Bán lẻ điện máy đang “thay áo”?

Theo các chuyên gia, dù bức tranh của ngành bán lẻ điện máy có thay đổi như thế nào, thì phần lợi ích lớn nhất cũng sẽ thuộc về chính người tiêu dùng.

Mô hình cũ “lỗi thời”?

Cuộc đổ bộ của Điện Máy Xanh với tốc độ “chóng mặt” thời gian qua đã làm khuấy động thị trường điện máy. Bởi không chỉ có độ phủ quá nhanh, mà chính sự khác biệt trong cách vận hành một mô hình điện máy tích hợp đang khiến cho các nhà bán lẻ điện máy cũng phải “đứng ngồi không yên”.

Nếu như trước đây mỗi năm Điện Máy Xanh chỉ cho ra đời trung bình khoảng 7 siêu thị mỗi năm, thì trong 6 tháng đầu năm 2015, cha đẻ của Điện Máy Xanh là Thế giới Di động đã mở rộng thêm cho hệ thống này 9 siêu thị, nâng tổng số hơn 30 siêu thị, và dự kiến sẽ mở 70 điểm đến cuối năm nay.

Thị trường bán lẻ điện máy vốn đang định hình bởi hai mô hình cửa hàng công nghệ như FPTShop, Thế giới Di động, ViettelStore, VinPro, Nhật Cường, Viễn Thông A…

Có quy mô cửa hàng nhỏ, tập trung phân phối các dòng sản phẩm công nghệ như điện thoại, máy tính bảng… mô hình cửa hàng công nghệ hiện đã định hình khi hàng loạt các ông lớn đều đang phủ rộng điểm bán tại các trung tâm lớn và vươn ra các tỉnh, thành. Trong khi đó, mô hình điện máy có quy mô trên dưới 2.000 m2 như MediaMart, Pico, Trần Anh, Nguyễn Kim… cũng đã liên tục xây dựng và mở rộng hệ thống điểm bán, đặc biệt vươn ra khu vực ngoại thành.

Hiện tại, hai mô hình này vẫn đang có vị trí nhất định trên thị trường và ít nhiều, phù hợp với nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng. Song, với xu thế ngày càng thay đổi, sự phát triển mạnh mẽ của thị trường bán lẻ với sự tham gia của nhiều nhân tố, đã khiến cho hai mô hình này ít nhiều bộc lộ sự lỗi thời.

Nếu như cửa hàng công nghệ bị giới hạn một vài sản phẩm, với lựa chọn thiếu tính phong phú, thì việc mở rộng quy mô hoành tráng của nhiều siêu thị điện máy hiện đang khiến cho không ít ông lớn rơi vào ngõ cụt, khi nguồn lực có hạn. Nhiều chuyên gia nhận định, nếu không có sự thay đổi, các nhà bán lẻ không bắt nhịp nhanh với xu hướng, thì sự sụp đổ của những mô hình này sẽ là… tất yếu.

Thực tế nhìn vào bức tranh bán lẻ có thể thấy, một đế chế công nghệ FPT đã phát triển hệ thống hàng trăm điểm bán, cũng đang tính đến chuyện “từ từ” thoái bớt vốn tại FPT bán lẻ gồm FPT Shop và FPT thương mại.

Trong khi đó, ông lớn một thời làm mưa làm gió trên thị trường là Nguyễn Kim cũng đã bán phần lớn cổ phần cho Tập đoàn Central Group. Hay gần đây nhất, hãng bán lẻ điện máy Pico cũng đang “râm ran” tin đồn bị chính ông chủ mới của Nguyễn Kim mua lại. Thị trường đang bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt mà ở đó, những mô hình bán lẻ cũ nếu không có sự thay đổi và chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới việc mang lại giá trị gia tăng cho khách hàng, thì rất khó có “đất sống”.

Hướng đi nào bền và chắc?

Trở lại câu chuyện của Điện Máy Xanh, tại sao giữa lúc không ít các doanh nghiệp bán lẻ điện máy đang “rệu rã” vì sức ép cạnh tranh ngày càng lớn, thì độ phủ mạnh mẽ của thương hiệu bán lẻ này đang gây sự chú ý. Không bị giới hạn bởi một vài dòng sản phẩm công nghệ đặc thù mà đa dạng các dòng sản phẩm, cũng không quá “hoành tráng” như các mô hình bán lẻ điện máy truyền thống, quy mô 1000m2 của Điện Máy Xanh đang giúp cho thương hiệu này có nhiều lợi thế mở rộng điểm bán.

“Nhỏ thì dễ lách” của Điện Máy Xanh xem ra là lựa chọn rất thông minh của hãng này trong thời điểm hiện nay. Cũng bởi, không chỉ cung cấp đa dạng sự lựa chọn cho khách hàng, mà mô hình này còn giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng chi phí khi mở rộng hệ thống.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia về công nghệ thì Điện Máy Xanh cũng không phải là mô hình ưu việt nhất đối với người tiêu dùng. Trong thời điểm hiện nay khi thị trường đang có sự chuyển mình, sức ép cạnh tranh ngày càng khốc liệt thì mô hình này có thể giúp doanh nghiệp vừa khai thác tối đa nhu cầu của khách hàng, vừa giảm sức ép về tài chính.

Song, khi nhu cầu thị trường ngày càng tăng lên, người tiêu dùng đòi hỏi những giá trị gia tăng nhiều hơn từ sản phẩm mà họ lựa chọn, thì mô hình bị hạn chế bởi quy mô của Điện Máy Xanh sẽ không đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Cũng bởi, đặc thù của các sản phẩm điện máy là tính năng trải nghiệm, những tiện ích gia tăng, nên với quy mô quá nhỏ thì việc mang lại giá trị gia tăng cho khách hàng sẽ là bài toán khó với mô hình này.

Bởi vậy, sự tích hợp các yếu tố đang được xem là hướng đi mà các nhà bán lẻ điện máy tính đến trong việc mở rộng hệ thống của mình. Có trong tay nguồn vốn hỗ trợ từ liên doanh với Nojima của Nhật Bản, hãng bán lẻ Trần Anh đang tính đến chuyện sẽ mở rộng hệ thống bán lẻ điện máy với quy mô lên tới 4.000 m2.

Được biết, mô hình này sẽ nhấn mạnh đến việc cung cấp các tiện ích trải nghiệm cho các khách hàng. Không chỉ là nơi mua sắm, mô hình đại siêu thị điện máy của Trần Anh còn bao gồm cả các khu vui chơi cho trẻ em, café, khu rửa xe miễn phí cho khách hàng, khu dùng thử sản phẩm…

Theo đại diện của Trần Anh, việc mang lại những trải nghiệm mua sắm mới và cung cấp thêm giá trị gia tăng cho khách hàng sẽ là hướng đi để bán lẻ điện máy đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

Tuy nhiên, đây là mô hình mới và chưa nhà bán lẻ nào triển khai, nên tính khả thi và hiệu quả của mô hình này vẫn đang là “ẩn số” đặt ra với ngành bán lẻ điện máy. Lợi nhuận của ngành hàng bán lẻ điện máy chỉ ở mức 2%, là mức rất thấp nên các chiêu thức giảm giá, cuộc chiến giành thị phần qua giá bán đã không còn là thế mạnh với doanh nghiệp. Đó là hình thức để “mua vui”, giúp thị trường không bị trầm lắng và tạo thêm sự lựa chọn cho khách hàng.

Theo các chuyên gia, đã qua rồi cái thời hút khách bằng các chiêu khuyến mãi khủng, hạ giá sâu để giành giật khách hàng, các doanh nghiệp bán lẻ điện máy muốn tồn tại hướng tới các dịch vụ và giá trị gia tăng cho khách hàng, mang lại nhiều tiện ích nhất cho các thượng đế thì mới đứng vững trên thị trường.