Tại hội thảo công bố báo cáo, ông Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cho hay, trong những tháng đầu năm, kinh tế Việt Nam đã tăng chậm hơn so với cùng kỳ năm trước. Trong bối cảnh đó, VEPR đưa ra hai kịch bản tăng trưởng.
Kịch bản thứ nhất: tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được dự báo đạt mức thấp nhất 6,56%, xấp xỉ mục tiêu của Quốc hội đề ra. Kịch bản này có thể xảy ra khi các điều kiện kinh tế thế giới kém thuận lợi từ căng thẳng chiến tranh thương mại Mỹ – Trung.
Cuộc chiến này cũng gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế trong nước mà điển hình là nguy cơ nhập siêu trầm trọng hơn từ thị trường Trung Quốc.
Theo chuyên gia kinh tế Phạm Thế Anh, có hai nguyên nhân khiến tình trạng nhập siêu của Việt Nam từ thị trường Trung Quốc ngày càng căng thẳng.
Thứ nhất, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh trong những tháng đầu năm 2019, kéo theo tình trạng nhập khẩu máy móc thiết bị, hàng hoá từ quốc gia láng giềng này tăng theo.
Thứ hai, đồng nhân dân tệ giảm giá, hàng hoá Trung Quốc trở nên rẻ hơn, tăng lượng mua bán hàng hoá từ nước này sang Việt Nam.
Ngoài ra, các nước muốn chớp cơ hội từ cuộc chiến tranh thương mại để đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ và Trung Quốc nên việc Việt Nam tăng xuất khẩu sang hai thị trường này không phải dễ dàng.
Cũng theo báo cáo của VERP, kịch bản thứ hai trong năm 2019 có tính khả thi hơn với mức tăng trưởng 6,81%, đạt mục tiêu của Quốc hội.
Đây là kịch bản có nhiều khả năng xảy ra, nhờ dư địa động lực tăng trưởng của năm 2018, đi liền với những nỗ lực cải thiện năng lực cạnh tranh và nâng cao năng suất của Chính phủ. Những kết quả này thể hiện ở mức tăng trưởng tương đối cao của các ngành chính gồm công nghiệp và dịch vụ.
Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp trong nước đang nỗ lực chuyển mình trên lĩnh vực thương mại quốc tế. Điều này được thể hiện trong quý I/2019 tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của khối doanh nghiệp trong nước cao hơn của khối doanh nghiệp FDI.
“Đây là điều khác biệt so với xu thế nhiều năm trước bởi doanh nghiệp FDI luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn doanh nghiệp trong nước”, ông Thành nói.