu tư nước ngoài, hoàn thiện hệ thống thanh toán giao dịch chứng khoán, đa dạng hóa các sản phẩm/dịch vụ gia tăng cho thị trường, áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong hoạt động nghiệp vụ nhằm tạo thuận lợi cũng như thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Chẳng hạn, việc hình thành hệ thống thành viên của VSD bao gồm các công ty chứng khoán, các ngân hàng thương mại, trong đó có các ngân hàng lưu ký 100% vốn nước ngoài như HSBC, City Bank, Standard Chartered… đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài có thể mở tài khoản và giao dịch trên sàn.

Để giảm thiểu thủ tục cho nhà đầu tư nước ngoài trong quá trình đăng ký tham gia vào thị trường, VSD đã xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống đăng ký mã số giao dịch chứng khoán trực tuyến cho nhà đầu tư nước ngoài từ ngày 1/1/2016…

Những năm gần đây, việc nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Để đạt được mục tiêu này, nhiều giải pháp cũng đã được đưa ra như hoàn thiện khung pháp lý, đa dạng hóa sản phẩm, đẩy mạnh công tác cổ phần hóa, thoái vốn gắn với niêm yết và đăng ký giao dịch, tiếp tục thực hiện tái cơ cấu thị trường chứng khoán, nâng cao hiệu quả quản lý giám sát…

Bám sát mục tiêu và giải pháp trên, VSD đã có những điều chỉnh tích cực về mặt hệ thống, quy trình nghiệp vụ, công bố thông tin bằng tiếng Anh… nhằm hỗ trợ tối đa cho nhà đầu tư nói chung và nhà đầu tư nước ngoài nói riêng.

Theo công bố kết quả xếp hạng của MSCI cuối tháng 6/2018, nhà đầu tư nước ngoài đánh giá việc đăng ký mã số giao dịch, mở tài khoản, thực hiện các hoạt động lưu ký, đăng ký và giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đã thuận lợi hơn nhiều so với trước đây.

Đây được xem là kết quả cho những nỗ lực của VSD trong việc hỗ trợ quá trình nâng hạng của thị trường.

Trong giai đoạn tới, để hỗ trợ mục tiêu nâng hạng thị trường, về mặt pháp lý, VSD sẽ tiếp tục tham gia góp ý xây dựng Luật Chứng khoán sửa đổi và các văn bản hướng dẫn nhằm góp phần tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến hoạt động sau giao dịch và hỗ trợ giao dịch cho nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Về mặt hệ thống và nghiệp vụ, VSD sẽ tiếp tục nâng cấp và phát triển hệ thống công nghệ thông tin, rút ngắn quy trình xử lý nghiệp vụ để hỗ trợ tối đa cho quá trình đăng ký, lưu ký, thanh toán bù trừ của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, cũng như quá trình thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước gắn với  niêm yết và đăng ký giao dịch để góp phần đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn tới, để đa đạng hóa các sản phẩm/dịch vụ sau giao dịch nhằm đáp ứng về nhu cầu nâng hạng thị trường, VSD sẽ tập trung phát triển một số sản phẩm/dịch vụ mới như cung cấp dịch vụ cho sản phẩm chứng quyền có bảo đảm theo lộ trình đã đặt ra, đưa vào vận hành hệ thống quản lý các dịch vụ về đại lý chuyển nhượng, quản trị quỹ cho quỹ mở và quỹ hưu trí tự nguyện; triển khai hoạt động bù trừ thanh toán cho hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ và hợp đồng tương lai chỉ số mới.

Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư trong và ngoài nước về các cơ chế giao dịch mới, VSD đang phối hợp với các tổ chức liên quan để nghiên cứu nghiệp vụ giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về.

Việc triển khai các cơ chế giao dịch này sẽ góp phần làm tăng tính thanh khoản, đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư, cũng như phù hợp với thông lệ quốc tế.