Chọn kênh đầu tư trong thế giới bất ổn

Vàng: Kênh đầu tư an toàn?

Trong tuần qua, việc nước Mỹ bị hạ xếp hạng tín nhiệm từ AAA xuống AA+ đã châm ngòi cho một xu thế thoái vốn tạm thời khỏi các sản phẩm đầu tư rủi ro như cổ phiếu và gia tăng đầu tư vào vàng.

Với tình trạng yếu kém hiện tại và tương lai không rõ ràng về triển vọng tăng trưởng của Mỹ lẫn những nền kinh tế lớn ở châu Âu, Mỹ mất xếp hạng tín nhiệm AAA và cuộc khủng hoảng nợ ở châu Âu có nguy cơ lan sang cả Pháp thì việc vàng tăng giá là bình thường. Nhiều người cho rằng, hành vi rời bỏ chứng khoán để chạy vào vàng đơn thuần là do NĐT bỏ tài sản có rủi ro và chạy vào “điểm đến an toàn”. Tuy nhiên, với việc giá vàng quốc tế tăng hơn 130 USD/ounce trong vòng vài ngày (từ 1.681 USD/ounce lên 1.814  USD/ounce) rồi lại giảm hơn 80 USD/ounce trong vòng 1 ngày (từ mức trên 1.810 USD/ounce xuống xung quanh 1.730 USD/ounce) thì vàng không thể được xem là sản phẩm ít biến động hay ít rủi ro hơn các công cụ khác. Chẳng qua là trong bối cảnh cổ phiếu, USD và các trái phiếu có độ an toàn cao đều có nguy cơ mất giá, NĐT cần chuyển tiền vào một kênh đầu tư có khả năng bảo toàn giá trị cao và vàng là lựa chọn hợp lý. Nhưng điều đó khiến cho không chỉ những NĐT sợ rủi ro mà cả những NĐT ưa thích rủi ro cũng chạy vào vàng để kiếm lợi nhuận ngắn hạn.

Tâm lý lạc quan với giá vàng trở nên rộng khắp với việc nhiều tổ chức đầu tư quốc tế lần lượt nâng giá vàng dự báo. Dự báo của Goldman Sachs là giá vàng trung bình trong 12 tháng tới là khoảng 1.860 USD/ounce, không xa mức dự báo của Commerzbank là giá vàng trung bình năm 2012 sẽ vào khoảng 1.800 USD/ounce. Trong khi đó, JP Morgan lại cho rằng giá vàng có thể đạt đến 2.500 USD/ounce trước cuối năm nay. Cũng như những dự đoán về chỉ số chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn lạc quan nhất, những nhận định này có thể sẽ trở thành sự thật, cũng có thể không, nhưng nó phản ánh mức độ lạc quan lớn của các tổ chức tài chính đối với vàng với tư cách là một kênh đầu tư.

Vào thời điểm hiện tại, giá vàng bị chi phối không ít bởi yếu tố đầu cơ và tâm lý, cả ở thị trường quốc tế và ViệtNam và điều này đồng nghĩa đầu tư vào vàng cũng phải đối mặt với độ bất ổn không nhỏ. Điển hình là vào cuối tuần qua, vàng giảm giá mạnh từ mức 1.800 về gần 1.730 USD/ounce trong vòng một ngày trước áp lực chốt lời của nhà đầu cơ và việc CME Group nâng mức ký quỹ bắt buộc của việc đầu cơ vào các hợp đồng vàng giao sau lên 22% (từ 6.075 USD lên 7.425 USD/hợp đồng). Điều này cho thấy, khi càng nhiều nhà đầu cơ sử dụng các sản phẩm đầu tư với mức đòn bẩy lớn để đầu cơ vàng thì độ biến động của giá vàng cũng không kém hơn các loại hình đầu tư khác và độ bất ổn cũng cao. Đó là chưa kể độ bất ổn của giá vàng ở Việt Nam còn bị tác động bởi những hạn chế về xuất nhập vàng, điều kiện để một số nhóm lợi ích có thể tạo ra cung cầu giả, đẩy người đầu tư vàng vào nhiều rủi ro hơn.

Cổ phiếu: Khi nào bắt dao rơi?

Cổ phiếu của Việt Nam tuần qua không tránh khỏi xu thế giảm điểm chung của thế giới, nhất là của nhóm thị trường mới nổi khi mà NĐT rời bỏ các tài sản rủi ro.

Trong tuần vừa qua, báo cáo của Citigroup trích số liệu của EPFR cho thấy, đã có khoảng 7,7 tỷ USD được rút ra khỏi các thị trường mới nổi. Trong đợt bán tháo cổ phiếu lần này, các quỹ đầu cơ (hedge fund) có thể đã đóng vai trò không nhỏ khi mà các nhà quản lý quỹ đứng trước sức ép phải thanh lý các khoản đầu tư của mình (nhiều quỹ đầu tư đã thua lỗ đáng kể tính từ đầu năm nay) và NĐT chắc chắn đang tạo sức ép lên họ. Vì vậy bên cạnh yếu tố tâm lý, sự lo sợ của NĐT toàn cầu trước những bất ổn mới, áp lực phải thanh lý các khoản đầu cơ của một số quỹ đầu cơ có thể cũng là nguyên nhân đẩy dòng vốn rút ra khỏi các tài sản nhiều rủi ro. Tuy nhiên, cũng chính áp lực thanh lý đó đã tạo ra những mức giá hấp dẫn. Điều này không chỉ đúng cho diễn biến của thị trường cổ phiếu quốc tế trong những ngày qua, mà còn đúng cho bản thân thị trường ViệtNam kể từ đầu năm tới nay.

Sự thiếu hụt dòng tiền để tài trợ cho hoạt động đầu tư của NĐT Việt Nam là một yếu tố quan trọng bên cạnh việc thiếu dòng vốn đầu tư nước ngoài. Điều này đã tạo ra mặt bằng giá rẻ cho cổ phiếu của Việt Nam. Nhưng sự thiếu minh bạch về thông tin vẫn đang là hạn chế cố hữu của thị trường, khiến các NĐT, đặc biệt là NĐT nước ngoài ngần ngại bỏ tiền vào.

Về kinh tế vĩ mô, đã có những tín hiệu lạc quan đáng chú ý có khả năng đem lại niềm tin mới cho thị trường. Việc giá dầu quốc tế giảm về mức 80 USD/thùng và nếu mức giá này duy trì được trong một thời gian nữa thì hy vọng về việc giảm giá xăng dầu có thể được thắp lên và dự đoán về lạm phát trong các tháng tới có thể giảm bớt. Điều này có thể góp phần hỗ trợ cho việc giảm lãi suất mà tân Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã nói tới.

Nếu kỳ vọng về hạ giá xăng dầu và giảm mặt bằng lãi suất được thực hiện thì thị trường có thể kỳ vọng một xu thế tích lũy mới sẽ hình thành. Tuy vậy, yếu tố tiềm ẩn về nợ xấu ngân hàng vẫn còn là một gánh nặng mà NĐT cần quan tâm trong giai đoạn hiện nay.

Số liệu ước tính cho 6 tháng đầu năm cho thấy, tổng nợ xấu đã tăng 50% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, nhóm nợ có khả năng mất vốn chiếm tới hơn 40% nợ xấu. Điều này cho thấy, không thể đánh giá thấp rủi ro nợ xấu của ngân hàng trong những tháng cuối năm nay. Mặt khác, rủi ro về tỷ giá những tháng cuối năm cũng không thể bị xem nhẹ.

Vì vậy, thời điểm hiện tại chưa phù hợp với việc đẩy mạnh mua vào, song nếu chọn lọc tốt, NĐT vẫn có thể giải ngân ở một tỷ lệ nhất định với đối tượng là những cổ phiếu có yếu tố cơ bản tốt nhưng đang bị thị trường định giá quá thấp.

Kênh tiết kiệm: Chọn mặt gửi tiền

Tuy có ý kiến đề cập đến trạng thái lãi suất hiện nay vẫn không thực dương và lo ngại điều đó sẽ không hấp dẫn người gửi tiền, cần nhận thấy rằng, mức lãi suất tiết kiệm hiện nay hoàn toàn không thấp so với lợi nhuận của các kênh đầu tư khác. Bên cạnh đó, người gửi tiền có thể tránh bị cuốn vào “điên loạn” của giá vàng quốc tế hay không chịu sức ép tâm lý trước tình cảnh thiếu thanh khoản của TTCK.

Nếu NĐT tin rằng lạm phát hiện tại đang đạt đỉnh và sẽ giảm đi trong vòng các tháng tới nhờ vào các giải pháp kiềm chế lạm phát của Chính phủ Việt Nam lẫn ngoài nước thì mức lãi suất tiết kiệm hiện nay vẫn đáng được xem xét. Việc đánh giá tính thực dương hay thực âm của lãi suất hay độ hấp dẫn của kênh gửi tiền tiết kiệm nên được xét trong tương quan với kỳ vọng lạm phát của các tháng sắp tới thay vì chỉ xét với mặt bằng lạm phát hiện tại.

Trong bối cảnh chứng khoán vẫn chưa thể cất cánh trở lại, bất động sản đóng băng và giá vàng vẫn biến động quá lớn trong khi lãi suất vẫn duy trì ở mức cao thì việc trú ẩn một phần danh mục đầu tư vào các tài khoản tiết kiệm là một động thái phòng thủ nên được tính đến. Tuy nhiên, trong bối cảnh nợ xấu trong nền kinh tế vẫn là một ẩn số và có xu thế tăng lên, NĐT nên lựa chọn ngân hàng có tình hình tài chính ổn định để gửi tiền. 

Lời kết

Xu thế tăng giá của vàng đang được ủng hộ từ những bất ổn kéo dài ở châu Âu cũng như sự mất niềm tin vào các tài sản tài chính của Mỹ. Do đó, duy trì vàng trong danh mục đầu tư hiện tại là một lựa chọn hợp lý. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc NĐT lướt sóng giá vàng, chạy đua theo những biến động lên xuống quá mức của vàng trong hiện tại – vốn dĩ bị thúc đẩy bởi yếu tố tâm lý và đầu cơ trên thị trường quốc tế. Thay vào đó, NĐT cần tận dụng những đợt điều chỉnh của vàng để nắm giữ ở mức giá hợp lý, nhưng không có nghĩa là phi rủi ro.

Cổ phiếu, tuy đang trong trạng thái một tài sản gánh chịu nhiều sức ép giảm giá, lại đang cung cấp cho NĐT một cơ hội đầu tư dài hạn chưa từng có. Khi thị trường chứng khoán và nền kinh tế đang phải gánh chịu quá nhiều tin xấu thì đó cũng là lúc nên xem xét tích lũy các khoản đầu tư dài hạn để đón đầu những tin tốt.

Và trong lúc chờ đợi những mức giá tốt để tích lũy cổ phiếu và vàng, tiền gửi tiết kiệm vẫn là một kênh phòng thủ mà NĐT có thể sử dụng trong bối cảnh lãi suất vẫn đang ở mức cao.