Chứng khoán Việt ngóng covered warrant

Sau 2 năm trễ hẹn, chứng quyền có bảo đảm (covered warrant – CW) dự kiến sẽ triển khai vào cuối tháng 6. Các công ty chứng khoán (CTCK) được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cấp phép, sẽ là tổ chức phát hành và niêm yết chứng quyền. Ở thời kỳ đầu, UBCKNN sẽ chỉ triển khai chứng quyền mua.

Nhà đầu tư sở hữu chứng quyền có thể giao dịch khi sản phẩm niêm yết trên sàn giao dịch hoặc giữ đến ngày đáo hạn và nhận lãi chênh lệch giữa giá thanh toán chứng quyền tại ngày đáo hạn và giá thực hiện.

Thêm lựa chọn mới cho nhà đầu tư nội – ngoại

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đang kín “room” nước ngoài và lộ trình nới trần sở hữu của nhà đầu tư ngoại chưa được giải quyết, chứng quyền có bảo đảm sẽ là một công cụ kỹ thuật thay thế. Nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) không bị giới hạn mua chứng quyền và có thể tự do giao dịch tương tự nhà đầu tư nội. Đây là một trong những nỗ lực thu hút dòng vốn ngoại vào thị trường chứng khoán Việt Nam của cơ quan chức năng.

Bên cạnh đó, sự ra đời của CW cũng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển thị trường cổ phiếu cơ sở. Theo nghiên cứu của HoSE đối với Hong Kong và Đài Loan, 2 thị trường đã sớm ra mắt CW từ đầu thập niên 90 của thế kỷ XX, phát triển CW sẽ góp phần nâng cao thanh khoản và từng bước giúp thị trường cổ phiếu tăng trưởng ổn định, bền vững.

Đối với nhà đầu tư, CW mang đến lựa chọn mới bên cạnh hợp đồng tương lai, cổ phiếu và trái phiếu với ưu điểm là khả năng sinh lời vô hạn trong thị trường giá lên, mức chi phí thấp và tác dụng đòn bẩy cao. Mặt khác, nhà đầu tư cũng sẽ có thêm một công cụ phòng vệ rủi ro khi chứng khoán cơ sở giảm bằng việc giới hạn lỗ chính bằng khoản chi phí mua chứng quyền.

Trong thời gian đầu, có 21 cổ phiếu đạt tiêu chuẩn của UBCKNN (thuộc VN30, vốn hóa 5.000 tỷ đồng, giá trị giao dịch 25% free float và không có lỗ lũy kế) làm chứng khoán cơ sở phát hành CW. Những cổ phiếu mới đáp ứng đủ tiêu chuẩn sẽ tiếp tục được HoSE công bố định kỳ hàng quý. Một số cái tên sẽ được gọi đầu tiên là FPT, MBB, HPG, MWG, BMP, CII, CTD, DHG, GMD… Dù còn hạn chế, nhà đầu tư cũng sẽ có thêm nhiều mã CW trên thị trường để lựa chọn.

Khi kỳ vọng thị trường lên, nhà đầu tư có thể mua CW kết hợp với danh mục cổ phiếu để gia tăng hiệu quả. Ngược lại, khi thị trường xuống, nhà đầu tư có thể lựa chọn bán ra danh mục cổ phiếu và mua dần CW để hạn chế rủi ro, nếu thị trường tiếp tục giảm thì phần thua lỗ sẽ chỉ giới hạn trong quyền phí.

CW ra mắt vào tháng 6 sẽ là cơ hội sinh lời cho các nhà đầu tư, trong bối cảnh thị trường nửa cuối năm được hỗ trợ bởi thông tin tích cực như tỷ trọng của cổ phiếu Việt Nam tăng trong MSCI Frontier Market, hay một số công ty sản xuất tại Trung Quốc có thể chuyển qua Việt Nam do tác động của chiến tranh thương mại với Mỹ…

Đại diện CTCP Chứng khoán SSI (HoSE: SSI) cho biết trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài, CW ra đời sẽ tác động tích cực đến thị trường cơ sở trong ngắn, dài hạn, giúp thị trường tăng về thanh khoản. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cá nhân cũng có nhiều lựa chọn hơn về sản phẩm, cơ hội đầu tư và có thêm công vụ để đầu tư, phòng ngừa rủi ro cho các danh mục chứng khoán cơ sở.

Cơ hội của công ty chứng khoán hàng đầu

Đứng ở góc nhìn của các thành viên thị trường, sự ra đời của CW sẽ mang lại nguồn thu mới cho các CTCK thông qua việc mở rộng các nghiệp vụ mới như phát hành, môi giới… xoay quanh sản phẩm.

Tuy nhiên không phải tất cả CTCK đều đủ điều kiện để chào bán chứng quyền. Để bảo vệ nhà đầu tư, UBCKNN yêu cầu các thành viên thị trường cần đạt những tiêu chuẩn nhất định về năng lực tài chính (vốn điều lệ trên 1.000 tỷ đồng, không có lỗ lũy kế…), an toàn nghiệp vụ và khả năng tạo lập thị trường để nhà đầu tư có thể bán lại CW.

Đơn cử như để đảm bảo khả năng thanh toán, trước khi phát hành chứng quyền, CTCK cần phải ký quỹ tài sản đảm bảo thanh toán (tiền, chứng chỉ tiền gửi hoặc có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng lưu ký) tại ngân hàng lưu ký trong suốt thời gian có hiệu lực của chứng quyền, với giá trị ký quỹ tối thiểu là 50% giá trị đợt chào bán. Đồng thời, để phòng vệ rủi ro cho chính tổ chức phát hành, CTCK cũng sẽ cần mua vào lượng cổ phiếu cơ sở tối thiểu là 50% tổng giá trị CW phát hành, dưới sự giám sát của UBCKNN.

Bên cạnh đó, với CW, tính minh bạch của tổ chức phát hành đặc biệt quan trọng. Đại diện SSI – công ty chứng khoán hiện đang đứng đầu về thị phần trên cả 3 sàn, 1 trong số không nhiều công ty đảm bảo đủ điều kiện phát hành CW trong giai đoạn đầu – cho biết, SSI luôn minh bạch về CW mà đơn vị này phát hành, bao gồm minh mạch với các khoản phòng ngừa rủi ro hàng ngày khi được báo cáo tới cơ quan quản lý.

Bên cạnh đó, việc ký quỹ luôn đòi hỏi các CTCK phải chuẩn bị sẵn nguồn lực về vốn cho dù có bán được CW hay không. Với những công ty chứng khoán có lợi thế về nguồn lực, vốn như SSI thì tính đa dạng trong phát hành CW có thể được đảm bảo. Đồng thời, vì có hạn mức tự doanh cao, công ty cũng mua kho đủ lớn để phòng ngừa rủi ro.

Với hệ thống giao dịch, SSI cho biết đã đầu tư hệ thống tạo lập thị trường từ cuối năm 2017 khi HoSE đưa ra yêu cầu bài toán đối với các thành viên tham gia phát hành CW. Về cơ bản, hệ thống sẽ thực hiện đặt lệnh tạo lập thị trường tự động nhằm đáp ứng các yêu cầu về thanh khoản của sản phẩm. Hệ thống này cũng đồng thời tính toán số lượng chứng khoán cơ sở cần thiết phải mua vào/bán ra để đảm bảo nghĩa vụ phòng ngừa rủi ro.

Vừa qua, công ty chứng khoán đứng đầu thị trường này cũng đã nộp hồ sơ lên UBCKNN dự kiến phát hành 6 mã CW kỳ hạn từ 3 đến 6 tháng, dựa trên 4 cổ phiếu. Các mã này được lựa chọn trên tiêu chí nền tảng cơ bản tốt, nhằm hạn chế các rủi ro. Với hạn mức tự doanh đứng đầu thị trường, SSI kỳ vọng sẽ nhanh chóng chiếm vị trí số 1 về thị phần CW phát hành.