English
普通话
Đến hẹn lại… chậm
Theo thống kê mới nhất từ Sở GDCK TP. HCM (HOSE), tính đến ngày 25/7, có 109 công ty niêm yết tại HOSE nộp BCTC quý II/2011. Con số này ở Sở GDCK Hà Nội (HNX) là khoảng 100 DN. Như vậy, so với tổng số 682 DN tham gia niêm yết hiện tại, chỉ có 30% đơn vị công bố BCTC quý II/2011 đúng hạn. Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó tổng giám đốc HNX nhìn nhận, “công bố BCTC quý II năm nay đúng là có sự chậm trễ hơn so với các kỳ báo cáo trước”.
Với 70% DN niêm yết chưa nộp BCTC quý II/2011, tình trạng chậm trễ trong công bố BCTC ngày một phổ biến. Đây cũng là diễn biến đã xảy ra ở những mùa BCTC trước. Cụ thể, trong quý I/2011, theo HOSE, có đến 204 DN niêm yết (tương đương 73,1%) nộp BCTC trễ hạn. Góp mặt trong số những đơn vị không nộp BCTC đúng hạn, ngoài những cái tên cũ, thường xin gia hạn như CYC, FBT, còn có sự hiện diện của nhiều gương mặt mới. Còn trong danh sách DN niêm yết đã nộp BCTC quý II đúng hạn (tính đến hết ngày 25/7) do HOSE công bố, không thấy những DN tên tuổi như HAG, TDH, DPM, DHG, KDC…
Bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Phó tổng giám đốc CTCP Đầu tư Xây dựng Bình Chánh (BCI) cho rằng, 25 ngày là khá chật vật để các DN hoàn thành BCTC đúng hạn. Bằng chứng là BCI đã chạy hết tốc lực nhưng cũng chỉ kịp có BCTC vào cuối ngày 25/7.
Đây cũng là quan điểm của ông Nguyễn Thành Sơn, Phó tổng giám đốc CTCP Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Sacomreal – SCR). Theo ông Sơn, muốn hoàn thành xong BCTC phải qua nhiều công đoạn. Cụ thể, SCR đã mất 10 – 15 ngày để tập hợp và thống kê số liệu. Thời gian chờ kiểm toán soát xét mất khoảng 1 tuần. Thời gian lên khung, kiểm tra thông tin, chờ lãnh đạo ký mất thêm vài ngày. Vì thế, hạn 25 ngày là vừa sít cho một quy trình nếu không có sự cố xảy ra. Trường hợp nhân sự kế toán có sự thay đổi, trường hợp phần mềm bị lỗi, bộ phận kế toán, kiểm toán không chuyên, trường hợp lãnh đạo vắng…, DN sẽ không thể công bố BCTC đúng hạn.
Đó là chưa kể, nếu DN có quy mô lớn, nhiều công ty con, thì việc tập hợp dữ liệu đúng hạn là rất khó khăn. Bà Kim Thoa cho rằng: “Công ty mẹ có thể có quy trình chuẩn, có bộ phận kế toán nhiều kinh nghiệm, nhưng không có nghĩa là các công ty con đều như vậy”. Ở những công ty con mà DN chỉ nắm 51% vốn, việc can thiệp vào hoạt động và cách thức công bố số liệu là khó. Vì thế, ngoài việc hối thúc, các DN mẹ thường không thể làm gì khác ngoài việc chờ số liệu từ công ty con.
Thực tế, nhiều DN chỉ có thể gửi BCTC cho các Sở GDCK vào lúc hạn cuối. Điển hình, theo HOSE, trong số lượng DN gửi báo cáo đúng hạn, có đến 55 DN (khoảng 50%) số BCTC đã nộp là nộp đúng vào ngày 25/7. Trong khi trước đó 2 ngày, số BCTC gửi lên chỉ là 17. Các DN còn cho rằng, họ bị những ngày nghỉ cuối tuần lấy mất thời gian và không có trọn vẹn 25 ngày để hoàn tất BCTC quý. Chưa kể, những vấn đề liên quan đến cách hiểu, cách thực thi của Luật Kế toán còn nhiều điểm chưa rõ ràng, cũng là nguyên nhân khiến DN chậm nộp BCTC.
Lý do ở đâu?
Không đủ thời gian là một trong số lý do phổ biến nhất mà DN thường đưa ra khi chậm nộp BCTC. Tuy nhiên, theo ông Lê Đạt Chí, Đại học Kinh tế TP. HCM, thì trước khi ban hành luật, các nhà làm chính sách đã có nghiên cứu để đưa ra hạn mức phù hợp.
Với các lý do về kỹ thuật, công nghệ trục trặc… càng không đủ sức thuyết phục. Theo thời gian, trình độ kỹ thuật, công nghệ ở các DN niêm yết lẽ ra phải tiến bộ hơn và giúp quá trình công bố BCTC nhanh hơn. DN cũng không thể đổ lỗi cho kiểm toán. Thực tế, trong số BCTC quý II/2011 đã nộp lên HOSE, số DN thực hiện BCTC có soát xét chưa tới 10%. Rốt cuộc, nguyên nhân của chậm nộp BCTC là ở đâu? Ông Chí cho rằng, nhiều khả năng DN đang… đợi nhau. Trong bối cảnh kinh doanh khó khăn, các con số công bố trở nên nhạy cảm. Trong lúc này, tốt nhất là DN nhìn đối tác, nhìn các DN cùng ngành để xem phản ứng của thị trường. Nếu thị trường phản ứng dữ dội trước các con số sụt giảm, DN có thể chỉnh sửa để BCTC trở nên… “dễ chịu” hơn.
Tuy nhiên, lý do quan trọng hơn là các chế tài khi DN không công bố BCTC hiện vẫn chỉ là “giơ cao đánh khẽ”. Dù Nghị định số 85/2010/NĐ-CP đã quy định rất rõ về việc xử phạt vi phạm chậm nộp BCTC, nhưng đến nay vẫn chưa có DN niêm yết nào bị xử phạt vì lỗi này. Khi DN vô tư trễ hẹn, vô tư xin gia hạn BCTC, chỉ nhà đầu tư bị thiệt hại vì mù mờ thông tin. Đó phải chăng là lý do để nhà đầu tư vốn nản lòng vì thị trường đi xuống, lại càng thất vọng khi DN không thực hiện đúng nghĩa vụ công bố thông tin của mình.