Becamex IJC giảm vốn – Liệu có suy yếu?

Trong khi khá nhiều doanh nghiệp bất động sản như FLC hay Đất Xanh đang vội vã tăng vốn chủ sở hữu để gia tăng quy mô, đảm bảo năng lực tài chính an toàn hơn, vẫn có những trường hợp đi ngược dòng xu thế. Câu chuyện của Công ty Phát triển Hạ tầng Kỹ thuật (Becamex IJC), một doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng và bất động sản lớn tại tỉnh Bình Dương, là một ví dụ.

Vừa qua, Ban Quản trị Becamex IJC đã thông qua chủ trương trình Đại hội cổ đông sắp tới, trong đó dự kiến sẽ giảm hơn 50% vốn điều lệ từ mức khá khủng hiện nay là 2.741 tỉ đồng. Theo báo cáo quản trị của Công ty, đến năm 2015, cổ đông nhà nước là Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp (Becamex IDC) đang nắm giữ 78,8% vốn doanh nghiệp này, phần còn lại đến từ cổ đông khác.

Lãnh đạo Becamex IJC không nêu rõ lý do vì sao phải giảm. Nhưng theo kế hoạch kinh doanh dự kiến trong năm nay, việc giảm vốn điều lệ sẽ giúp tỉ suất lợi nhuận/vốn điều lệ tăng gấp 3 từ 4,45% năm 2015 lên 14,3%. Mặc dù vậy, một khi vốn chủ sở hữu giảm xuống thì tỉ lệ nợ/vốn chủ sở hữu sẽ tăng lên đáng kể. Liệu Becamex IJC sẽ thực hiện được kế hoạch giảm vốn lần này?

Thực tế, để giảm vốn điều lệ, doanh nghiệp sẽ có nhiều cách thực hiện như gộp cổ phiếu hay mua lại cổ phiếu quỹ. Việc gộp cổ phiếu, ví dụ theo tỉ lệ 2:1, sẽ làm giảm ngay lập tức 50% vốn điều lệ Công ty. Cách này cũng sẽ giúp thị giá cổ phiếu của Becamex IJC tăng gấp đôi theo nguyên tắc tổng giá trị vốn hóa doanh nghiệp không đổi trước và sau khi tách gộp.

Giá cổ phiếu Becamex IJC (mã IJC) ngày 9.3.2015 là 7.700 đồng/cổ phiếu. Nếu giá tăng lên gấp đôi thì cổ phiếu của Becamex IJC sẽ trở nên hấp dẫn hơn.

Dù vậy, việc thực hiện theo phương thức trên sẽ gặp nhiều khó khăn bởi từ trước đến nay, chưa có doanh nghiệp Việt Nam nào thực hiện. Trước đây, Công ty Chứng khoán SBS từng muốn thực hiện gộp cổ phiếu để bù khoản lỗ lũy kế, nhưng sau đó phải dừng lại vì chính sách kế toán Việt Nam chưa hướng dẫn chi tiết nghiệp vụ này.

Việc mệnh giá cổ phiếu tăng lên đến 20.000 đồng cũng khiến cơ quan quản lý gặp khó khăn hơn, bởi tất cả các cổ phiếu trên thị trường đều có mệnh giá là 10.000 đồng. Với những thách thức kể trên, việc gộp cổ phiếu khó được cơ quan chức năng chấp thuận.

Như vậy, có thể Becamex IJC sẽ tiến hành theo cách thứ 2, tức dùng tiền để mua lại cổ phiếu đang lưu hành thành cổ phiếu quỹ, một hình thức trả cổ tức và hoàn vốn cho các cổ đông.

Nếu tính theo thị giá hiện nay thì số tiền mà Becamex IJC cần để mua lại 50% cổ phiếu là hơn 1.038 tỉ đồng, một con số khủng khi giá trị tài khoản tiền và tương đương tiền cuối năm 2015 của Công ty chỉ vào khoảng 76 tỉ đồng. Dòng tiền từ khoản phải thu ngắn hạn của họ cũng chỉ khoảng 604 tỉ đồng.

Trong trường hợp phải vay thêm tiền để mua lại cổ phiếu quỹ, gánh nặng tài chính chắc chắn sẽ đè nặng lên vai Becamex IJC về sau. Rõ ràng, các cổ đông hiện hữu sẽ phải rất cân nhắc để xem xét chủ trương giảm vốn lần này.

Một câu hỏi khác là vì sao Becamex IJC phải giảm quy mô doanh nghiệp, trong khi khá nhiều đối thủ trong ngành rất muốn tăng quy mô để thuận tiện hơn trong việc huy động vốn và thắng thầu các dự án?

Trên thế giới, đã từng xảy ra trường hợp doanh nghiệp làm ăn không tốt, nhất là các doanh nghiệp có tỉ lệ vay nợ cao, tìm cách hoàn trả vốn cho cổ đông rồi tuyên bố phá sản. Hệ quả là bản thân các ngân hàng cho vay phải chịu thiệt hại, nếu trong các hợp đồng tín dụng trước đó thiếu những điều kiện ràng buộc về quy mô vốn và tài sản công ty.

Cơ cấu doanh thu năm 2015 và năm 2016

Kết quả kinh doanh của Becamex IJC trong năm 2015 khá kém. Doanh thu thuần của Công ty chỉ là 689,33 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế 126 tỉ đồng, giảm lần lượt 33% và 45% so với năm trước đó. Hàng tồn kho cũng tăng mạnh lên hơn 4.300 tỉ đồng, chiếm đến 60% tổng tài sản Công ty, đặc biệt là từ dự án dở dang tại trung tâm thành phố mới Bình Dương. Ðó là chưa kể các dự án khác như Sun Flower, Rosemary, Khu dân cư Tân Bình 20,5 ha và 3 ha đất thương mại tại Vĩnh Tân (Tân Uyên, Bình Dương). Tình trạng khá ảm đạm của thị trường bất động sản Bình Dương nói chung có lẽ đã ảnh hưởng đến khả năng kinh doanh của Becamex IJC trong năm qua.

Bên cạnh lĩnh vực bất động sản đang cần nguồn vốn huy động lớn để phát triển, các dự án hạ tầng cũng sẽ ngốn của Becamex IJC không ít tiền. Trong năm nay, doanh nghiệp này dự kiến sẽ triển khai dự án BOT cải tạo quốc lộ 13 từ cầu Phú Long đến nút giao ngã tư Hòa Lân, với số vốn cần đầu tư lên đến 1.450 tỉ đồng.

Do đó, một khi Becamex IJC giảm vốn điều lệ thành công, cũng chưa rõ Công ty sẽ huy động thêm tài chính để tài trợ cho dự án khủng của mình theo cách nào? Liệu sẽ phát hành lại cổ phiếu hay phải vay nợ?