Tuy vậy, ông Tuấn cho biết dù rất rẻ và thậm chí rẻ nhất so với cổ phiếu của thị trường khu vực lẫn thế giới, chứng khoán VN vẫn khó có cơ hội khởi sắc trong ngắn hạn.
Ông Tuấn cho biết, hiện nay, vấn đề mang tính áp lực lớn nhất cho DN cũng như cho TTCK vẫn là tín dụng ngân hàng. Tính đến tháng 11/2011, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống ngân hàng chỉ đạt 12%, quá thấp so với chỉ tiêu đề ra. Trong khi đó, lãi suất liên ngân hàng lại vẫn tăng cao, thậm chí là gấp đôi lãi suất huy động trên thị trường huy động vốn dân cư và tổ chức kinh tế. Trong trường hợp đó chúng ta thấy rằng, hầu hết các ngân hàng đang “phòng thủ” nguồn vốn là chính chứ không thực hiện cho vay thêm. Và với những ngân hàng “khỏe”, để kinh doanh, họ chỉ cần cho vay trên thị trường này thì còn tốt hơn cho DN vay. Bên cạnh đó, nợ xấu của các ngân hàng tăng cao cũng cho thấy các ngân hàng không dễ dàng bơm tiền vào nền kinh tế. DN khát vốn vẫn chịu lãi suất vay cao và vòng xoáy: Lãi suất cao – DN khát vốn – Chứng khoán suy giảm, chưa ngừng lại.
– Bên cạnh đó, theo ông, còn có những yếu tố nào đang tác động tiêu cực tới thị trường chứng khoán VN?
Chuyển biến của kinh tế thế giới cũng là một trong những yếu tố chủ đạo khiến TTCK VN bi quan hơn. Cái quan trọng nhất là tâm lý của nhà đầu tư, thì tâm lý hiện nay đang bị đè nặng bởi yếu tố vĩ mô mà hàng đầu là vấn đề của các tổ chức ngân hàng như vừa đề cập. Hơn thế, là tâm lý bị dội gáo nước lạnh, gần như mất hết hy vọng vào sự khởi sắc của TTCK. Cần nhớ là một thời gian trước đây, nhất là khi chứng khoán đã có những phiên tăng điểm mạnh mẽ hồi tháng 8, khi tín dụng ngân hàng được kỳ vọng sẽ khơi thông cùng với lãi suất vay giảm, lãi suất huy động được “thiết quân luật”, các NĐT cũng đã dự báo chứng khoán sẽ tăng trở lại. Diễn biến ngược của chứng khoán hiện nay đã dập tắt niềm hy vọng này và nhà đầu tư trở nên chán nản hơn lúc nào.
– Trong quý 3/2011, nhiều DNNY đã hoạt động thua lỗ nhưng vẫn có không ít DNNY cầm cự được và hoạt động có lợi nhuận. Số này cũng chiếm tỉ lệ áp đảo. Vậy đó có là yếu tố nâng đỡ tâm lý cho NĐT?
Thực tế, thị trường suy giảm không phải do một vài Cty CK mất thanh khoản. Một số Cty CK đã hoạt động không hiệu quả và lỗ nặng. Nhiều DNNY cũng đã thua lỗ lớn. Nhìn toàn cảnh thị trường thì không khó để thấy ngay điều đó. Nhưng cũng phải thấy là sự thua lỗ của các Cty CK, các DNNY đã bị chiết khấu ngay vào giá và mức chiết khấu là rất lớn, thậm chí lớn hơn giá trị thực của cổ phiếu đó. Nhiều DN hoạt động có lãi cũng bị chiết khấu giá cổ phiếu quá lớn. Ví dụ, một cổ phiếu có mệnh giá 10.000 đồng, giá trị sổ sách (book value) là 15 nghìn đồng, kế hoạch trả cổ tức từ 10-15 % và Cty đã đạt lợi nhuận có khả năng thực hiện kế hoạch chi trả cổ tức đó từ khoảng 10-12% (và vẫn còn 2 tháng nữa để hoàn thành kế hoạch), nhưng cổ phiếu đó vẫn chỉ có giá mấy nghìn đồng.
Thời gian qua, nhiều phương tiện thông tin đã nêu loạt danh sách các DN có kế hoạch chi trả cổ tức cao hơn lãi suất ngân hàng. Thực ra, NĐT sẽ chỉ chú trọng đến khả năng chi trả thực tiễn của DN chứ không phải là đề ra kế hoạch, nêu chỉ tiêu. Nhưng ngay cả với những DN có lợi nhuận đủ sức chi trả theo kế hoạch như đã phân tích, cổ phiếu vẫn rớt giá.
– Nghịch lý đó phản ánh điều gì về TTCK, thưa ông?
TTCK đang bị xói mòn niềm tin. Với NĐT trong nước, nhiều người có vốn, còn tiền, có thể đầu tư cổ phiếu để hưởng cổ tức cao. Nhưng diễn biến cho thấy họ có thể mua cổ phiếu hôm nay, teo vốn ngay ngày mai và họ khó có thể yên tâm, chờ đợi đến kỳ hưởng cổ tức. Đó là chưa nói đến những NĐT lướt sóng mà theo thống kê hầu hết đều là thua lỗ.
Điều đó cũng cho thấy sự suy giảm của chứng khoán hiện tại không phải là do nội tại thị trường mà hầu hết đều từ tác động bên ngoài, tác động của những bất ổn vĩ mô, của khó khăn DN, của thông tin thị trường thế giới… Còn với NĐT nước ngoài, phải nói thêm là sau sự việc của Vinashin, họ ngần ngại hơn khi đầu tư vào thị trường VN, chưa kể đến khả năng vay vốn nước ngoài sẽ khó khăn hơn của các DN, Tập đoàn nhà nước trong thời gian tới, nếu không có sự bảo lãnh của Chính phủ.
– Vậy là để giải quyết vòng xoáy suy giảm của chứng khoán hiện nay, phải khôi phục niềm tin của NĐT? Khôi phục cách nào khi nội tại thị trường không phải là vấn đề?
Theo tôi, cần có một chính sách hỗ trợ thị trường chứng khoán. Nhưng quan trọng hơn là sự cải thiện những vấn đề từ phía bên ngoài, đặc biệt là các vấn đề vĩ mô liên quan đến tín dụng ngân hàng, liên quan đến nguồn vốn hoạt động cho DN. Chỉ khi nào các NHTM hoạt động trở lại với cục diện “tương đối bình thường”, và nếu căn cứ theo Nghị quyết mà Quốc hội vừa thông qua chỉ tiêu lạm phát năm 2012 dưới 1 con số, thì cụ thể trần vốn huy động cũng chỉ nên ở mức 1 con số. Như vậy, DN mới “thở” được. DN sống được thì chứng khoán không “chết”, NĐT không lo vốn liếng của mình teo tóp từng ngày. Còn nếu tình trạng vẫn như hiện nay và không có chuyển biến gì mới, tôi e rằng phải đến quý 1, thậm chí quý 2/2012, chứng khoán vẫn chưa hết khó khăn.
– Xin cảm ơn ông!